Rekombinant dnk va plazmidlar Prezentatsiya

1. DNK POLIMERAZA gen muhandisligida yangi DNK

molekulalarini sintezlashda qo‘llaniladi.

2. TESKARI TRANSKRIPTAZA YOKI REVERTAZA-RNK matritsa

asosida komplementar DNK sintezlay oladigan virusning maxsus

fermenti.

3. LIGAZA- bu ferment yordamida DNKning har qanday bo‘lagining

«yopishqoq uchli» yoki «to‘mtoq uchli» qismlari biriktiriladi.

4. RESTRIKTAZALAR- endonukleazalar, restriksion

endonukleazalar (restriktazalar).

5. NUKLEAZA-hujayrasiga tashqaridan yot genetik material kirsa, u

darhol hujayra nukleaza fermentlari ishtirokida parchalab

tashlanadi.

Plazmidlar hujayraning asosiy xromosomasidan bir necha yuz barobar kichik DNK qo‘sh

Plazmidlar hujayraning asosiy xromosomasidan bir necha yuz barobar kichik DNK qo‘sh

zanjirli halqasidan iborat. Plazmidlar o‘rtacha 3–10 dona genlardan tuzilgan va ikki toifaga

bo‘linadi. Bularning birinchisi transmissibl plasmid bo‘lib, u transpozon yoki bakteriofag irsiy

molekulasi kabi hujayra asosiy xromosomasining maxsus DNK izchilligini kesib,

rekombinatsiya bo‘la oladi. Transmissibl plazmid asosiy xromosomaga birikkandan keyin o‘z

mustaqilligini yo‘qotadi. Asosiy xromosomadan mustaqil ravishda o‘z-o‘zini replikatsiya qila

olmaydi. Ayni paytda bunday plazmidlarda joylashgan genlar asosiy xromosomada o‘z

faoliyatini bajaradi. Hujayra bo‘linganda rekombinatsiyalanuvchi plazmidning genlari asosiy

xromosoma genlari bilan birikkan holda nasldan naslga beriladi. Ikkinchi toifa plazmidlar

avtonom holda replikatsiyalanuvchi plazmidlar deb ataladi. Bunday plazmidlar asosiy

xromosomaga birika olmaydi, asosiy xromosomalardan mustaqil ravishda o‘z-o‘zini

replikatsiya yo‘li bilan o‘nlab va hatto yuzlab marta ko‘paytira oladi. Avtonom plazmidlar

bakteriya yoki zamburug‘ bo‘linganda qiz hujayralar orasida tasodifiy ravishda taqsimlanadi.

Shu bilan birga avtonom plazmid bir hujayradan ikkinchisiga hujayra qobig‘i va