Reproduktiv salomatlik



Download 5,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet245/406
Sana01.03.2022
Hajmi5,12 Mb.
#475610
1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   406
Bog'liq
20 3 yanvar

www.pedagoglar.uz 
20-son 3 –to’plam yanvar 2022 
Sahifa: 291 
семантик майдонлар билан муносабатини аниқлаш имконини беради
23

Лисоний воситаларни функционал жихатдан тахлил қилишда уларни тилда 
фаоллашуви потенциали семантик потенциалдан устун эканлигини хисобга 
олиш керак. Сабаби, лисоний функция нафақат тилнинг ички, балки ташқи 
омиллари, шунингдек, коммуникатив мақсадларни хам назарда тутади.
Грамматика сохасида майдон атамаси ўтган асрнинг 60-70 йилларида 
қўлланила бошлади
24
.
Тадқиқотимиз объекти бўлмиш интенционаллик категориясининг 
семантик инварианти субъектнинг муайян иш‒харакатни амалга ошириш 
йўналишини белгиловчи «
мақсад, ният, хохиш
» пропозициясини ифодаловчи 
бирликлар тузилмавий мажмуидан иборатдир. Шу ўринда айтиш жоиз‒ки, 
семантик категорияларнинг инвариантлик тамойили абсолют эмас, балки, 
нисбий мезон хисобланади. Хусусан, мақсад семантикаси шарт, сабаб, натижа 
ва х.к. семантикаси сингари нисбийлик сферасига тегишлидир.
Функционал‒семантик майдоннинг тузилишига кўра икки хил кўриниши 
ажратилади 1) моноцентрик 2) полицентрик. Моноцентрик майдон ўз 
навбвтида икки турда бўлиши мумкин: а) яхлит грамматик ядрога эга бўлган ва 
б) гетероген (мажмуавий), яъни бир‒бири билан муносабатга киришувчи 
тилнинг турли сатхларига эга бўлган воситалардан ташкил топган ядрога эга 
бўлган майдон
25
. Полицентрик майдонлар грамматик шаклларнинг яхлит 
тизимига эга бўлмаган ва уюшмаган лисоний воситалардан иборат ядрога эга 
бўлган майдондир
26
. Интенционалликни ифодаловчи воситалар полицентрик 
майдонни ташкил қилади, чунки унинг ифода бирликлари нихоятда хилма ‒ 
хил бўлиб, ядронинг ўзи хам марказий ва периферия тузилмасига эгадир.
23
Бондарко А.В. Функциональная грамматика. — Л., 1984. ‒ С.25 
24
Щур Г.С. Теория поля в лингвистике. - М., 1974. - 255с.; Адмони В.Г. Грамматический строй как система 
построения и общая теория грамматики. - Л., Наука, 1988. - 234с.; Бондарко А.В. Функциональная грамматика. 
— Л., 1984. — 136 с.;
25
Манерко Л.А. Новая методика исследования категоризации в лингвистике // Вестник Московского 
Университета. Серия 9. Филология. - 2000. — №2. —С. 39-51. 
26
Бондарко А.В. К проблеме интенциональности в грамматике // Вопросы языкознания. - 1994. - №2 - С. 29-42. 



Download 5,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   406




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish