Reje: Kirisiw Tiykarǵı bólim 20 -jıllardıń modasi Koko Chanel ómirbayani

Tiykarǵı bólim

2.1. 20 -jıllardıń modasi
Deklaratsiyalarda emes, bálki haqıyqıy turmısda tastıyıqlanǵan teńlik turmıs tárizi ózgerlıgi sebepli kostyumning zárúrli reformaın ótkeriwge járdem berdi. Bul háreketti cheklenbeytin ámeliy kiyimlerdi jaratıw, korsetlarni bıykarlaw, eteklerdiń uzınlıǵın kemeytiw bolıp tabıladı.
Ásirese, hayaldıń gózzallıǵı haqqındaǵı túsinik keskin ózgerdi. Bul endi insan tárepinen qáwenderlik etiletuǵın qorǵawız hálsiz janzat emes. Onıń sırtqı kórinisinde ǵárezsizlik, qatańlıq, miynet hám jasaw sharayatlarına iykemlesiw qásiyetleri payda boldı. Social hám miynet funktsiyalarınıń jaqınlasıwı, sport menen shuǵıllanıw er adam hám hayal sırtqı kórinisiniń málim qásiyetleriniń jaqınlasıwı ushın tiykar jarattı. Hayal gózzallıǵınıń jańa túri – bul hayal-ul, jińishke, uzın ayaqlı, tegis tósli, tar sanlı, beli aytnmagan, ul shashlı shash túrmegi. Biraq, ol jaǵdayda ayriqsha hayallıq da bar edi: quyash janıwınan bronza teri, jaqtı boyalǵan erinler hám kózler, manikyur, jaqtı shashlar.
Bul jańa gózzallıq ideyasin qayta tiklegen kostyum óziniń kubik silueti menen arxitektorshılıq hám úy-ruwzıger buyımlarınıń tiykarǵı formaların miyraslar etip aldı : ellips, tórtmuyush. Onıń reńleri oqlangan hám bir sesler uyǵınlıǵında saqlanǵan – kúlreń, bej, « pal hám kiyim-kenshek tasbaqa» reńi, aq hám qara. Dáwir aqırına kelip, barlıq sayalardıń pervanche (hawayı ), siklamen, lilak, qum reńleri payda boldı. Orgament tarqalǵan suwretde kubizm tásir kórsetdi: kvadratlar, dóńgelekler, sızıqlar. Gulli bezewler de keń tarqalǵan.
Ataqlı shúberekler zig'ir, pong, doka, jorjette, krep-de-shın, jipek hám jún trikotaj hám shúberekler edi.
Bul dáwir kiyiminiń tiykarǵı hám birden-bir silueti tuwrıdan-tuwrı kóylekli kóylek bolıp, keńlikte, ayaqlardıń ortasına shekem kestirib, sáykes keledi. Belge pát berilmegen, belbog'i kestirib, sızıqqa taqilgan.
Keshki kolekler tiykarınan jeńsiz bolıp, tereń V yamasa galstukli edi. Trimga geyde pútkil kolek toplaytug'in boncuklu bezewler kiredi; shetler hám hátte párler.
Yubkalar qısqarib barar eken, marjanlardı, ásirese, merwert sabaqları sozılıp barar edi. Kiyim-kesheklarga moda qosımshaları hár qıylı sharflar hám sharflar, jipek, dantel, naǵıs salınǵan, kóbinese uzın shetler menen bezetilgen. Jańa kostyumdagi ayaqlar dizege shekem ashıq bolǵanı ushın, jasalma yamasa tábiy ipakdan tikilgan, qumli, aqshıl qızǵılt reń, kúlreń, mudamı jarqıraǵan baypaqlar úlken rol oynadı. Jalańash yamasa tanli baypaqlar da ataqlı edi.
Bul on jıllıqta júdá qısqa shash túrmegi keń tarqalǵan edi. Elege shekem uzın shashların saqlap qalıwǵa erlik etkenler, olardı qulaqları ústinen tolqın formasında taraǵan. Olar, sonıń menen birge, bastıń arqa bólegindegi túyin degi halqalarǵa jaylastırildi. Párdaz jaqtı, qızıl erinler, untaqlı júz hám qara kózli edi.
Gabrielle (Koko) Chanel sózsiz bul dáwirdiń « Moda Malikasi» bolıp, arzan jipek hám paxta shúbereklerinen tikilgan bej, kúlreń, qara kóylek kóyleklerin usınıs etdi: trubka menen bezetilgen tegis kóylek hám plitkali yamasa plitkali yubka. Kostyum tariyxına onıń eliklew merwertleri uzın ipli kishkene qara muslin ko'ylagi kirdi. Jalǵan zergerlik buyımları – zergerlik buyımları retinde usınıs etilgen jasalma merwertler, altın bargli shınjırlar, kóp reńli shıyshelar haqıyqıylardıń ornın basadı hám demokratiyalıq hám miynetkesh hayallardıń eń keń kópshiligi ushın arzan bolǵan kostyum kompozitsiyasining zárúrli elementine aylanadı. Tiykarınan, 20 -jıllarda. Moda baylarniki bolıwdı toqtatdi. 88 jıllıq turmısı dawamında Ullı Mademoiselle óz atınıń kiyim, kostyum, moda úyi, parfyumeriya usılına berdi. Sharshamaytuǵın oylap shıǵarıwshı Chanel júdá kóp jańa zatlardı jarattı, lekin eń áhmiyetlisi… odan aldın hesh kim bilmagan hayal.
Balalar úyindegi etim tariyxga máńgi kirdi – ol dúnyanı tańlanıwda qaldırdı. Qanday? Onıń óz jolları bar edi.