Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

2.2.7. Simmetrik kriptotizimlarda kalit uzunligi 
Amalda foydalanish uchun kriptografik tizimlarning kalit uzunligiga qat’iy 
talablar qo’yiladi. Ushbu talablar vaqt o’tishi bilan hisoblash qurilmalari 
imkoniyatining o’zgarishiga bog’liq holda o’zgarib boradi. Kriptotizimlarda 
foydalanilgan kalitni joriy vaqtdagi hisoblash qurilmalari orqali hisoblab topishning 
imkoniyati bo’lmasligi zarur. Bu yerda kalitni topish deganda biror uzunlikdagi 
kalitni bo’lishi mumkin bo’lgan barcha variantlarini hisoblab chiqish nazarda 
tutiladi. Masalan, kalit uzunligi 4 bitga teng bo’lsa, u holda bo’lishi mumkin bo’lgan 
variantlar soni 
2
4
= 16
 ga teng bo’ladi yoki, umumiy qilib aytganda, 
𝑛𝑛
 bitli 
kalitlarni bo’lishi mumkin bo’lgan variantlari 
2
𝑛𝑛
 ga teng bo’ladi.  
Hozirgi kunda simmetrik kriptotizimlarda foydalaniluvchi kalitlarning 
uzunligi kamida 128 bitli bo’lishi zarur. 3-jadvalda turli uzunlikdagi kalitlarni 
bo’lishi mumkin bo’lgan barcha variantlarini hisoblash uchun turli qiymatdagi 
qurilmalardan foydalanganda sarflanadigan vaqt keltirilgan. Ko’rsatilgan natijalar 
2005 yildagi narx asosida keltirilgan [20]. 
3-jadval 
Qurilma narxi 
Kalit uzunligi 
80-bit 
112-bit 
128-bit 
10 000 $ 
7 000 yil 
10
13 
yil 
10
18 
yil 
100 000 $ 
700 yil 
10
12
 yil 
10
17 
yil 

---

45 
 
1 000 000 $ 
70 yil 
10
11 
yil 
10
16
 yil 
10 000 000 $ 
7 yil 
10
10
 yil 
10
15
 yil 
100 000 000 $ 
245 kun 
10
9 
 yil 
10
14
 yil