Режа: Умумдавлат ва маҳаллий солиқлар ҳамда бошқа мажбурий тўловлар. Солиқларнинг гуруҳларга ажратилиши. Тўғри ва эгри солиқлар­нинг таркиби ва улар­нинг бюджет даромад­ларидаги аҳамияти

3. Тўғри ва эгри солиқлар­нинг таркиби ва улар­нинг бюджет даромад­ларидаги аҳамияти.

Иқтисодий моҳиятига қараб солиқлар:
- эгри солиқлар;

• тўғри солиқлар;
• бевосита ва билвосита солиқларга бўлинади.

Давлат бюджети даромадлари таркибида солиқларнинг ўрни

Жаҳон солиқ амалиётида Давлат бюджети даромадлари таркибида тўғри ва эгри солиқларнинг нисбатига қараб у ёки бу мамлакат иқтисодиётининг ривожланганлик даражасига баҳо бериш мумкин. Масалан. АҚШда бюджет даромадлари таркибида тўғри солиқлар салмоғининг 75 фоизга яқин бўлиши бу мамлакат иқтисодиётининг юқори даражада ривожланганлигидан дарак беради.

• Жаҳон солиқ амалиётида Давлат бюджети даромадлари таркибида тўғри ва эгри солиқларнинг нисбатига қараб у ёки бу мамлакат иқтисодиётининг ривожланганлик даражасига баҳо бериш мумкин. Масалан. АҚШда бюджет даромадлари таркибида тўғри солиқлар салмоғининг 75 фоизга яқин бўлиши бу мамлакат иқтисодиётининг юқори даражада ривожланганлигидан дарак беради.

Европа мамлакатларида эгри солиқларнинг роли АҚШ, Япония, Канада ва Австралияга қараганда юқоридир. Эвропа мамлакатларида жами солиқ тушумларининг ҳажмида эгри солиқларнинг салмоғи 40 фоиздан юқори бўлиб, айрим мамлакатларда 50 фоизни ташкил этади.
Мазкур кўрсаткич 50 фоиздан юқори бўлган мамлакатлар гуруҳига Мексика, Туркия ва Корея киради. АҚШ, Япония, Канада ва Австралияда эса ушбу кўрсаткич 25-30 фоизни ташкил қилади