Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

11.14-расм. «Байроқ» фигураси

11.15-расм. «Вимпел» фигураси
Мисол

Таҳлил қоидалари

–Фигура кескин нарх ҳаракатидан кейин ривожлана бошлайди.
–Нархлар фигурада жипслашади (ўзгаришлар минималлашади).
–Фигура анча тез юзага келади.
–Ҳажмлар жипслашувда пасаяди.
–Фигура трендга қарама-қарши йўналишга қаратилган бўлади. Агар улар бир хил йўналишда бўлса, бу тренднинг давом этиши ҳақида кучли сигнал ҳисобланади. Бироқ минимал риск позицияга фақат фигурадан чиқишдан сўнг кириш мумкин.
–Байроқ ёки вимпел чегарасининг тренд йўналишида йўл очиши тренднинг давом этиши тасдиқланиши сифатида кўриб чиқилади.
–Трендга қарши йўналишда йўл очилиши бурилиш сифатида кўриб чиқилади. Бироқ, давом этиш фигурасида бундай йўл очишдан сўнг нарх деярли доимо тренд чизиғига қайтади, шу сабабли савдо қарорини фигурага қайтишдан сўнг қабул қилиш мумкин.
–Йўл очилгандан сўнг нархнинг янги ҳаракатидан мақсад – «флагшток (байроқ ўрнатиладиган тик хода)» узунлиги – тез ҳаракатланиш бошланишидан фигура бошланишигача нархнинг ўсиш даражаси.
Агар бозорда ноаниқлик кузатиладиган ва техник таҳлил усуллари турли тамреймларда қарама-қарши сигналлар ҳосил қиладиган бўлса, бу ерда нархлар ҳаракатининг кейинги йўналишини белгилаб берадиган пивот??? чизиқлари чизиш ёрдам беради. Улардан фойдаланиш у ёки бу томон нархлар ҳаракати эҳтимолини сезиларли даражада оширади, чунки улар кесишганидан сўнг аксарият ҳолларда нархлар ҳаракати қайтарилмайдиган бўлиб қолади. Пивотлар қаршилик кўрсатиш ҳам, қўллаб-қувватлаш ҳам бўлиши мумкин.

Эллиот тўлқинлар назарияси, Фибоначчи сони

График таҳлилнинг алоҳида бўлими саналган тўлқин назариялари қаторига Эллиот ва Фибоначчи назарияларини киритиш мумкин. Уларни бир нарса бирлаштириб туради – асосий ғоя шундан иборатки, дунёда ҳамма мукаммаллик ва барқарорликка интилади, ҳар қандай ривожланиш, жумладан, фонд бозоридаги нархлар динамикаси ҳам маълум бир қонуниятларга бўйсунади.
Фибоначчи кетма-кетлиги Қадимги Ҳиндистонда машҳур бўлган бўлиб, у ерда метрик фанларда (просодия, бошқача қилиб айтганда – шеър тузилишида) Европада маълум бўлган пайтдан анча олдин қўлланган. «Олтин қисм» изларини мусиқа, тасвирий санъат, меъморчилик ва биологияда ҳам топиш мумкин. Қадимги юнонлар «олтин қисм» тамойилидан Парфенон қурилишида, мисрликлар – Гизадаги Эҳром қўрилишида фойдаланган. «Олтин коэффициент» хусусиятлари Пифагор, Афлотун ва Леонардо да Винчига ҳам яхши маълум бўлган. Бу чизма ҳозирги кунда кундалик турмушимизда ҳам қайд қилиниши мумкин. Ҳаттоки галактикалар спираллари ҳам ердаги миттигина чиғаноқ билан бир хил тамойилда шаклланган.
Фибоначчи мусбат натурал рақамлар кетма-кетлигини тадқиқ этиб, бунда ҳар бир кейинги рақам ўзидан олдинги икки рақамнинг йиғиндисига тенг бўлган: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55 ва ҳ.к. Бу рақамлар ўсимликлар олами уларга бой
бўлган турли спиралсимон шаклларда жуда кўп учрайди; баргларнинг бандлари пояга иккита қўшни барг ўртасидан ўтадиган спираль бўйича бирлашган: 1/3 тўлиқ айланма – ўрмон ёнғоғида, 2/5 – эманда, 3/8 – терак ва нокда, 5/13 – мажнунтолда; арча ғуддасидаги қатма-қат пўстлоқ, ананасдаги катакчалар ва кунгабоқар уруғлари спираль бўйича жойлашган, бунда ҳар бир йўналишдаги спираллар сони, қоидага кўра, Фибоначчи рақами билан бир хил.
Фибоначчи нисбати:
–ҳар бир рақамнинг ўзидан кейинги рақамга нисбати 0,618 га тенг;
–ҳар бир рақамнинг ўзидан олдинги рақамга нисбати 1,618 га тенг;
–галма-гал (битта ўтказиб) келадиган рақамлар нисбати 2,618 га тенг;
–1,618 дан тескари қиймат 0,618 га тенг;
–2,618 дан тескари қиймат 0,382 га тенг.
Фибоначчи рақамлари қатори визуал шаклларни тавсифлайди, бу юнон ҳайкаллари, санъат асарлари ва меъморчилик ёдгорликларини ўрганишда исботлаб берилган. Уни ташкил қилишнинг асосида симметрия ва олтин қисм уйғунлашуви ётадиган шакл гўзаллик ва уйғунлик ҳиссининг пайдо бўлиши ва кўз билан кўриб идрок қилишнинг энг яхши тарзда бўлишига хизмат қилади. Олтин қисм тамойили – яхлит бир бутунлик ва унинг қисмларини структурали ва функционал мукаммалик олий тарзда намоён бўлиши фонд бозорида Фибоначчи рақамларидан фойдаланишга асос қилиб олинган.
Бозорда фойдаланиладиган энг машҳур нисбатлар қуйидагилар ҳисобланади:

1. 
   Фибоначчи тузатиш киритиш даражалари (Fibonacci Retracement);
   
2. 
   Фибоначчи елпиғичи (Fibonacci Fan);
   
3. 
   Фибоначчи ёйлари (Fibonacci Arcs);
   
4. 
   Фибоначчи вақт ҳудудлари (Fibonacci Time Zones);
   
5. 
   Фибоначчи кенгайтмаси (Fibonacci Expansion).
   

Энг кўп фойдаланиладиган Фибо чизиқлари (даражалари) қуйидаги тамойил бўйича ташкил этилади.

1. 
   Йўлак даражаси топилади.
   
2. 
   Агар бозорнинг пасайиши кутиладиган бўлса, Фибо юқори даражаси йўлакнинг юқори чегарасига келтирилади ва пастга қаратилади – бу Фибо пасаядиган даражалари бўлади.
   
3. 
   Агар бозорнинг ўсиши кутиладиган бўлса, Фибо даражалари қуйи нуқтадан ташкил қилинади.
   

11.16-расм. Фибоначчи даражалари, ўсувчи трендда тузатиш киритиш даражаси 61,8% гача