Respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim

ABO — qon guruhi bo'lib, bir genning 3 ta 1°, IA va IB allel holatlarini anglatadi. Shunda 1° 1° — 1-qon g u ru ­ hi, IA IA yoki 1° IA — 2-qon guruhi, IB IB yoki 1° IB — 3- qon guruhi va IA IB — 4-qon guruhi bo'lib fenotipda nam oyon bo'ladi.
AVTORADIOGRAFIYA — tirik organizm lar hujayralari­ da radioaktiv m oddalam ing tarqalishini o'rganish usu­ li. Bunda radioaktiv modda (izotop) tutuvchi biom ate­ rial radioaktiv nurni sezuvchi fotoem ulsiya bilan ya- qinlashtirilsa u o'zini o'zi «suratga» tushiradi.
AZOTLI ASOSLAR — nuklein kislotalar tarkibidagi nukle- otidlarni hosil qiluvchi, 4 ta: adenin, guanin, sitozin, tim in (uratsil) asoslar.
AKROTSENTRIK — odam xrom osom alarning o'ziga xos tuzilish tip i bo'lib, bunda sen tro m era xrom osom alar pazidan ancha uzoq, h a tto chetidan o 'rin oladi. Sen- tro m e ra n in g olgan joyi x ro m o so m a n in g b irla m c h i belbog'i deb nom lanadi.
ALLELOMORF — bir belgining turli xil holatda bo'lishi.
Chunonchi, sariq yoki yashil rangda bo'lishi.
ALLEL — gen. G enlar holatining biri. Masalan: A yoki a.
ALBINIZM — m elanin pigm entining teri, soch, ko'z ka- m alak pardasida hosil bo'lishida ishtirok e tadigan m od­ daning re tsessiv gen t a ’siri ostida b o 'lish id an kelib chiqadi.
ALBINOS — terining, qosh, kipriklarning oppoq, rang­ siz bo'lishi, retsessiv belgi.
AMINOKISLOTA — organik kislota m olekulasida bir yoki bir nechta vodorod atom ini am inogruppa — NH 2 ga a lm a sh in ish id a n hosil b o 'la d i. B u n d a N H 2 g ru p p a
153


ko'pincha karboksil gruppaga qo'shni uglerod (alfa (a) uglerod) atom ining vodorodi o'rniga kiradi va a — am i­ nokislota hosil bo'ladi.
AMNIOTSENTEZ — p re n a ta l tashhis m aqsadida hom i­ laning am nion b o 'sh lig 'id a am nion su yuqligini olish muolajasi.
ANAFAZA — m itozning m e tafazad an keyingi bosqichi. A n afazada xrom osom a xrom o tid larini b irla sh tirib t u ­ ru v c h i b e lb o g ' u z ilad i, x ro m o so m a la r b i r - b i r id a n tam om ila a jra lad i. X rom osom alar se n tro m e ra g a b i­ r ik k a n m ik ro n a y c h a la r q isqarishi tu fa y li q u tb la rg a ta rq a la d i .
ANTIKODON — t RNK o 'r ta qism idagi 3 ta nukleotid ( trip je t) d an iborat, i RN Kning kodoniga mos keladi. Kodon va antikodon kom plem entar bo'lsa, t RNK olib kelgan am inokislota ribosomaning katta birligida qoldi- riladi va sintezlanayotgan zanjiriga ulanadi.