Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Tarkibiy o‘zgarishlarning kelib chiqishini taqozo qiluvchi 
omillar 

---

 
130 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4-§. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, kelib chiqish sabablari
 va 
oqibatlari 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
 
 
                                                 
1
 
I.A. Karimov Jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari 
va choralari. –T.: «O‘zbekiston», 2009, 4-bet. 
 
Agrar inqirozlarning xususiyatlari 
 

 
siklli xarakterga ega bo‘lmaydi 

  sanoat siklidan farq qilib ancha uzoq davrga cho‘zilib ketadi 
 Masalan:  Birinchi  agrar  inqiroz  XIX  asrning  70-yillarida 
boshlanib,  90-yillarning  o‘rtalarigacha,  ikkinchisi  1920-yildan  2-
jahon  urushi  boshlangan  davrgacha va  uchinchi  agrar inqiroz  1948- 
yildan 80-yillargacha davom etgan 
Bu  inqiroz  Amerika  Qo‘shma  Shtatlarida  ipotekali 
kreditlash tizimida ro‘y bergan tanglik holatidan boshlandi. 
So‘ngra bu jarayonning miqyosi kengayib, yirik banklar va 
moliyaviy  tuzilmalarning  likvidlik,  ya’ni  to‘lov  qobiliyati 
zaiflashib, moliyaviy inqirozga aylanib ketdi.  
Dunyoning  yetakchi  fond  bozorlarida  eng  yirik 
kompaniyalar  indekslari  va  aksiyalarning  bozor  qiymati 
halokatli darajada tushib ketishiga olib keldi. 
Bularning  barchasi,  o‘z  navbatida,  ko‘plab  mamlakatlarda 
ishlab  chiqarish  va  iqtisodiy  o‘sish  sur’atlarining  keskin 
pasayib  ketishi  bilan  bog‘liq  boshqa  salbiy  oqibatlarni 
keltirib chiqardi.