Reja Yalpi talab-yalpi taklif modeliga umumiy tavsif Yalpi talab tushunchasi va grafigi

5.4.2-chizma. Yalpi taklif egri chizig‘ining keyns kesmasidagi muvozanati 

Muvozanatli ishlab chiqarish hajmi aynan 

Y

e

 ekanligini isbotlash uchun bu hajmni 

Y

1

 

deb  hisoblaymiz.  U  holda  AD

hajmining ortishi ishlab chiqarishni 

Y

e

 darajaga pasaytirilishiga olib keladi. 

Muvozanatli ishlab chiqarish hajmini 

Y

2

 deb hisoblasak, aksincha, AS

korxonalarda  tovar  zahiralari  kamayib  ularni  ishlab  chiqarishni 

Y

e

  darajaga  oshirishga 

undaydi.  Shunday  qilib  aynan  yalpi  taklif  va  yalpi  talab  egri  chiziqlarining  kesishish 

nuqtasigina AD-AS modelda muvozanat nuqtasi deyiladi. 

Yuqoridagilardan  kо‘rinib  turibdiki,  yalpi  taklif  egri  chizig‘ining  keyns  kesmasida 

yalpi talabning о‘zgarishi ishlab chiqarish hajmining oshishi yoki kamayishiga olib keladi, 

baholar darajasi esa о‘zgarmaydi.  

Yalpi  talab  egri  chizig‘i  AS  egri  chizig‘ining  vertikal  kesmasida  о‘zgarsa  bu  ishlab 

chiqarish hajmiga ta’sir kо‘rsatmaydi va faqat baholar darajasi о‘zgaradi, xolos. Ya’ni, bu 

kesmada  talabning  oshishi  talab  inflyatsiyasini  keltirib  chiqaradi.  Yalpi  taklifning  bu 

kesmasida talabning har qanday о‘zgarishi faqat baholar darajasi о‘zgarishga olib keladi. 

Ishlab chiqarish hajmi esa tо‘liq bandlik sharoitida о‘zgarmay qoladi.  

Oraliq  va  vertikal  kesmalarda  baholar  о‘sib  borishi  bilan  kuzatilgan  yalpi  talabning 

kо‘payishi talab inflyatsiyasi mavjudligini kо‘rsatadi. 

Yalpi  taklif  о‘zgarishining  baholarning  va  ishlab  chiqarishning  muvozanatli 

darajalariga  ta’sirini  5.4.3-chizma  misolida  kо‘rib  chiqamiz.  Bahodan  boshqa  omillar 

ta’sirida yalpi taklifning AS

1

dan AS

2

ga siljishi natijasida ishlab chiqarish hajmi Y

1

 dan Y

2

 

gacha kamayadi, baholar darajasi esa P

1

 dan P

2

 gacha kо‘tariladi, ya’ni