Relyatsion modelining asosiy tushunchalari. Ma`lumotlarni tasvirlashda jadvallardan foydalanish

• REJA:
• Relyatsion modelining asosiy tushunchalari.
• Ma`lumotlarni tasvirlashda jadvallardan foydalanish.
• MB da munosabatlar.

• Ma`ruzachi: Usmonov J.T.

• 17.07.22

Ma`lumotlarni relyatsion modeli asosida munosabat tushunchasi yotadi. Munosabatni 2 o`lchamli jadvallar yordamida tasvirlash qulay. Jadval tushunarli, ko`rimli va inson uchun oddiy. Munosabatlar to`plami ma`lumotlarni saqlash uchun ishlatilishi mumkin. Shu bilan birga ular orasidagi bog`lanishlarni modellashtirish imkonini beradi.

• Ma`lumotlarni relyatsion modeli asosida munosabat tushunchasi yotadi. Munosabatni 2 o`lchamli jadvallar yordamida tasvirlash qulay. Jadval tushunarli, ko`rimli va inson uchun oddiy. Munosabatlar to`plami ma`lumotlarni saqlash uchun ishlatilishi mumkin. Shu bilan birga ular orasidagi bog`lanishlarni modellashtirish imkonini beradi.

Relyatsion yondashuv asosiy tushunchalari.

• Ma’lumotlar toifasi – relyasion MB saqlanadigan ma’lumot qiymatlari;
• Domen – domenlar ma’lumotlarni ayrim asosiy turlarini aniqlash orqali o‘rnatiladi
• Atributlar – jadval ustunlar nomlari;
• Bog‘lanish – relyation so‘zidan olinib munosabatni bildiradi;
• Birlamchi kalit – bu kalit tashqi MB bilan bog‘lanishni o‘rnatish uchun xizmat qiladi.

• 17.07.22

MB jadvallari strukturasi

• 17.07.22

MBdagi bog`lanishlar

• Birlamchi kalit ustun – ma’lumotlar bazasidagi ma’lumotlarni tartiblaydi hamda ushbu ustun orqali boshqa jadvallarni ulanish imkoniyati yaratadi.
• Tashqi kalit ustun – ushbu ustun orqali boshqa jadvalarni birlamchi kalitli ustun bilan bog‘lanib ma’lumotlar guruxlanadi.

• 17.07.22

Kalitlar va indekslar

• Kalit– bu maydonlar kombinatsiyasidan iboratdir. Oddiy kalit bitta maydondan, murakkab kalit esa bir nechta maydondan iborat bo‘ladi.
• Kalit quyidagilarni ta’minlaydi:
• Jadval ma’lumotlarni yagona identifikatsiyasi;
• MB so‘rovlarini bajarilishini tezlashtirish;
• MB aloxida jadvallari o‘rtasida bog‘lanish o‘rnatish;
• Bog‘lanish cheklovlarini o‘rnatish.

• 17.07.22