|
RESPUBLIKA AEROGEODEZIYA MARKAZI TOMONIDAN
BAJARILAYOTGAN GEODEZIYA VA TOPOGRAFIYA ISHLARI
Nosirov Jamshidbek Shovkatjon o‘g‘li
Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti
Aviatsiya-kosmik vositalar bilan tabiiy resurslarni
tadqiq qilish yo‘nalishi magistranti.
Annotasiya: Kartalarni yangilash, sun`iy yo`ldosh tizmlari,
triangulyatsiya
punktlari, ortofotoplan, Vazirlar Mahkamasining 2012-yil 16-oktyabrdagi 295-
sonli qarori
Kalit so’zlar:
topografik kartalar, triangulyatsiya punktlari, 1:10 000 masshtabli
raqamli ortofotoplan, GPS, toposyomka
Respublikada geodeziya, kartografiya bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlar
Respublikaning Farg‘ona, Andijon, Namangan, Qashqadaryo va Xorazm
viloyatlarining jami 44 928 kv.km maydonda 1:25 000 masshtabdagi 468 varaq
topografik xaritalari yangilandi.
Navoiy viloyatida jami 868 ta, shundan: 407 ta (GPS, toposiyomka,
ortofotoplan ishlarida foydalaniladigan) triangulyatsiya punktlari va 461 ta
(balandlik aniqlashda foydalaniladigan) nivelir belgilari tekshirildi.
450 ta (balandlik aniqlashda foydalaniladigan) nivelir koordinatalari aniqlandi.
(Andijon, Namangan, va Farg‘ona viloyatlari obyekti) Namangan viloyatining
6136 km2 (64 varaq) 1:25 000 masshtabli raqamli topografik kartalar yaratildi
Sirdaryo
va
Jizzax
viloyatining
1:10
000
masshtabli
raqamli
ortofotoplanlarni yaratish maqsadida An-2 samolyoti va “DMC” III aerokamera
yordamida aerosuratga olish ishlari bajarildi hamda 230 ta 1:10 000 masshtabli
raqamli ortofotoplanlar yaratildi.
Respublikaning Navoiy, Xorazm, Buxoro viloyatlarining 1 279 ta (GPS,
toposyomka, ortofotoplan yaratish ishlarida foydalaniladigan) geodezik punktlar
hamda 956 ta (balandlikni aniqlashda foydalaniladigan) nivelir belgilari tekshirildi.
“Lukoyl Uzbekistan Opereting Kompani” MChJ bilan hamkorlikda
Qashqadaryo viloyatidagi “Xisor”, Buxoro viloyatidagi “Qandim” va “Dengizko‘l”
gaz konlarida geodinamik tadqiqotlar olib borildi va 388 ta yangi geodezik
punktlar o‘rnatildi.
“Olmaliq kon metallurgiya kombinati” AJ bilan hamkorlikda Olmaliq kon
metallurgiya kombinatining Qalmoqqir, Yoshlik, Saricheku, Kauldi, Sherabod va
Xondiza ruda konlarida geodezik asosni yaratish maqsadida 50 ta geodezik
punktlar o‘rnatildi va ularning yuqori aniqlikdagi koordinatalari hamda
balandliklari aniqlandi.
Respublika bo‘yicha 50 doimiy ishlovchi sun’iy yo‘ldoshli GNSS
stansiyalar faoliyat olib bormoqda.
Vazirlar Mahkamasining 2012-yil 16-oktyabrdagi 295-sonli qaroriga
muvofiq, geografik obyektlarni nomlash va qayta nomlash masalalari bo‘yicha
takliflarni
ekspertizadan
o‘tkazish,
geografik
obyektlarning
nomlarini
maqbullashtirish hamda davlat ro‘yxatidan o‘tkazish, geografik obyektlarning
nomlari davlat reyestrini yuritish va davlat reyestriga kiritilgan geografik
obyektlarning nomlari to‘g‘risidagi axborotni yuridik va jismoniy shaxslarga
belgilangan tartibda taqdim etish kabi ishlar Kadastr agentligi qoshidagi
Respublika toponimika xizmati tomonidan amalga oshirib kelinmoqda.
Joriy yil 1-sentyabr holatiga Geografik obyektlarning nomlari davlat
reyestrida 122 ming 017 ta geografik obyektlarning nomlari jamlangan bo‘lib,
shundan: 2 ming 880 ta ma’muriy-hududiy birliklar (viloyat, tuman, shahar,
shaharcha, qishloq, ovul) nomlari;
111 ming 098 ta aholi punktlari va ularning tarkibiy qismlari (mahalla, ko‘cha,
maydon, xiyobon, qabriston va ziyoratgoh kabilar) nomlari;
2 ming 260 ta transport va muhandislik-texnika infratuzilmasi obyektlari (temir
yo‘l stansiyasi, avtostansiya, vokzal, aeroport, ko‘prik, suv ombori, quduq, kanal,
foydali qazilma koni, nasos stansiyasi kabilar) nomlari;
5 ming 790 ta tabiiy obyektlar (daryo, ko‘l, soy, buloq, tog‘, g‘or, sharshara, cho‘l,
vodiy, dara, adir, ariq, hovuz, jarlik, qirlik, qoya, tepalik kabilar) nomlarini tashkil
qiladi
2020-yili tizimda katta islohotlarni amalga oshirish boshlandi. Kadastr agentligi
tomonidan Davlat rahbarining 2020-yil 7-sentabrdagi PF–6061-son Farmoni va
PQ–4819-son qaroriga asosan quyidagi yo‘nalishlarda ishlar olib borilmoqda:
1) Yerlarni xatlovdan o‘tkazish, davlat yer kadastrini yuritish uchun zarur
ma’lumotlarni tayyorlash;
2) Ma’muriy-hududiy birliklar chegaralarini belgilash ishlarini amalga oshirish;
3) Aerokosmik suratga olish, topografiya-geodeziya, kartografiyaga oid izlanishlar
hamda tadqiqotlarni, yerlarni masofadan zondlash, geodinamik tadqiqotlar
ma’lumotlari va materiallaridan foydalangan holda kartografik monitoringni
amalga oshirish;
Respublikada qishloq xo‘jaligi yerlarini xatlovdan o‘tkazish ishlariga
to‘xtalib o‘tadigan bo‘lsak, Respublikada qishloq xo‘jaligi yer maydonlari 2021-yil
1-yanvar holatiga 24 million 57 ming gektarni tashkil etadi. Ushbu yerlardan 112
855 ta qishloq xo‘jaligi korxonalari foydalanadi.
Yer resurslarini xatlovdan o‘tkazish ishlari bo‘yicha jami o‘tgan davr
mobaynida Kadastr agentligi tomonidan 175 tumandan 82 tasida xatlov ishlari
yakunlangan. Bugungi kunda esa Respublika aerogeodeziya markazi hamda uning
hududiy bo‘linmalari tomonidan Qoraqalpog‘iston Respublikasida va 5 ta
viloyatdagi jami 11 ta tumanlarida xatlov ishlari bajarilmoqda. Bo‘stonliq,
Yangiyo‘l, Parkent hamda Ohangaron tumanlarining jami 962 ming gektar yer
maydonlarida xatlov ishlari yakunlangan.
Shunday qilib,
respublika aerogeodeziya markazi tomonidan bugungi kunda
xalq xo`jaligi uchun juda muhim bo`lgan ishlar amalga oshirilmoqda.
REFERENCE
[1]
https://lex.uz/docs/-4985355
[2]
https://lex.uz/docs/4985026
[3]
https://lex.uz/docs/2069170
[4]
Aralov, M. M., Berdiyev, D. F., & Abdiaziziov, A. A. (2021). UCHUVCHISIZ
UCHISH APPARATLARINI KARTOGRAFIYA SOHASIDA QO‘LLASH
TAMOYILLARI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and
social sciences, 1(3), 671-676.
[5]
Erkin, K., Mironshoh, M., & Mironshox, S. (2021, July). MAINTENANCE OF
LAND ACCOUNTING AND STATE CADASTRES IN THE REPUBLIC OF
UZBEKISTAN. In E-Conference Globe (pp. 123-125).
[6]
Nilipovskiy, V., & Inamov, A. (2020). DIGITAL LAND RERISTRATION:
PRACTICAL ASPECTS OF APPLICATION IN UZBEKISTAN. International
Do'stlaringiz bilan baham: | 
