ResearchGate

= ^m2 = _°⁹³ = i,04

^k m 0,898


72



m₂=0,93, m₁=0,898 larning qiymatini ma’lumotnomadan olinib,
interpolyatsiyalab topamiz.

0. 
   Taqqoslanayotgan tegirmonlar uchun KD koeffitsiyentining qiymatini
   topamiz.
   

1. 
   3600x5000 tegirmon uchun K_D=1.
   
2. 
   4000x5000 tegirmon uchun
   

4,0 - 0,15 _N


'0,5

3,6 - 0,15'


Kd = (Л = 1,06


v) 4500x5000 tegirmon uchun

₌ (4,5-ОД5'⁰,_{5 =} 1 ^D 3,6 - 0,15

0. 
   K_t koeffitsiyentining qiymatini aniqlaymiz.
   

Amaldaishlabturganvaloyihalanayotganboyitishfabrikalaridabirxilpanjarao rqalibo‘shatiluvchitegirmonlaro‘rnatilayotganuchun k_t = 1 .Hisoblashlarda tegirmon ichiga kiritilgan qoplama qalinligi hisobiga tegirmon diametri

0. 
   15 m ga kamaygan.
   

4. 
   Tegirmonlarning yangidan hosil bo‘layotgan -0,074 mm li sinf bo‘yicha solishtirma ishlab chiqarish unumdorligini aniqlaymiz.
   

5.

q = q_x • K_u • К, • Kd К _m

1. 
   3600x5000 mm li tegirmon uchun
   

q = 1,16 • 0,92 • 1,04 -1-1 = 1,11t / m³ • soat

2. 
   4000x5000 mm li tegirmon uchun
   

q = 1,16 • 0,92 • 1,04 • 1,06 -1 = 1,18 t / m³ • soat

v) 4500x5000 mm li tegirmon uchun

q = 1,16 • 0,92 • 1,04 -1,12 -1 = 1,24 t / m³ • soat

4. 
   Tegirmonlar barabanining ishchi hajmini aniqlaymiz.
   

-c

4


₃

1. 
   3600x5000 mm li tegirmon uchun V=46,8 m ,
   
2. 
   4000x5000 mm li tegirmon V=58,1 m³,
   

v) 4500x5000 mm li tegirmon uchun V=72,0 m .


73

Varintlar	Tegirmonlar barabanining o‘lchami, mm	Tegir monlar soni	Tegirmonlarning og‘irligi, t		Iste’mol qiladigan quvvati, kVt		Zaxira koeffitsiyenti
			bittasi	hammasi	bittasi	hammasi
	3600x5000	8	166	1328	1250	10000	8:7,7=1,03
	4000x5000	6	265	1590	2000	12000	6:5,65=1,06
	4500x5000	4	300	1200	2500	1000	4:4,34=0,92

Variantlarni og‘irlik va quvvati bo‘yicha taqqoslanganda 4500x5000 mm li 4 ta tegirmonni o‘rnatish foydali, chunki bunda binoning katta hajmini va yordamchi dastgohlarni tejashga erishiladi.


74



17- amaliymashg‘ulotNodir metallar rudalarni boyitishnnig texnologik sхеmasini tanlash va hisoblash

12. 
    rasm. Oltinli rudani texnologik sxemasi
    

1. 
   Sxemani hioblash uchun dastlabki ko‘rsatkichlarning kerakli va yetarli sonini aniqlaymiz.
   

N = с(1 + n_e + a_a )-1 = 2(1 + 8 - 4)-1 = 9.

2. 
   Qayta ishlash mahsulotlariga doir dastlabki ko‘rsatkichlarning kerakli va yetarli sonini aniqlaymiz.
   

^Nn = ^c(na + ^aa ⁾ = ^{2(8 - 4)} = ⁸.

3. 
   Ajralishga doir ko‘rsatkichlarning maksimal soni aniqlanadi.
   

4.

^Najr.max = ⁿa ^{- a}a = ^{8 - 4} = ⁴.

4. 
   Qimmatbaho komponentning miqdoriga doir ko‘rsatkichlarni quyidagi sharoitda aniqlaymiz.
   

N_r= о; N_e = 4,

Nn = N_r+ N_p + N_e,

8 = 0 + N_p + 4 N_p = 4.

0. 
   Rudani boyitiluvchanlikka tekshirish va boyitish fabrikasi ish tajribalarigatayanib dastlabki ko‘rsatkichlarning son qiymatini qabul qilamiz.
   

75

1. 
   dastlabki ruda tarkibidagi qimmatbaho komponentning miqdori P1= 4g/T.
   
2. 
   oxirgi kontsentrat tarkibidagi metallning ajralishi. s₁₆=90 %.
   
3. 
   2-tozalash flotatsiyasidagi kontsentrat tarkibidagi metallning xususiy ajralishiE₁₆= 92%.
   
4. 
   1 -tozalash flotatsiyasidagi kontsentrat tarkibidagi metallning xususiy ajralishiE₁₄= 90 %.
   
5. 
   asosiy flotatsiyasidagi kontsentrat tarkibidagi metallning xususiy ajralishi.E₁₁= 85 %.
   
6. 
   oxirgi kontsentrat tarkibidagi qimmatbaqo komponentning miqdori Pi6= 50g/t.
   
7. 
   asosiy flotatsiyasidagi kontsentrat tarkibidagi qimmatbaqo komponentning miqdori в ₁₁ = 20g/t.
   
8. 
   1-tozalash flotatsiyasidagi kontsentrat tarkibidagi qimmatbaqo komponentning miqdori p₁₄ = 30g/t.
   
9. 
   nazorat flotatsiyasidagi kontsentrat tarkibidagi qimmatbaho komponentning miqdorip₁₈= 15g/t.
   

10. 
    s ning qiymatlarini aniqlash;
    

P • £

10. 
    Yn = ^{1 n} formula orqali p_n ning ma'lum qiymatlarini aniqlash;
    

^Pn

P • £

10. 
    P_n = ——- formula orqali mahsulotlardagi qimmatbaho
    

^Y n

komponentning miqdorini aniqlash;

10. 
    Q_n = Q₁ •Yn formula orqali mahsulotlarning og‘irligini aniqlash;
    
11. 
    P_n = P₁ •£„ formula orqali mahsulotlardagi metallning miqdorini aniqlash.
    

76



18- amaliy mashg‘ulot.

Rangli metallar rudаlаrni bоyitishnnig tехnоlоgik sxemasini tаnlаsh

va hisoblashga misol.

1. 
   Sxemani hisoblash uchun dastlabki ko‘rsatkichlarning kerakli va yetarli sonini aniqlaymiz.
   

N = c(1 + n + a_a )-1 = 2(1 +12 - 6)-1 = 13.

2. 
   Qayta ishlash mahsulotlariga doir dastlabki ko‘rsatkichlarning kerakli va yetarli sonini aniqlaymiz.
   

N_n = c(n_a + a_a ) = 2(12 - 6) = 12.

3. 
   Ajralishga doir ko‘rsatkichlarning maksimal soni aniqlanadi.
   

^Nажрлтх = ⁿa ^{- a}a = ^{12 - 6} = ⁶.

4.Qimmatbaho komponentning miqdoriga doir ko‘rsatkichlarni quyidagi sharoitda aniqlaymiz.

N_r= 0; N_s = 6,

N_n = N_y + Np + N_e,

12 = 0 + ^ + 6 ^ = 6.


77

2. 
   Rudani boyitiluvchanlikka tekshirish va boyitish fabrikasi ish tajribalariga tayanib dastlabki ko‘rsatkichlarning son qiymatini qabul qilamiz.
   

1. 
   dastlabki ruda tarkibidagi qimmatbaho komponentning miqdori p1=1,5.
   
2. 
   oxirgi konsentrat tarkibidagi metallning ajralishi. s=90.
   
3. 
   4-tozalash flotatsiyasidagi konsentrat tarkibidagi metallning xususiy ajralishi. Е₁₇ =91%.
   
4. 
   3-tozalash flotatsiyasidagi konsentrat tarkibidagi metallningxususiy ajralishi. Е₁₅= 85 %.
   
5. 
   2-tozalash flotatsiyasidagi konsentrat tarkibidagi metallning xususiy ajralishi. Е₁₂= 78%.
   
6. 
   1-tozalash flotatsiyasidagi konsentrat tarkibidagi metallning xususiyajralishi. Е₆= 75 %.
   
7. 
   asosiy flotatsiyasidagi konsentrat tarkibidagi metallning xususiy ajralishi.E₃= 65 %.
   
8. 
   oxirgi kontsentrat tarkibidagi qimmatbaqo komponentning miqdori p=55%.
   
9. 
   asosiy flotatsiyasidagi konsentrat tarkibidagi qimmatbaho komponentning miqdori p₃ = 20%.
   
10. 
    1-tozalash flotatsiyasidagi konsentrat tarkibidagi qimmatbaho komponentning miqdori p₆= 30%.
    
11. 
    2-tozalash flotatsiyasidagi konsentrat tarkibidagi qimmatbaho komponentning miqdori p₁₂ = 40%.
    
12. 
    3-tozalash flotatsiyasidagi konsentrat tarkibidagi qimmatbaho komponentning miqdori p₁₅ = 45%.
    
13. 
    4-tozalash flotatsiyasidagi konsentrat tarkibidagi qimmatbaho komponentning miqdori p₁₇ = 55%
    
14. 
    nazorat flotatsiyasidagi konsentrat tarkibidagi qimmatbaho komponentning miqdori p₈ = 35%
    

3. 
   s ning qiymatlarini aniqlaymiz;
   

е_лп 0,90

'¹⁵ = £₁₇ 0,91


£,5 = — = - ^J— = 0,989 = 98,9%


£_1S = £_1S — £₁₇ = 98,9 — 90 = 7,8%

_£ 0 989

£₁₄ = — = - = 1,163 = 116,3%

13. 
    £_1S 0,85
    

£₁₂ = £₁₄ — £_ls = 116,3 — 7,8 = 107,4%

£₁₆ = £_X4 — £ = 116,3 — 98,9 = 17,4%


78



£„ = — = ¹⁰⁷⁴ = 1,376 = 137,6%

10. 
    E- 78 ,
    

е₆ = е_п-е₁₆ = 137,6 -17,4 = 120,2%

е_1Ъ=е₁₁-е₁₂ = 137,6 -107,4 = 30,2%

^е = 12°3 = 1 04 = 160,4%

⁵ £6 75 ,

е =е₅ -е₁₃ = 160,4 - 30,2 = 130,2%

е₁₂ = е₁₄ - е₁₈ = 116,3 - 7,8 = 107,4%

е₇ = е₅ - е = 160,4 -120,3 = 40,2%