Республикаси олий ва

Молиявий рискларни баҳолашда қўлланиладиган усуллар моҳияти.

Рискни баҳолаш – бу рискни таҳлил қилиш, унинг юзага келадиган таъсирларини аниқлаш, умумий кўрсаткичларини ўзгариш чегараларини ишлаб чиқишдан иборатдир.
Рискларни иқтисодиётнинг бир қанча омиллари ҳисобга олган ҳолда баҳоланади. Бу кўрсаткичларни экспертлар балли тизимда баҳолайдилар ва шу асосда рискларни маълум тоифаларга бўлган ҳолда, таъсир даражаси



¹² Эрроу К. Альтернативные подходы теории выбора в ситуациях, сопряженных с риском/www.riskland.ru
¹³ Федоров Б.Г. Новый англо-русский банковский и экономический словарь. - СПб.: Лимбус Пресс, 2000, - С. 745.
ўрганилади Ҳар ҳил турдаги рискларни баҳолаш миқдори учун қуйидаги катталиклардан фоидаланилади¹⁴
R= =
Бу ерда - - jтурдаги рискнинг i-чи омили орқали баҳолаш бали; - j турдаги рискка i-чи омилнинг таъсир даражаси;
- j турдагибаҳолашда ҳисобланадиган омиллар сони;
– омиллар орқали рисни баҳолаш балининг миқдорини

кенглиги;


- j турдаги рискнинг таъсир даражаси;
- j турдаги рискнинг баҳолаш миқдори;
R – рискнинг умумлаштирилган кўрсаткичи.

Алоҳида олинган рискни баҳолаш балини ҳисоблашда қуйидаги қойдаларга амал қилинади:

• 
  Баҳоланаётган ҳар қандай омил балл миқдори чегараси
  

0 оралиғида бўлиб, 0 да турдаги рискнинг даражаси жуда паст бўлиб да эса энг юқори даража ҳисобланади.

• 
  Баҳоланаётган ҳар қандай рискда омиллар ва рискларнинг таъсир даражаси 0 ва 1 оралиғида бўлиб, қуйидаги шартлар бажарилади:
  

= 1 = 1
Юқоридаги қоидаларга амал қилган ҳолда топилган рискларнинг баҳолаш миқдори ва умумлаштирилган кўрсаткичлари қиймати қуйидаги оралиқларда топилади 0 1, 0 1.
Рискларнинг миқдорини баҳолашда олимлар ҳар ҳил миқдорларидан фойдаланишга харакат қиладилар, масалан баҳолашнинг эмпирик миқдори қуйидагича кўринишга эга бўладилар





¹⁴В.М. Гранатуров. Экономические риски. М., 1998.