Рхитектура қурилиш инст

1.1-chizma. O„zbеkiston milliy korporativ boshqaruv modеli tuzilmasi

13

―Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish

to‗g‗risida‖gi qonunida ko‗rsatilganidеk, aksiyadorlik jamiyatlarining korporativ boshqaruv organlariga quyidagilar kiradi:
- Aksiyadorlar umumiy yig„ilishi;

- Kuzatuv kеngashi (Dirеktorlar kеngashi); - Ijroiya organi.
Aksiyadorlarning umumiy yig‗ilishi jamiyatni boshqarishning oliy organidir. Jamiyat har yili aksiyadorlarning umumiy yig‗ilishini (aksiyadorlarning
umumiy hisobot yig‗ilishini) o‗tkazishi shart.

Zamonaviy rivojlangan mamlakatlarda asosiy shaxslar (aksiyadorlar, menejerlar, direktorlar, kreditorlar, xodimlar, mol yetkazib beruvchilar, xaridorlar, davlat boshqaruv organlari xodimlari, mahalliy aholi, jamoat tashkilotlari va harakatlari a‘zolari) o‗rtasidagi munosabatlar tizimining asoslari aniq belgilab olingan. Bunday tizim korporatsiyalarning uchta asosiy vazifalarni yechish uchun tuziladi: uning maksimal samaradorligini ta‘minlash, investitsiyalarni jalb etish, yuridik va ijtimoiy majburiyatlarni bajarish.
Chet el ilmiy va uslubiy adabiyotlarida «korporativ boshqaruv» tushunchasining ko‗plab ta'riflari keltirilgan bo‗lib, korporativ boshqaruv – asosiy manfaatdor shaxslarning kompaniyani samarali boshqarishni tashkil etishdagi manfaatlari birlashtiriladigan tashkiliy, huquqiy va iqtisodiy chora-tadbirlar majmuidir deyiladi.
Korporativ boshqaruv tizimi – ko‗plab tarkibiy, o‗zaro bog‗liq qismlarni o‗z ichiga oluvchi murakkab, dinamik rivojlanadigan mexanizmdir. Bunday qismlar jumlasiga qonunchilik, qonun osti hujjatlari hamda korporatsiyalar faoliyatini ta'minlash va mulkdorlar, boshqaruvchilar va kreditorlar tomonidan ularni nazorat qilishning ichki mexanizmi hisoblangan korporatsiyalarning ichki me'yoriy hujjatlari yordamida qonunchilik va qonunosti hujjatlarini amalga oshirish tizimi kiradi.

14
Qo‗llaniladigan nazariy vositalardan qat'i nazar, korporativ boshqaruvning

asosiy vazifasi korporativ munosabatlar ishtirokchilari ma'lum doirasini yollanma menejerlarniig samarasiz faoliyatidan himoyalashdan iboratdir.
―Korporativ boshqaruv‖ tushunchasining deyarli barcha ta'riflari quyidagi nazariy qoidalarga asoslangan: