Review of law sciences 7

Эркин иқтисодий зоналар”
фаолиятини тавсифловчи таърифларда аксарият олимлар
,
мазкур атамадаги
эркин
сўзини изо
“
”
ҳлашга турлича ёндашганликларини кўришимиз
мумкин Мазкур и
.
қтисодий ҳудудларнинг эркин соли қ зоналари
эркин савдо
(free tax zone),
-
солиқ зоналари
эркин савдо зоналари
эркин зоналар
(free tax trade zone),
(free trade zone),
(free
zone), эркин экспорт зоналари
в
(free export zone)
а бошқа соҳаларининг умумлаштирувчи
хусусияти шундаки, уларда тадбиркорлик фаолиятини амалга оширишда муайян имтиёзлар
тақдим қилинади.
Англиялик олим R.S.Thomas ўз илмий ишларида эркин иқтисодий зоналарни
қуйидагича таърифлаган: “
Эркин иқтисодий зоналар – денгиз дарё портлари я
,
қинида
жойлашган
доимий резидент фу
,
қаролари бўлмаган
юкларни ортиш ва тушириш
,
,
шунингдек қадоқлаш мосламалари билан жиҳозланган тижорат ма
,
қсадида товаларни
ишлаб чиқариш, қадоқлаш ортиш са
,
,
қлаш тадбирлари амалга ошириладиган бо
,
жхона
текширувларидан тўлиқ озод қилинган асосий давлат ҳудудидан ажратилган му
,
ҳофаза
қилинадиган ҳудудлар” ҳисобланади [2]
.
Бутунжаҳон Савдо Ташкилотининг
йил
майдаги
Божхона таомилларини
1973
18
“
соддалаштириш ва уйғунлаштириш тўғрисида ги Киото конвенц
”
иясида “
эркин иқтисодий
зоналар
” товарларни экспорт қилиш жараёнида божхона тўловлари ва соли қлардан озод
этилган давлат ҳудудининг бир қисми сифатида таърифланган
[3]
. Лекин мазкур таъриф ўз
хусусиятига кўра эркин иқтисодий зоналар фаолиятини тўлиқ қамраб олмайди Чунки
.
мазкур ҳудудлар фаолиятида та қдим этиладиган турли шаклдаги имтиёзлар ҳам улар
фаолиятини тавсифлашда муҳим аҳамиятга эга бўлади.
Эркин иқтисодий зоналар ҳудудига инвестициялар киритиш жараёнида хорижий
тадбиркорлик субъекти ўзининг шахсий инвестициялаш стратегиясидан келиб чиқиб эркин
,
иқтисодий
зонага
инвестиция
киритиш
билан
боғлиқ
инвестициявий
фаолият
таваккалчилигини баҳолайди Инвестициявий фаолият таваккалчилиги
.
– бу корхона ра ҳбари
ёки
ҳокимият
органининг
самарасиз
ҳаракатлари
натижасида
инвестор
капитали
қийматининг пасайиши ёки дастлабки қийматнинг йўқотилишидан иборат таваккалчилик
даражасидир.
Инвестициявий фаолият таваккалчилигини келиб чиқиш асосларига кўра икки гуруҳга:
тизимли бозор и
(
қтисодиёти муносабатлари асосида вужудг а келадиган ва тизимсиз бозор
)
(
қонунларига боғлиқ бўлмаган га ажратиш мумкин
)
.
Бозор иқтисодиёти муносабатлари асосида тизимли тарзда вужудга келадиган
инвестиция таваккалчилиги валюта инфляция сиёсий мўтадилликнинг йў
,
,
қотилиши кредит
,
фоиз ставкалари фоизларининг ўзгаришига боғлиқ ҳолда вужудга келади.
Инфляция даражаси ўсиши инвесторнинг даромадлари ҳамда активлари қиймати
пасайишига сабаб бўлиши мумкин Банклар томонидан та
.
қдим қилинадиган кредит фоиз
ставкаларининг ўзгариши ҳам инвестор фаолиятига салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
Одатда
хорижий давлатларнинг марказий банклари томонидан ўрнатиладиган фоиз
,
ставкаларининг ортиши корхоналарнинг даромадлари пасайишига сабаб бўлади Бу эса
,
.
хорижий инвесторнинг инвестиция объектидан олиши кутилаётган даромадлари камайишига
ва инвестиция лойиҳасининг молиявий самарасиз бўлишига олиб келади.

---