Reja: Umumiy pedagogikaning predmeti va tuzilishi

O‘rganilayotganlarini o‘zlashtirishga da’vat qilish metodlari	Yangi materialni anglash metodlari
O‘rganilganlarini fikrlashga imkon beruvchi metodlar
erkin yozish. Klaster. Aqliy hujum. B-B-B chizmasi. Chalkashtirilgan mantiqiy zanjirlar ketma-ketligi. Semantik xususiyatlar tahlili.	Semantik xususiyatlar tahlili. B-B-B chizmasi. O‘qitish bo‘yicha qo‘llanma. Bir-biriga o‘rgatish. Bir-biridan so‘rash. Ikki qismli kundaliklar. eng asosiy tushunchalar	eng asosiy tushunchalar, takrorlash. T-chizma. Konseptual jadval. Venn diagrammasi. Nilufar guli. Besh minutlik esse. O‘n minutlik esse.

Ta’lim metodlari ta’limiy faoliyatni loyihalashning asosi bo‘lib hizmat qiladi. O‘qitish metodlarini tanlab olishga qator omillar ta’sir ko‘rsatadi. Bular: ta’lim oluvchilarning rivojlanganlik darajasi, ta’lim beruvchining maqsadi va kutilmalari, tashqi ijtimoiy muhit (vaqt, jismoniy ustanovka va resurslar). Tasavvur qiling siz biror bir fan yuzasidan biror bir mavzuni o‘quvchilarga tushintryapsiz. Tabiyki sizning ushbu mashg‘ulotdan ko‘zlagan maqsadlaringiz bor. Ushbu maqsadlarga erishish uchun faqat bir dona ta’lim metodidan foydalanib bo‘lmaydi. Buning uchun sizga bir qancha metodlar jamlanmasi yordamga keladi. Masalan ko‘rgazmali (demonstrasiya yoki ilyustarsiya) metodi orqali siz faqat bir ko‘zlagan maqsadingizga erishishingiz mumkin, lekin hammasiga emas.

Umuman olganda ta’lim metodlarining 5 ta turkumi mavjud bo‘lib, pedagogig faoliyatingiz mobaynida ularni deyarli barchasini qo‘llab ko‘rasiz.

1. 
   A n’anaviy –didaktik metodlar; verbal, odatiy ma’ruzalar yoki taqdimotlar shaklida
   
2. 
   An’anaviy -modellashtirish metodlari; vizual, demonstrasiya yoki amaliy ishlar shaklida
   
3. 
   Boshqaruvli – noan’anaviy yoki interaktiv metodlar; hamkorlikdagi, individual yoki guruhiy shakllarda
   
4. 
   Dialagik - noan’anaviy yoki interaktiv metodlar; Suqrotcha dialog metodi, savol-javob,
   

An’anaviy shakldagi metodlar qo‘llanilganda o‘qituvchi o‘quvchilarga tayyor bilimlarni beradi yoki mahoratini namoyish etadi, noan’anaviy shakldagi metodlar qo‘llanilganda o‘qituvchi yo‘nalishni belgilab beradi biroq to‘g‘ridan to‘g‘ri o‘rgatmaydi, o‘quvchilar mazmunni mustaqil holda tushunib oladilar. Interaktiv shakldagi metodlar qo‘llanilganda o‘quvchilar o‘zaro axborot yoki material almashadilar. O‘qituvchi esa yo‘naltiruvchi va tashkillashtiruvchi vaazifalarini bajaradi. empirik shakldagi metodlar qo‘llanilganda o‘quvchilar o‘zlari bevosita jarayonda ishtirok etadilar va buni his etadilar. Mustaqil ish shaklidagi metodlarda o‘quvchilar o‘qituvchining nazorati va ko‘magisiz mavzuning ayrim jihatlarini o‘zaro muhokama qiladilar. Ba’zi nazariyotchilar ushbu shakllarni 3 tagacha qisqartirishni ham taklif etadilar. Bular

• 
  Tarnsmissiv
  
• 
  Tarnsaktiv
  
• 
  Tarnsformativ shakllardir.
  

Tarnsmissiv yoki an’anaviy shaklda o‘qituvchi to‘g‘ridan-to‘g‘ri yo‘nalish beradi (ma’ruza o‘qish yoki demonstassiya).
Transaktiv yoki noan’anaviy shaklda o‘qituvchi va o‘quvchilar dialog olib borishlari mumkin, biroq to‘g‘ridan-to‘g‘ri yo‘nalishlar berilmaydi.
Transformativ yoki an’anaviy va noan’anaviy shakllar birikmasi bo‘lib bunda o‘qituvchi va o‘quvchilar bir birlarining ichki olamiga kirib borishga harakat qiladilar.
Ta’lim metodlarining 4 oilasi (guruhi) (Joycye &Wyeil)

1. 
   Ijtimoiy faoliyat guruhi – individning jamiyat yoki alohida olingan shaxslarga nisbatan munosabatini oydinlashtirishga yordam beradi. Bunda individning jamiyatdagi boshqa shaxslar orasida individuallashuviga katta e’tiibor beriladi.
   

• 
  Sheriklik yoki guruhiy hamkorlik;
  
• 
  Rolli o‘yinlar;
  
• 
  Huquqiy so‘rovnomalar
  

2. 
   Axborotni qayta ishlash guruhi- o‘quvchilarga axborotni qayta ishlashga yordam beradi. Bunda o‘quvchilarning tashqi muhit omillarini hisobga olishiga, g‘oyalarini amalga oshirishga harakat qilishlariga, ma’lumotlarni tahlil qilishlari va muammolarga yechim topishlariga ahamiyat beriladi.
   

• 
  Induktiv tadqiqot
  
• 
  Deduktiv tadqiqot
  
• 
  Memorizasiya (eslab qolish)
  
• 
  Sinektik (ijodiy metodlar)
  
• 
  Loyihalash va muammoli metodlar
  

3. 
   Individuallshuv guruhi – shaxsni individual rivojlanishi, uning o‘z-o‘zini va emotsional holatini yuksalishini ta’minlaydi. Bunda o‘z-o‘zini anglashga e’tibor qaratriladi.
   

• 
  Noan’anaviy o‘qitish
  
• 
  Bilish mashqlari va qadriyatlar ni oydinlashtirsh
  
• 
  Rolli modellashtirish
  
• 
  O‘z-o‘zini refleksiyalash
  

4. 
   Xulq –atvorga ta’sir etish guruhi – bunda asosiy etibor va metodni qo‘llashdan ko‘zlangan maqsad o‘quvchining xulq-atvorini o‘zgartirishga qaratilgan bo‘ladi.
   

• 
  An’anaviy ta’lim (demonstarsiya va taqdimot)
  
• 
  Zo‘riqishni bartarash qilish
  
• 
  Dasturiy ta’lim
  
• 
  Rag‘bat
  
• 
  Hamkorlik ³⁰