Reja: Trening guruhining tuzilishi va trening guruhining psixologik o‘ziga xosligi

5.Ishtirokchilaming individual-psixologik xususiyatlari va trening mashg‘ulotlarining reja va dasturi.
Trener mashg’ulot mavzusi va echim topishi mumkin bo’lgan muammo haqida tushuncha berib, guruh motivatsiyasini aniqlash uchun har bir ishtirokchi bilan individual suhbat olib borishi maqsadga
muvofiqdir. Suhbatda trener asosan quyidagi savollar bilah ishtirokchilarga murojaat qiladi.
Trener mashg’ulotidan nimalar kutyapsiz? Mashg’ulotga o’z xohshingiz bilan keldingizmi? Tanlangan mavzu sizga ma’qulmi?
Mashg’ulot o’tkazish jarayonida ba’zi bir masalalarga aniqlik kiritish maqsadida ishtirokchilarning qiziqishlari, xarakter va temperament sifatlarini aniqlashga yo’naltirilgan psixodiagnostik metodlarni ham o’tkazishi maqsadga muvofiqdir. Trening mashg’uloti davomida trener quyidagi bosqichlarga e’tibot
qaratishi lozim.
Trening jarayonida birinchi bosqich- guruhiy qoidalarni ishlab chiqish bosqichi bo’lib, bu bosqichda ishtirokchilar bilan trening qoidalariga rioya qilish va har bir a’zonng bildirgan fikrlarini e’tiborga olish muhim. Bu qoidalarga rioya qilish treningni samarali chiqishini ya’ni maqsadga erishishi va qulay
psixologik muhitning yaratilishi uchun muhim ahamiyatga ega. Ko'pgina o'quv treninglarida ushbu bosqich o'qituvchi tomonidan tayyorlangan va taqdim etilgan tegishli rivojlanish mashqlarining bajarilishi bilan tavsiflanadi. Yana shuni ta'kidlash kerakki, ishtirokchilar treningda kiritilgan o'zgarishlarning zarurligi va foydaliligiga ishonchsiz bolsa, ularni uzoq vaqt treningda ushlab turishi dargumon. Shu sababli, o'qituvchidan trening ishtirokchilari olgan barcha o'zgarishlar va yutuqlarning kognitiv qo'llabquvvatlashi haqida g'amxo'rlik qilish kerak.
Treningni tayyorlashga ikki xil yondashuvni ajratish mumkin. Bir variantda, trening modeli dastlab ishlab chiqilayotgan muammolarning xususiyatlariga muvofiq belgilanadi, dastur ishlab chiqiladi va buning uchun tegishli guruh jalb qilinadi. Ijtimoiy psixologik treningda, qoida tariqasida, dastur atroflicha tuzilgan va aniq yo'naltirilgan (masalan, kommunikativ kompetensiyani rivojlantirish bo'yicha mashg'ulotlar, shaxsiy o'sish bo'yicha mashg'ulotlar, ahillikka o'rgatish va h.k.), bu psixologdan ishlab chiqilayotgan sohaning o'ziga xos jihatlari va muammolarini hal etishda malakasini oshirishni talab qiladi.
Boshqa bir variantda, avval mavjud bo'lgan ijtimoiy yoki professional guruhning muammolari aniqlanadi va ularga muvofiq tegishli treninglar rejalashtirilgan va tashkillashtirilgan. Bunday holda, trening tashkilotining algoritmi quyidagicha bo'lishi mumkin.
Yo’llanma;
Ko'rsatilgan muammo bilan ishlash. U muammoning ta'rifi va uning sabablarini qidirishni, shuningdek, ushbu masala bo'yicha ma’lumotlarni tahlil qilishni o'z ichiga oladi:
1. Trening ishtirokchilarining shaxsiy, demografik va boshqa xususiyatlari, ularning soni va boshqalar bilan tanishish;
2. Ushbu muammoni hal qilish uchun trening shaklini qo'llash imkoniyati va muvaffaqiyatini aniqlash;
3. Maqsadni va kutilgan natijani aniqlash va muvofiqlashtirish (biz mashg'ulot natijasida nimalarga erishamiz kabi farazlarni keltirish);
4. Vazifalar bayoni;
5. Ushbu treningda ishlatiladigan eng samarali uslubiy vositalarni aniqlash;
6. Trening mashg'ulotlarini tashkil etish shaklini aniqlash;
7. Trening dasturini rejalashtirish;
8. Dars rejasini tuzish.