Rektifikatsion kolonnalarni hisoblash
Misol tariqasida etil spirti-suv aralashmasini ajratish uchun uzluksiz ishlaydigan rektifikatsion kolonnani (tarelkali) hisoblashni ko`rib chiqamiz. Etil spirti-suv aralashmasining massaviy sarfi G=800 kg/soat etil spirtining
boshlang‘ich eritmadagi kontsentratsiyasi af = 20% (mass); etil spirtning ditsillyatdagi kontsentratsiyasi ad = 91% (mass); etil spirtining kub qoldig‘idagi kontsentratsiyasi aw = 2,6% (mass); flegmaning ortiqchalik koeffitsienti R = 1,3; = 0,5; tarelkalar orasidagi masofa h = 200 mm; isituvchi bug‘ bosimi pb = 0,3 MPa; rektifikatsiya jarayoni atmosfera bosimida tashkil etilgan. Ditsillyat Gd, kub qoldig‘i Gw va tarelkalar miqdori n, hamda kolonna balandligi N, diametri Dkva isituvchi bug‘ sarfi D larni aniqlash zarur.
Moddiy balans (5.125) formuladan hosil bo`layotgan ditsillyat miqdorini aniqlaymiz:
formuladan esa kub qoldig‘ining miqdori topiladi:
Rektifikatsiya jarayonini u-x koordinatlarida qurish uchun boshlang‘ich aralashma, ditsillyat va kub qoldiqlari tarkibidagi engil uchuvchan komponent kontsentratsiyasini quyidagi formulalar yordamida mol ulushlarda ifodalash mumkin:
bu erda Ma va Mv- engil spirt va qiyin suv uchuvchan komponentlarning molekulyar massalari:
Bajardi
|
|
|
|
|
Bet
|
Rahbar
|
|
|
|
|
O’lch
|
varaq
|
№ xujjat
|
Imzo
|
Sana
|
Tajriba malumotlari asosida u - x kordinatlarida boshlang‘ich aralashma uchun muvozanat chizig‘ini qo`ramiz.
(5.137) formula yordamida minimal flegma sonini aniqlaymiz:
bu erda yfm - boshlang‘ich aralashma tarkibidagi engil uchuvchan komponent bilan muvozanatda bo`lgan bug‘dagi engil uchuvchan komponent kontsentratsiyasi.
Kolonna yuqori qismi uchun ishchi chizig‘ini qurish uchun (5.138) formuladan haqiqiy flegma sonini hisoblaymiz:
Kesma V ning uzunligini topamiz (5.46-rasm):
So`ng, ordinata o`qida V=0,3 kesmani o`lchab, uni A nuqta (xd = ud koordinatli) bilan birlashtiramiz va kolonnaning yuqori qismi uchun ishchi chiziq olamiz. Patski qism uchun ishchi chiziq esa, V nuqtani (xf, uf - kordinatli) S nuqta (xw = ywkoordinatli) bilan birlashtirib aniqlanadi.
Kolonna patski va yuqori qismlaridagi kontsentratsiya o`zgarishi pog‘onalarining soni (n) ni aniqlaymiz. Buning uchun muvozanat va ishchi chiziqlari orasiga A nuqtadan S gacha pog‘onali chiziqlar o`tkazamiz. Tarelka soni (5.66) formula yordamida topiladi, yani:
Kolonnaning haqiqiy balandligi esa
|
Bajardi
|
|
|
|
|
Bet
|
Rahbar
|
|
|
|
|
O’lch
|
varaq
|
№ xujjat
|
Imzo
|
Sana
|
bu erda h – tarelkalar orasidagi masofa, m. Qurilma diametri ushbu formuladan hisoblanadi:
bu erda V - kolonnadagi bug‘ sarfi; wu- bug‘ning ishchi tezligi.
bu erda typ= 87°S - kolonnadagi bug‘larning o`rtacha temperaturasi.
Kolonnadagi bug‘ning tezligi quyidagicha aniqlanadi:
bu erda ts, b - suyuqlik va bug‘ning o`rtacha zichliklari.
|
Bajardi
|
|
|
|
|
Bet
|
Rahbar
|
|
|
|
|
O’lch
|
varaq
|
№ xujjat
|
Imzo
|
Sana
|
Bug‘ning o`rtacha zichligi:
Kubdan chiqayotgan bug‘ning zichligi (bug‘ faqat toza suvdan iborat deb taHmin qilinganda),
bu erda tw = 95°S - kubdagi aralashma qaynash temperaturasi.
Deflegmatorga kirayotgan bug‘ning zichligi (bug‘ faqat toza spirtdan iborat deb taHmin qilinganda),
bu erda td+78°S - spirtning qaynash temperaturasi.
Kolonnadagi suyuqlikning o`rtacha zichligini 78°S li spirt zichligi va kubda suvning qaynash temperaturalarining o`rtacha qiymati deb topamiz:
Unda
Ishchi tezlikni ruxsat etilgan chegaraviy tezlikdan 20% ga kam miqdorda qabul qilamiz, yani
Unda, kolonnaning diametri
|
Bajardi
|
|
|
|
|
Bet
|
Rahbar
|
|
|
|
|
O’lch
|
varaq
|
№ xujjat
|
Imzo
|
Sana
|
Issiqlikning umumiy sarfi rektifikatsion kolonnaning issiqlik balansidan aniqlanadi:
bu erda rd = 850 kJ/kg aralashmaning issiqlik hosil qilish issiqligi; tsf = 4310, tsd = 3600, tsw = 4190 J/(kgK) solishtirma issiqlik sig‘imlar; tf, td, tw - xf, xd, xw 5.46-rasmdagi egri chiziqlaridan topiladigan qaynash temperaturalari; tf = 87°S, td = 78°S, tw = 95°S ga teng deb qabul qilamiz.
Atrof muHitga issiqlikning yo`qotilishi umumiy issiqlik sarfidan 3...5% deb qabul qilinadi, yani
Issiqlik sarfi:
Isituvchi bug‘ sarfi:
bu erda i = 2730 kJ/kg - isituvchi bug‘ entalpiyasi; i = 558,9 kJ/kg – kondensat entalpiyasi. Isituvchi bug‘ va kondensatlarning entalpiyalari to`yingan suv bug‘i bosimi bo`yicha jadvaldan aniqlanadi.
|
Bajardi
|
|
|
|
|
Bet
|
Rahbar
|
|
|
|
|
O’lch
|
varaq
|
№ xujjat
|
Imzo
|
Sana
|
Xulosa
Kurs ishim «Uzluksiz ishlaydigan rektifikatsiyalash apparitini hisoblash» mavzusida bajarildi. Kurs ishimni bajarish jarayonida quyidagi ishlar amalga oshirildi:
Ushbu berilgan mavzu bo‘yicha berilgan jarayon to‘liq o‘rganildi;
Jarayonni amalga oshiruvchi qurilmalar taxlil qilindi;
Topshiriqda berilgan shartlar bo‘yicha qurilmaning hisob qismi bajarildi;
“Asosiy texnologik jarayonlar va kurilmalar ” bajargan kurs ishim menga fanni yanada chuqurroq o‘rganish va olgan bilimlarini mustahkamlashga ko‘maklashdi.
|
Bajardi
|
|
|
|
|
Bet
|
Rahbar
|
|
|
|
|
O’lch
|
varaq
|
№ xujjat
|
Imzo
|
Sana
|
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
1. N.R. Yusupbekov, X.S. Nurmuxammedov, Ismatullayev P.R., Zokirov S.G., Mannonov U.V. «Kimyo va oziq – ovqat sanoatlarning asosiy jarayon va qurilmalarini hisoblash va loyihalash» Toshkent.; ToshKTI, 2000.-231b.
2. Z. Salimov, I. To‘ychiyev. Ximiyaviy texnologiya protsesslari va apparatlari. T.: O‘qituvchi, 1987. - 480 b.
3. Z.Salimov. Intensifikatsiya texnologicheskix prosessov proizvodstva rastitel’nix masel. T.: «Uzbekiston», 1981. - 266 s.
4. Z. Salimov, O. B. Erofeyeva. Intensifikasiya texnologicheskix prosessov ximicheskix i pishevix proizvodstv. T.: «Uzbekiston»,1984.
5. Z. Salimov. Kimyoviy texnologiyaning asosiy jarayonlari va qurilmalari.: Oliy o‘quv yurtlari uchun darslik. T. 1. T.: O‘zbekiston, 1994.- 366 b.
6. Z. Salimov. Kimyoviy texnologiyaning asosiy jarayonlari va qurilmalari. T.2. Modda almashinish jarayonlari: Oliy o‘quv yurtlari uchun darslik. T. : O‘zbekiston, 1995.- 238 b.
7. Kavetskiy G.D., Vasil’ev B.V. Prosessi i apparati pishevoy texnologii. 2- izd., pererab.i dop. M.: Kolos, 1999. - 551 s.
8. A. S. Ginzburg. Osnovi teorii i texniki sushki pishevix produktov. M.: Pishevaya promishlennost’, 1973. - 528 s.
9. N.R. Yusupbekov, X.S. Nurmuxamedov, S.G. Zokirov Kimyoviy texnologiya asosiy jarayon va qurilmalari.-Toshkent.; «Shark»,2003.-644 b.
10. N.R. Yusupbekov, X.S. Nurmuxamedov, Ismatullayev P.R. Kimyo va ozik – ovkat sanoatlarning jarayonlari va kurilmalari fanidan xisoblar va misollar. Toshkent.; «Kimyo texnologiya instituti».
11. N.R. Yusupbekov, X.S. Nurmuxamedov, Ismatullayev P.R., Zokirov S.G., Mannonov U.V. «Kimyo va oziq – ovqat sanoatlarning asosiy jarayon va qurilmalarini hisoblash va loyihalash» Toshkent.; ToshKTI, 2000.-231b.
12. Pavlov K.F., Romankov P.G., Noskov A.A. Primerы i zadachi po kursu prosessov i apparatov.L.:Ximiya,1987, 576 s.
|
Bajardi
|
|
|
|
|
Bet
|
Rahbar
|
|
|
|
|
O’lch
|
varaq
|
№ xujjat
|
Imzo
|
Sana
|
Do'stlaringiz bilan baham: |