Reja: Tizimlar nazariyasi

Xablar yordamida ma’lumotlarni uzatish

Xab ma’lumotlar paketini olganda, u oddiy ravishda ularni hamma portlar chiqishlariga yuboradi. Ularning bittasida, mantiqga asosan, qabul qiluvchi joylashgan.

(CSMA/CD) uzatish jarayonida, Ezernetta ishlatilishi sababli, Xabni bunday o‘zini tutishi unumdorlik muammolariga olib keladi.
Hamma portlarga barcha paketlarni yuborish, uzatish unumdorligini bekorga sarflash bilan bog‘liq. Buning ustiga ma’lumotlar paketlari qidirilayotgan qabul qiluvchi yo‘q kanallarga tushadi. Bu yerda ma’lumotlar paketlari ulangan oxirgi qurilmаlargа ma’lumotlarni uzatishga halaqit beradi va ular bilan kolliziyaga olib kelishi mumkin. Tarmoq katta yuklanganda bunday kelishmovchiliklar aynan ko‘p bo‘lib turadi, bu esa hamma tegishli stansiyalarda ma’lumotlarni qayta uzatishga olib keladi.
Bunday holatda, gap segmentlar kolliziyalari to‘g‘risida ketadi. Bir segmentga birlashtirilgan hamma kompyuterlar 10-100 Mbit/s (Shared LAN) li polosalar enini o‘zaro bo‘lib olishadi. Kelishmovchilik chiqib qolganda polosa enining ma’lum bir qismi ishlatilib bo‘lmaydi. Farast qilaylik, 100 Mbit/s polosa enini o‘zaro 100 kompyuter bo‘lib oladi, bunda ma’lumotlar almashuvi juda sekin o‘tadi.
Ekstremal holatda u hatto to‘xtab qoladi, chunki tarmoq yangi paketlarni uzatish o‘rniga retransmissiya bilan ko‘prоq bog‘liq.
Shuning uchun ruterlar va svitchalar yordamida katta tarmoqlarni kichik segmentlarga bo‘linadi (5.2-rasm).
Ruter yoki svitchadagi har bir port o‘zini segmentiga ega. Agar har bir kompyuter o‘zini svitch-port, ya’ni o‘zini segmenti, bunda gap mikrosegmentatsiya to‘g‘risida ketadi.
Intellektual xab (HUB)

Intellektual xabning har bir portini boshqarish pulti yordamida qiyofalash, nazorat qilish, yopish va o‘chirish mumkin. Intellektual xablardan foydalanganda ko‘p sоnli tarmoq parametrlari to‘g‘risida axborot yig‘ish mumkin bo‘ladi. Qancha paketlar xabga yetib bordi va uning har bir portlari, qaysi paketlar to‘g‘risida gap ketayapdi, xatoli paketlar bo‘lganmi, qancha kollizitlar paydo bo‘ladi va h.k. to‘g‘risida ma’lumotlar olish mumkin.

Xabarlarni ishlab chiqaruvchilar qurilmalar bilan birga menejment – paketlarni taklif qilishadi. Agar yig‘ilishi mumkin bo‘lgan, axborotlar soni bo‘yicha, shuningdek foydalanadigan komandalar bilan va axborot qanday ko‘rinishda tarmoq adminstratoriga taqdim etilish bilan farqlanadi.