Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

ALISA
Kompilyator
debug
Fayl nomi BILL
BILL
BILL
 
51-rasm. Tartibsiz yordamchi 
 
Bu nima uchun tartibchiz yordamchi deb ataladi? Kompilyator Alisa 
tomonida va shuning uchun uning yordamchisi bo’lgani bois, Alisaning imtiyoziga 
ko’ra ish ko’rish o’rniga o’zining imtiyoziga asosan ish ko’rmoqda.  
 
ACL bilan mazkur holatini oldini olish juda ham murakkab (lekin imkonsiz 
emas). Boshqa tomondan, C-list  bilan buni osonlikcha bartaraf etish mumkin. 
Imtiyozga asoslangan tizimlarda, Alisa kompilyatorga murojaatni amalga 
oshirganda, unga o’zining C-listini beradi. Bu holda kompilyator Alisaning C-listini 

---

131 
 
tekshiradi va agar imtiyozi bo’lgan taqdirda debag faylni yaratadi. Alisani BILL 
faylini qayta yozishga ruxsati bo’lmagani sababli, 3.22-rasmdagi holat kuzatilmaydi.  
ACL va C-listni foydali tomonlarini o’zaro solishtirish juda ham foydali. ACL 
odatda foydalanuvchi o’zining ma’lumotlarini boshqarishida va himoya ma’lumotga 
qaratilgan hollarda afzal ko’riladi. Bundan tashqari, ACL  bilan biror resursga 
huquqlarni almashtirish oson. Boshqa tomondan, imkoniyatlar bilan (C-list) 
vakolatlar berish oson va foydalanuvchi qo’shish yoki o’chirish juda ham oson. 
Vakolat berish qobiliyati tufayli tartibsiz yordamchi muammolaridan osonlik bilan 
qochish mumkin. Biroq, imkoniyatlarni amalga oshirish biroz murakkab va yuqori 
harajatni talab etadi. Bu aniq bo’lmasada, taqsimlangan tizimlarga xos bo’lgan 
ko’plab muammolar undagi imkoniyatlar sababli kelib chiqadi. Shu sababli, ACL 
hozirgi kunda amaliyotda C-listdan ko’ra ko’p foydalaniladi.