Режа Яримўтказгичлар хақида тушунча



Download 1,61 Mb.
bet2/4
Sana12.04.2022
Hajmi1,61 Mb.
#544676
1   2   3   4
Bog'liq
6 Ярим утказги эл физ хус

Хусусий яримўтказгичлар

  • Яримўтказгич кристаллда киритмалар ва кристалл панжара тузилмалари нуқсонлари (бўш тугунлар, панжара сурилишлари ва бошқалар) бўлмаса, у хусусий яримўтказгич дейилади.

Киритмали яримўтказгичлар

  • Электр ўтказувчанлиги асосан киритмалар атомларининг ионлашуви натижасида ҳосил бўладиган заряд ташувчилар билан боғлиқ ярим ўтказгичлар киритмали яримўтказгичлар деб аталади. (n -турдаги)

Киритмали электр ўтказувчанлик (р-турдаги яримўтказгич)

Яримўтказгичларнинг хусусиятлари

  • Яримўтказгичларнинг электр хусусиятлари электронлар томонидан валент зонани тўлдирилганлиги даражаси ва валент зонанинг юқори ва ўтказувчанлик зонасининг паст чегаралари ўртасидаги тақиқланган зона кенглиги билан аниқланади.
  • Бу ерда хар қандай электронлар билан бўлаётган жараён уларнинг ҳолатини ўзгариши билан кечади. Аммо зона чегарасида ҳамма ҳолатлар тўлдирилган бўлса, бу зонада тезлик, энергия ва йўналишнинг ўзгариши бўлмайди. Шунинг учун тўлиқ тўлдирилган валент зона электронлари электр зарядларини ташишда иштирок этмайдилар ва ўзининг зонасида қоладилар.

Яримўтказгичларнинг хусусиятлари

  • Ядро ва электрон ўртасида алоқа узилганда атомнинг электрон сиртида бўш жой ҳосил бўлади. Бу бошқа атомдаги электронни бўш жойга эга бўлган атомга ўтиши билан кузатилади. Бошқа атомга ўтган электрон ўрнига бошқа атомдан электрон келади ва шундай давом этади. Бу жараён атомларнинг ковалент алоқалари билан белгиланади. Шундай қилиб атомнинг ўзи жойида қолган ҳолда мусбат заряднинг кўчиши содир бўлади. Ушбу шартли мусбат заряд ковак дейилади.
  • Одатда яримўтказгичларда ковакларнинг ҳаракатчанлиги электронлар ҳаракатчанлигидан паст даражада намоён бўлади.
  • Энергетик зоналар:
  • Ўтказувчан зона Еў ва валент зона Ев ўртасида электронлар энергияси тақиқланган зонаси Ет мавжуд. Уларнинг фарқи Еў−Ев тақиқланган зона кенглигига тенг. Тақиқланган зона кенглигининг ошиши билан электрон-ковак жуфтликлари ва хусусий яримўтказгичнинг ўтказувчанлиги камаяди, солиштирма қаршилиги эса ошади.

Download 1,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish