Rejasi 7-Mavzu: Suitsid. Uning ijtimoiy-psixologik sabablari. 1-Mashg‘ulot

Suisidal hatti – harakatning diagnostikasi


SUISID ning xavflilik diagnostikasi
1.Suisidal harakatlarning rejalashtirilishi va metodlari;
2.Ilgari suisidal harakatlar sodir etganlik holati;
3. Autoagressiv hatti – harakatlar sodir etishga etaklagan omillarning borligi;
4. O‘z joniga qasd qilishga bo‘lgan boshlang‘ich tayyorgarlikning mavjudligi.
Mutassisning diagnostik rejasida quyidagilar aniqlanish muhim bo‘ladi:
1.Psixologik rivojlanishni baholash kriteriylarini ishlab chiqish;
2.Shaxsni tekshirishning aniq metodikasini tanlash;
3.Shaxs hatti – harakatlarini kuzatishni tashkil etish;
4.Ko‘rsatkichlarni taqqoslab borish;
5.Shaxs holatini aniqlashga qaratilgan normativlarni belgilab olish, jumladan:
- shaxsning ichki hissiyotlarini;
- jamoadagi o‘rni va harakatlarini;
- jamoadoshlari bilan muloqoti, ularga bo‘lgan adovatlarini;
- motivasiyasini;
- qobiliyatlari va ularni namoyon etishini o‘rganish muhim ahamiyat kasb etadi.
“SIZNING SUISIDGA MOYILLIGINGIZ” metodini ko‘rib chiqamiz:
Sizning oldingizda nomalum formaga ega rasm turibdi. Uning o‘rtasi qora rangga bo‘yalgan. Vazifa shundan iborat: rasmni bo‘yashni yakunlang. Buning uchun suratni qolgan qismlarini shunday bo‘yangki, bo‘yalgan surat o‘zingizga yoqsin.

“Sizning suisidga moyilligingiz” testiga kalit echimlar

Agar sizning rasmingizda, bo‘sh joylardan ko‘ra bo‘yalgan joylar ko‘p bo‘lsa, hozirda siz hayotda tushkun holatda ekanligingizni bildiradi. Sizni nimalardir, qandaydir siz uchun muhim bo‘lgan jarayonlar qiyin ahvolga solmoqda, tushkunlikka tushmang bu o‘tkinchi hammasi o‘tib ketadi. Siz suisidga moyil emassiz, hayotni sevasiz, o‘z joniga qasd qiluvchilarni qabul qila olmaysiz. Ularni tushunmaysiz.

Agar rasmning hech qaerini bo‘yamagan bo‘lsangizu faqatgina atrofini chizgan bo‘lsangiz, bu sizning asblaringiz butunligini va irodangiz mustahkamligini bildiradi. Siz hech qachon o‘z joningizga qasd qilish haqida o‘ylamaysiz, bu haqda o‘ylash o‘zingiz va yaqinlaringizga nisbatan jinoyat deb baholaysiz. Hayot qanchalik mushkul, uning yo‘llari naqadar murakkab va qiyin bo‘lishidan qat’iy nazar, siz hayotga chanqoq, kurashga tayyor insonsiz va hayotning barcha qiyinchiliklarini engib o‘ta olasiz.
Agarda siz uchtadan ko‘p bo‘lmagan qismlarni bo‘yagan bo‘lsangiz, ba’zi bir holatlarda o‘z joningizga qasd qilish haqida o‘ylaysiz. Bordiyu, hamma narsa sizga qarshi burilgan taqdirda o‘z joningizga qasd qilishga urinasiz ham. Biroq, baxtingizga siz optimist insonsiz, juda kam holatlar siz uchun ilojsiz ko‘rinadi, shunga qaramay siz tonnel oxirida yorug‘likni ko‘ra olasiz.
Figuraning butun chap qismini bo‘yagan bo‘lsangiz, bu sizning ko‘ngilchanligingizni, barcha voqea va hodisalarni yuragingizga yaqin olishingizni, hayotdagi nohaqliklardan aziyat chekishingizni bildiradi. Siz suisidga moyilsiz, ba’zi paytlarda o‘z joningizga qasd qilishdan sizni faqatgina yaqinlaringizga bo‘lgan muhabbatingiz to‘xtatib qoladi.
Bordiyu, figuraning butun o‘ng qismini bo‘yagan bo‘lsangiz, bu shundan dalolat beradiki, siz suisidga moyilligingizni o‘z foydangizga ishlatmoqchi bo‘lasiz. Siz o‘z yaqinlaringizni joningizga qasd qilish bilan qo‘rqitib shantajlik qilasiz hamda o‘zingizni istak va xoxishlaringizni bajarishga ularni majbur qilasiz. Siz bilan yashash judayam mushkul va qiyin.
Figuraning bo‘yalgan qismini qayta bo‘yashda davom etgan bo‘lsangiz, u holatda siz ong ostingizda o‘limni ixtiyor etganligingizdan dalolat beradi. Biroq sizda suisidga moyilligingiz tashqi tarafdan ko‘rinmaydi, faqatgina vaziyat taqazo qilsagina tashqariga chiqishi mumkin.
Navbatdagi testni ko‘rib chiqamiz.