Respublikasi oliy

Tovuqsimonlar (Galliformes) turkumiga kiradigan qushlar gavdasining pishiq, oyoqlari va timoqlarining kuchli rivojlanganligi bilan ajralib, yerni kovlashga moslashganligi hamda qanoti kalta va serbar bo'lishligi bilan xarakterlanadi. Erkagi urg'ochisiga nisbatan yirik va pati rangli bo'ladi. Nasl uchun qayg'urish faqat urg'ochilari zimmasida bo'ladi. Yerga uya quradi. Uyada 6 tadan 26 tagacha tuxum bo'ladi.
Bu turkumga Avstraliya va Tinch okeanning ba'zi orollarida yashovchi g'alati xastovuqlar (tuxumlarini qumga yoki to'planib yotgan barg va xas —cho'plar ostiga qo'yadi), qirg'ovullar oilasiga mansub Shimoliy


148


www.ziyouz.com kutubxonasi




Amerikada yashaydigan kurka, Afrikadagi sesarka, Hindistondagi tovus, bankiv tovug'i, qirg'ovullar, kakliklar, bedanalar, qursimonlar oilasiga kiradigan qur, qarqur, oq kaklik va boshqa bir qancha turlar kiradi. Tovuqsimonlaming ovchilikda ahamiyati katta.
Tuvaloqiar (Otidiformes) turkumi vakillari odatda cho‘1, sahrolarda yashaydigan qushlar bo'lib, bo’yinlari va oyoqlari uzun, oyoqlarida faqat 3 ta barmog'i bor. Dum ustida bezi rivojlanmagan. Bu turkumga og’irligi 16 kg gacha keladigan dudok yoki tuvaloq, bizg'aldoq va yo'rg’a tuvaloqiar kiradi va ular go'shti uchun ovlanadi. Bulaming soni keskin kamayib ketganligi sababli "Qizil kitob"ga kiritilgan.