Республикаи ӯзбекистон вазорати таълими олӣ ва миёнаи махсус донишгоҳи давлатии фарғона

XVII аср француз адабиёти.
XVII аср француз адабиётининг ривожи ва ўзига хос хусусиятлари ана шу тарихий давр шароитлари билан боғлиқ.
XVII асрда Франция Европадаги энг қудратли мамлакат эди.
XVII аср охирида тахтга чиққан Генрих IV даврида фитначи феодалларни бостириш ва марказлашган ҳокимият ўрнатиш учун кўп ҳаракат қилади.
1610 йил қирол (суиқасдан) ўлимидан сўнг тахт унинг ўғли 9 ёшли Людовик XVIII га қолди. Қиролича Мария Медичи (италpянка) ва унинг фаворитмари давлат ишоларини бир оз издан чиқаради.
1624 йили Людовик XIII ўзи мустақил давлатни бошқаришга ўтади.
Кординал Ришелpе (қиролича жазмани) қиролнинг I министри бўлади. Людовик XIII моҳир қиличбоз, яхши куйлайди, расм солади, балларда моҳир кавалер, аммо давлат ишларида иқтидорсиз. Шунинг учун давлатни Ришелpе 1642 йилгача, яoни ўлимигача бошқаради. Қирол ҳам шу йили вафот этади.
Ришелpе монархия тизимини мустахкамлайди. Маданий ҳаёт соҳасида ҳам ягона назорат ўрнатди.1635 йилда Франция академиясида очилади.
Людовик XIII ўлимидан сўнг унинг беш ёшли ўғли қолади. Анна Австрийскаянинг фаворити кординал Мазарени давлатни бошқаради ва унинг ўлими (1661) дан сўнг 24 ёшли Людовик XIV ўзи давлатни бошқаради.(«Мен ўзимни биринчи министрим бўламан») 1715 йилгача Ўша давр Европа адабиётидаги уч адабий йўналишлардан Францияда классицизм бошқа давлатларга қараганда жуда равнақ топди. Француз классицистлари антик адабиёт тажрибасини миллий анoанлари билан уйғунлаштира олдилар. (Бошқа давлатларда бундай бўлмади).
Ренессанс реализми бадиий проза, асосан роман жанрида давом этди. Барокко эса аристократик адабиётда, шунингдек Расин ижодининг сўнгги даврида (« Аталия») акс этди. Классицизм эса асосий йўналиш эди. 1) Омил у қаттиқ қонун асосида иш тутган абсолют хокимиятнинг расмий адабий услуби эди. Решелpе адабиётда ҳам қатoий формаларга эoтибор бериш талабини қўяди. Назорат олиб боришни академияга юклайди, ягона француз тили луғати бўлиши керак.
2) омил Декарт ва Гассенди философияси. «Идрок – ҳақиқатни ягона ўлчови».
Классицизм назоратчилари ақл-идрок кучига қаттиқ ишонадилар ва ўз қарашларини шунга асослайдилар. Француз классицистининг биринчи вакили шоир Малерб (1555-1628) дир. У Генрих IV даврида сарой шоири, Решелpе даврида Франция хазинабони бўлиб хизмат қилди. Ўз ораларида қирол ҳокимияти ва унинг сиёсатини мадх этди.