Reja: Yuqori mustahkamli beton tayyorlash uchun materiallar

3.2-jadval
Oq klinker asosida rangli sementlarni ishlab chiqarish
uchun pigmentlar

Sement rangi	Rang intensivligi	Пигмент	Klinkerning og'irligi bo'yicha pigment sarfi, %
Och yashil Yashil	Kuchsiz Kuchli	Xrom oksidi Xrom oksidi	2…3 6…8
Moviy		xrom oksidi va och kuk	4 va 1
Och sariq	Kuchsiz	Och oхра	5…7
Sariq	Kuchli	Och oхра To’q oхра Och oхра va mumiya	10…12 6…8 6 va 3
Oq sariq		Och oхра To’q oхра	4 1…2
Qizil	Kuchsiz O’rtacha Kuchli	Qizil mars Qizil mars Redoksayd	2 4 8
Och jigarrang	Kuchsiz	Kuygan suyak va mumiya Kuygan suyak va temirli surik	1va2 1va 5
Jigarrang	O’rtacha	O'rta Pirolusit va sariq oxra Pirolusit va temirli surik	2 va 5 2 va 5

3.1.2. Manzarali beton uchun to’ldiruvchilar

Dekorativ betonlarni olish uchun qo'shimcha talablar qo'yiladigan yirik va mayda to’ldiruvchilar qo'llaniladi. Tabiiy qumlar oq rangda bo'lishi (eng toza turli navlardagi kvarts) yoki tarkibidagi temir oksidi, marganets va boshqa aralashmalarga qarab turli ranglarda bo'yalgan bolishi mumkin.

Qoida tariqasida, ochiq rangli kvarts qumlari yiriklik moduli yuqori bo’lmasligi, ya'ni ular mayda zarrali qumlar bo’lish talab etiladi.
Tabiiy qumlar bo'lmagan taqdirda, mayda toldiruvchilar marmar va ohaktoshning ochiq rangdagi yoki bir rangli jinslarini maydalash orqali olinadi, ular ko'pincha ishlab chiqarish chiqindilari bo'lib, narxi tabiiy materiallarga yaqin.
Tabiiy toldiruvchilar bilan bir qatorda sun'iy materiallar, singan g'ishtlar asosidagi chaqiq tosh, shlaklar, singan oyna va rangli shisha, chinni va fayans chiqindilari va boshqalardan foydalaniladi.
Masalan, betonga singan g'ishtlar asosidagi chaqiq toshning kiritilishi unga bir qator ijobiy termofizik va konstruktiv xususiyatlarni beradi va qo'shimcha rang beradi.
Dekarativ betonlar tayyorlashda, yirik to‘ldiruvchi sifatida rangli ohaktosh, dolomit, marmar va toshli jinslardan maydalab olingan chaqiq toshlar ishlatiladi. Shuni unutmaslik kerakki, yirik to‘ldiruvchilar rangli betonlarga alohida rang bera olmaydi. Betonga asosan o‘lchamlari 0,3 mm gacha bo‘lgan mayda to‘ldiruvchilar rang beradi.
Turli tadqiqotlar va izlanishlar asosigagi ma'lumotlarni tahlil qilish, kvars qumini dekorativ beton uchun to’ldiruvchi sifatida ishlatish eng maqbul degan xulosaga kelishga imkon beradi. Dekorativ tsementlarning sarfini kamaytirish uchun byumlar ikkita yani, qoplama va oddiy qatlamdan iborat bo'lishi kerak. Dekorativ beton buyumlari zich silliq yuzaga ega bo'lishi kerak. Dekorativ betonning qalinligi olinadigan beton yoki qorishmaning mustahkamligiga, shuningdek ularning o'lchamlariga bog'liq.

Nazorat savollari
1. Qanday beton yuqori mustahkamli deb hisoblanadi?
2. Ushbu betonlarning yuqori mustahkamliligiga erishish uchun qanday texnologik usullardan foydalaniladi?
3. Qanday Yuqori mustahkamli betonlar oddiy, umumiy foydalanishdagi betonlardan ustundir?
4. Yuqori mustahkamli beton tarkibini tanlash bilan oddiy beton tarkibini tanlashning farqi nimada?
5. Yuqori mustahkamli beton uchun bog’lovchi va to’ldiruvchilar sifatiga qanday talablar qo'yiladi?