Reja: Valuta bozori, uning turlari va ishtirokchilari

Valuta bozorlari ishtirokchilari va ular o’rtasida tuziladigan bitimlar

Bozor ishtirokchilari	Bitimlar	Asoslar
Tijorat banklari	mijozlar uchun bitimlar; o’z mablag’lari asosida savdo	– hisob-kitoblarning o’tkazilishi; – foyda olish yoki mijozlar bitimlari bo’yicha pozitsiyalarning balanslashuvi
Tashkilotlar (eksportyor va importyorlar)	valutaning sotib olinishi; valuta risklarini sug’urtalash uchun bitimlar; xorijiy valutada kreditni olish va berish	xorijiy valutada to’lovlar; – tannarxning kalkulatsiyasi, valuta risklarini kamaytirish, imkoniyatlarini qo’llash uchun bazaning yaratilishi; qulay shartlarning olinishi
Markaziy banklar	valutani sotish olinishi; intervensiyalar	– to’lovlar, cheklar inkassatsiyasi, veksellar hisobi va boshqalar; – valuta bozorlarini ushlab turish uchun valutani sotib olish, bozorlarning normal darajadagi faoliyatini amalga oshirish
Brokerlar	– kurslarni o’rnatish hamda valuta va foizli bitimlarda bevosita qatnashish	– bitimlarni amalga oshirishdan olinadigan komission yoki foizli to’lovlar.

Valuta bozorlarining ishtirokchilari ko’p bo’lib, ularni quyidagi jadvalda ko’rish mumkin.Barcha ishtirokchilarni ikki asosiy guruhga ajratish mumkin, bular:

1. 
   Passiv ishtirokchilar. Ular vaqti-vaqti bilan valutaoperatsiyalarini amalga oshirish ehtiyoji yuzaga keluvchi subyektlar bo’lib, ko’pincha yirik bitimlarga murojaat qilishadi. Banklarda o’rnatilgan narx bo’yicha hisob-kitobni amalga oshiradilar.
   
2. 
   Aktiv ishtirokchilar. Ular «Market Makers» deb hamataladi. Asosan yirik va kam sonli bitimlarda ishtirok etib, o’z bo’limlariga va juda katta dilerlik shtatlariga egadirlar. Aynan ular bozorni shakllantiruvchilari hisoblanadi va passiv ishtirokchilar aynan ularga murojaat etadilar. Passiv ishtirokchilarga o’z narxlarini o’rnatadilar.