Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

 
T/N 
 
 1T;  2T;  3T;  4N;  5T;  6N;  7T;  8T;  9N;  10T;  11N  (taklif  egri 
chizig‘ining qaysi bo‘lakda ekanligiga bog‘liq). 
  
Test savollari 
 
 1C); 2D); 3V); 4V); 5D); 6E); 7A); 8V); 9V); 10E); 11S); 12E); 13D); 
14D);  15A); 16A). 

---

 
57 
 
 
 
3-MAVZU. IQTISODIY O‘SISH VA MILLIY BOYLIK 
  
1-§. Iqtisodiy o‘sishning mazmuni, turlari va ko‘rsatkichlari 
 
«Iqtisodiy  rivojlanish  sur’atlari  haqida  gapirganda  uning  mezon-
lariga  va  eng  avvalo,  sifat  ko‘rsatkichlariga  ko‘proq  e’tibor  qaratish 
muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Bunday  o‘sishlar  iqtisodiyotimizda  yuz 
berayotgan tarkibiy o‘zgarishlar, uning izchil va barqaror rivoji uchun 
xizmat qilishi, xalqimizning hayot darajasini yuksaltirish, bir so‘z bilan 
aytganda, amaliy hayotimizni yaxshilashga olib kelishi lozim».

 
«Iqtisodiy o‘sish» tushunchasi dastlab fransuz iqtisodchisi S.B.Sey 
(1767–1832)  va  nemis  iqtisodchisi  I.  G.  fon  Tyunen  (1783-1850) 
asarlarida  tadqiq  qilingan  bo‘lsa,  keyinchalik  bu  tushunchaning 
mazmunini  yoritib  berishga  amerikalik  iqtisodchi  B.  Кlark  (1847-
1938) va ingliz iqtisodchisi U.Jevons salmoqli hissa qo‘shgan. 
 Iqtisodiy 
o‘sish 
 
 
 
 
Iqtisodiy o‘sish ma’lum bir vaqt (yil) mobay-
nida  real  yalpi  ichki  mahsulot  (  yoki  YaMM), 
sof milliy mahsulot hajmining ko‘payishi, sifati-
ning  yaxshilanishini  ifodalaydi.  Boshqacha  ayt-
ganda  milliy  ishlab  chiqarish  natijalari  mutlaq 
hajmining,  aholi  jon  boshi  va  iqtisodiy  resurs 
birligi  hisobiga  nisbiy  miqdorining  ko‘payishi 
hamda sifat tarkibining takomillashuvidir. 
 
 
 
Iqtisodiy 
o‘sish mezoni 
 
Iqtisodiy  o‘sishni  nisbatan  to‘liq  darajada  ba-
holash imkonini beradigan ko‘rsatkich. 
 
 
 
 
 
Mikro-
darajada 
 
Кorxona  (firma)  yalpi  mahsuloti  (yalpi  daro-
mad, foydasi)ning o‘sish ko‘lami va sur’ati. 
 
Makro- 
darajada 
 
 
Yalpi  ichki  mahsulot  (yalpi  milliy  mah-
sulot,  sof  milliy  mahsulot,  milliy  daromad)ning 
o‘sish ko‘lami va sur’ati. 
 
                                                 

 Karimov I.A. Vatan ravnaqi uchun har birimiz mas’ulmiz. «Xalq so‘zi» gazetasi 2001-yil 17-fevral, 37-son. 

---

 
58