Rekombinant dnk va plazmidlar Prezentatsiya

chetida maxsus nukleotidlar izchilligi, markaziy qismida esa DNK

molekulasini belgilangan joyda «yopishqoq» uchlar hosil qilib

kesuvchi transpozaza fermentini sintez qiluvchi gen mavjud.

Transpozonlar xromosomada o‘z o‘rnini o‘zgartirganda irsiyat ham

o‘zgaradi.

RETROTRANSPOZONLAR – DNK ning bir bo‘lagi bo‘lib, ular tuzilishi jihatidan RNK-tutuvchiviruslarni eslatadi._x0000_ Bunday elementlar o‘zlaridan teskaritranskriptaza yordamida o‘z nusxasini sintezlab,bu nusxani DNKning boshqa joyiga ko‘chib o‘tishi(insersiyalanishi)ni ta’minlaydi. Ko‘chishdavomida retrotranspozonlarning eski nusxasi o‘zjoyida qoladi va faqat ularning nusxasiginako‘chiriladi. Natijada DNK miqdor jihatdanko‘payadi.

RETROTRANSPOZONLAR – DNK ning bir bo‘lagi bo‘lib, ular tuzilishi jihatidan RNK-tutuvchiviruslarni eslatadi._x0000_ Bunday elementlar o‘zlaridan teskaritranskriptaza yordamida o‘z nusxasini sintezlab,bu nusxani DNKning boshqa joyiga ko‘chib o‘tishi(insersiyalanishi)ni ta’minlaydi. Ko‘chishdavomida retrotranspozonlarning eski nusxasi o‘zjoyida qoladi va faqat ularning nusxasiginako‘chiriladi. Natijada DNK miqdor jihatdanko‘payadi.

3.RETROPOZONLAR – ko‘chish mexanizmi bo‘yicha

3.RETROPOZONLAR – ko‘chish mexanizmi bo‘yicha

retrotranspozonlarga o‘xshaydi, ya’ni ularning nusxalari

sintezlanib, boshqa joyga ko‘chadi. Biroq asosiy farq ular

tuzilishi jihatidan viruslarga mutlaqo o‘xshamaydi va nusxa

ko‘chirish uchun o‘zlarida teskari transkriptaza fermentiga ega

emas.

Bu uch turdagi ko‘chib yuruvchi elementlar organizmlar

genomining ko‘p miqdorini tashkil qiladi. O‘simliklar

genomining qariyb 50 foizi transpozon, retrotranspozon va

retropozonlardan tashkil topgan. Masalan, makkajo‘xori

donlarida antotsian (qizil) pigmentning paydo bo‘lib yo‘qolishi

antotsian rangni beruvchi gen ichidagi transpozonning

ko‘chishi bilan izohlanadi.

1. DNK POLIMERAZA gen muhandisligida yangi DNK