Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Вариантлар
5.2- жадвал
Лаборатория ишини бажариш учун вариантлар

№	SSID	Пароль	IP - манзил	MAC - манзил	Шифрлаш тури
	Исм	Фамилия	192.168.1.1	00:a0:36:97:d5:7b	Open
	Исм	Фамилия	192.168.2.2	00:00:0c:60:8b:41	WPA_PSK
	Исм	Фамилия	192.168.3.3	00:60:97:4b:bf:4c	WPA2_PSK
	Фамилия	Исм	192.168.4.4	00:10:4b:49:94:e1	WPA_WPA2_PSK
	Исм	Фамилия	192.168.5.5	00:80:5f:d8:a4:8b	WPA2_PSK
	Исм	Фамилия	192.168.6.6	00:a0:d1:02:a4:cf	WPA_PSK
	Фамилия	Исм	192.168.7.7	00:60:08:75:0d:7a	Open
	Исм	Фамилия	192.168.8.8	00:10:4b:44:e4:73	WPA_WPA2_PSK
	Шариф	Фамилия	192.168.9.9	00:10:4b:44:d6:33	Open
	Шариф	Исм	192.168.10.10	00:10:4b:4e:67:6a	WPA_PSK
	Фамилия	Исм	192.168.11.11	00:60:97:4b:c4:53	WPA_WPA2_PSK
	Исм	Фамилия	192.168.12.12	00:10:4b:44:eb:ae	WPA2_PSK
	Шариф	Фамилия	192.168.13.13	00:10:4b:49:7b:f7	WPA_PSK
	Фамилия	Исм	192.168.14.14	00:00:f8:21:7a:7f	Open
	Шариф	Исм	192.168.15.15	00:00:20:88:82:57	WPA_WPA2_PSK
	Исм	Фамилия	192.168.16.16	08:80:5f:88:d0:55	WPA_PSK
	Шариф	Исм	192.168.17.17	00:00:0c:60:8b:41	Open
	Фамилия	Исм	192.168.18.18	00:60:97:4b:bf:4c	WPA_PSK
	Шариф	Фамилия	192.168.19.19	00:10:4b:49:94:e1	WPA2_PSK
	Исм	Фамилия	192.168.20.20	00:80:5f:d8:a4:8b	WPA_WPA2_PSK
	Шариф	Исм	192.168.21.21	00:a0:d1:02:a4:cf	Open
	Фамилия	Исм	192.168.22.22	00:60:08:75:0d:7a	WPA_PSK
	Шариф	Исм	192.168.23.23	00:10:4b:44:e4:73	Open
	Шариф	Фамилия	192.168.24.24	00:10:4b:44:d6:33	WPA2_PSK
	Фамилия	Исм	192.168.25.25	00:10:4b:4e:67:6a	WPA_PSK
	Шариф	Исм	192.168.26.26	00:60:97:4b:c4:53	WPA_WPA2_PSK
	Исм	Фамилия	192.168.27.27	00:10:4b:44:eb:ae	Open
	Фамилия	Исм	192.168.28.28	00:10:4b:49:7b:f7	WPA_WPA2_PSK
	Исм	Фамилия	192.168.29.29	00:00:f8:21:7a:7f	WPA_PSK
	Шариф	Фамилия	192.168.30.30	00:00:20:88:82:57	WPA2_PSK

Ф.И.Шни лотин алифбосида киритиш керак бўлади.
Назорат саволлари

1. 
   IP манзил нима учун мўлжалланган ва қандай IP манзиллар турлари мавжуд?
   
2. 
   MAC-манзил нима?
   
3. 
   Ping нима ва у нимага боғлиқт?
   
4. 
   Wi-Fi симсиз технологиялардаги ҳимоялаш усуллари ҳақида сўзлаб беринг?
   
5. 
   Wi-Fi мижоз ва Wi-Fi улниш нуқтаси нима?
   

6- лаборатория иши

ESP-01 8266 модуль ёрдамида TCP серверни ташкил этиш

1. 
   Ишдан мақсад
   

ESP-01 8266 модулида TCP серверни ташил этиш усулини ўрганиш. TCP сервернинг имкониятларини ўзлаштириш. Янги «АТ - командалар» билан танишиш.

2. 
   Топшириқ
   

1. Wi-Fi модулни берилган схема бўйича улаш. (ЭҲТИЁТ БЎЛИНГ! Модулнинг ишдан чиқишини олдини олиш учун модулга 5 вольт таъминотга улаш, шунингдек RX (қабул қилиш) линиясига бериш таъқиқланади
Модуль 3,3 Вольтдан, қабул қилиш линияси эса 2,8 Вольтдан таъминланади.
2. АТ – командаларни ўрганиш ва вариантлар бўйича топшириқни бажариш.
3. Скриншотларга эга бўлган ҳисоботни тузиш.


6.3. Қисқача назарий маълумотлар

TCP Transmission Control Protocol (узатишни бошқариш протоколи) маълумотларни узатиш учун мўлжлланган маълумотларни узатиш асосий протоколларидан бири ҳисобланади.

TCP механизми маълумотлар оқимини боғланиш дастлабки ўрнатилиши билан тақдим этади, маълумотлар йўқотилганда уларни такроран узатишга такроран сўровни амалга оширади ва битта пакетнинг иккита нусхалари олинганда уларнинг такрорланишини йўқотади, бу билан UDP протоколидан фарқли равишда узатиладиган маълумотларнинг яхлитлиги ва жўнатувчига узатиш натижалари ҳақида хабар беришни кафолатлайди.
Компьютердан компьютерга Интернет орқали узатиш амалга оширилганда TCP иккита охирги тизимлар, масалан, браузер ва веб – сервер орасидаги юқори даражада ишлайди. TCP қандайдир компьютердаги битта дастур байтлари оқимини бошқа компьютердаги бошқа дастурга ишончли узатилишини амалга оширади (масалан, электрон почта учун, файлларни алмашлаш учун дастурлар). TCP хабарнинг узунлиги, хабарларни алмашлаш тезлиги, тармоқ трафигини назорат қилади.
Боғланишни ўрнатилиши
TCP сеансини бошланиши жараёни (ингл. handshake) учта қадамлардан ташкил топган.
1. Боғланишни ўрнатишни истайдиган мижоз серверга кетма-кетлик номери ва SYN байроқли сегментни жўнатади.
Сервер сегментни олади, кетма-кетлик номерини хотирада сақлайди ва янги мижозга хизмат кўрсатиш учун сокетни (буферлар ва хотирани бошқариш тузилмалари) ташкил этишга
Муваффақиятли бўлганда сервер мижозга кетма-кетлик номери ва SYN ва ACK байроқли сегментни жўнатади ва SYN-RECEIVED ҳолатга ўтади.
Муваффақиятсиз бўлганда сервер RST байроқли сегментни жўнатади
2. Агар мижоз SYN байроқли сегментни олса, у ҳолда у кетма-кетлик номерини хотирада сақлайди ва ACK байроқли сегментни жўнатади
Агар у бир вақтда ACK байроқни ҳам олса (одатдагидек бўлиб ўтадиган), у ҳолда у ESTABLISHED ҳолатга ўтади.
Агар мижоз RST байроқли сегментни олса, у ҳолда у уланишга уринишни тўхтатади.
Агар мижоз 10 секунд давоида жавобни олмаса, у ҳолда у уланиш жараёнини қайта такрорлайди.
3. Агар сервер SYN-RECEIVED ҳолатда ACK байроқли сегментни олса, у ҳолда у ESTABLISHED ҳолатга ўтади.
Акс ҳолда тайм-аутдан кейин у сокетни ёпади ва CLOSED ҳлатга ўтади.
Жараён “учта босқичли келишиш” (ингл. three way handshake) дейилади, чунки тўртта сегментлардан фойдаланиш билан боғланишни ўрнатилиши (сервер томонга SYN, мижоз томонига ACK, мижоз томонига SYN, сервер томонга ACK) жараёни мумкин бўлишига қарамасдан, амалда вақтни тежаш учун учта сегментлар ишлатилади.
Маълумотларни узатиш
Маълумотларни алмашлашда қабул қилгич уларнинг дастлабки тартибини қайта тиклаш учун олинадиган сегментларда бўлган кетма-кетлик номерини ишлатади. Қабул қилгич узатиш томонини у маълумотларни муваффақиятли қабул қилган номергача кетма-кетлик номери ҳақида, уни “тасдиқлаш номери” Маълумотларни майдонига киритиш билан хабардор қилади. Тасдиқланган кетма-кетликлар оралиғига кирадиган барча олинган маълумотлар рад этилади.
Агар олинган сегмент кутилганига қараганда катт кетма-кетлик номеига эга бўлса, у ҳолда маълумотлар буферлаштирилади, лекин тасдиқланган кетма-кетлик номери ўзгармайди. Агар натижада кутилган кетма-кетлик номерига кирадиган сегмент қабул қилинса, у ҳолда маълумотларнинг тартиби сегментлардаги кетма-кетликлар номерларидан келиб чиқиш билан автоматик қайта тикланади.
Узатиш томони маълумотларни қабул қилиш томони уларга ишлов бериши мумкин бўлишига қараганда интенсивроқ жўнатмаслиги учун TCP оқимни бошқариш воситаларига эга. Бунинг учун “ойна” майдони ишлатилади. Қабул қилгичдан узаткичга жўнатиладиган сегментларда “ойна” майдонида қабу қилиш буферининг жорий ўлчами кўрсатилади.
Узатиш томони ойнанинг ўлчамини сақлайди ва қабул қилгич кўрсатганидан каттароқ ўлчамли маълумотларни жўнатади. Агар қабул қилгич ойнанинг нолга ўлчамини кўрсатган бўлса, у ҳолда қабул қилгич ойнанинг катта ўлчами ҳақида хабар хабар қилгунча, бу тугун йўналишида маълумотларни узатиш бўлиб ўтмайди.
Айрим ҳолларда узаиш иловаси қабул қилиш иловасига қандайдир кетма-кетликкача маълумотларни уларни буферлаштирмасдан тез узатишни талаб қилиши мумкин. Бунинг учун PSH байроқ ишлатилади. Агар олинган сегментда PSH байроқ аниқланса, у ҳолда TCP ечим жорий моментдаги барча буферлаштирилган маълумотларни қабул қилувчи иловага узатади.
“Тез узатиш”, масалан, интерактив иловаларда қўлланади. Тармоқ терминалларида фойдаланувчи командани теришни тугатгандан кейин унинг киритишини кутишнинг маъноси йўқ. Шунинг учун командага эга бўлган сўнгги сегмент қабул қилиш томонида илова уни бажаришни бошлай олиши учун PSH байроққа эга бўлиши шарт.
UDP (ингл. User Datagram Protocol – фойдаланувчилар датаграммалари протоколи) Интернет учун TCP/IP асосий элементларидан бири, тармоқ протоколлари тўплами ҳисобланади.UDP орқали компьютер иловалари махсус узатиш каналлари ёки маълумотлар йўлларини ўрнатиш учун дастлаб хабар заруратисиз IP-тармоқ бўйича бошқа хостларга хабарларни (бу ҳолда датаграммалар дейиладиган) жўнатиши мумкин.
UDP ишончлилик, маълумотларнинг тартиби ёки яхлитлигини таъминлаш учун дастлабки хабарсиз оддий узатиш моделини ишлатади. Шундай қилиб, UDP ишончсиз сервисни тақдим этади ва датаграммалар тартиб бўйича келмаслиги, нусхаланиши ёки умуман йўқотилиши мумкин.
UDP хатоликларни текшириш ва тузатиш керак эмас ёки иловада бажарилишини кўзда тутади. Вақтга сезгир иловалар кўпинча UDP протоколини ишлатади, чунки кечикаётган пакетларни кутгандан кўра, уларни ташлаб юбориш афзалроқ, бу реал вақт тизимларида мумкин бўлмаслиги мумкин.
Ҳолат сақланмайдиган протокол сифатида UDPнинг табиати жуда катта мижозлар сонидан унча катта бўлмаган сўровларга жавоб берадиган серверлар, масалан, DNS ва IPTV, Voice over IP каби оқимли мультимедиали иловалар, IP туннелаштириш протоколлари ва кўплаб онлайн-ўйинлар учун ҳам фойдали бўлади.
UDP ишончсизлиги камчилиги туфайли иловалар айрим йўқотишлар, хатоликлар ва такрорланишларга тайёр бўлиши керак. Улардан айримларига (масалан, TFTP) зарурат бўйича амалий даражада ишончлиликни таъминлаш элементар механизмлари қўшилиши мумкин.