Reja: So’zning morfemik tarkibi va so’z yasalishi ustida ishlashning ahamiyati


So’z yasovchi qo’shimchalar ustida ishlash



Download 406,96 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/9
Sana25.02.2022
Hajmi406,96 Kb.
#463967
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
3- маъруза матни

So’z yasovchi qo’shimchalar ustida ishlash.
Bu morfemani o’rganishning asosiy vazifasi 
o’quvchilarni so’zda so’z yasovchi qo’shimchaning ahamiyati bilan tanishtirish va shu asosda 
so’z yasovchi qo’shimchali so’zdan o’z nutqida ongli foydalanish ko’nikmasini o’stirish 
hisoblanadi. O’quvchilar so’z yasovchi qo’shimcha yordamida yangi leksik ma’noli so’z yasash 
mumkinligini tushunishi muhim ahamiyatga ega. 
So’z yasovchi qo’shimchalar ustida ishlash ba’zi so’z yasovchi qo’shimchaning ma’nosini 
va yasama so’zning grammatik belgilarini aniqlash bilan birga olib boriladi. So’z yasovchi 
qo’shimchaning ma’nosini tushuntirish uning so’z yasashdagi ahamiyatini o’quvchilar 
anglashiga imkon beradi, ularning diqqat-e’tibori so’z yasovchi qo’shimcha yordamida yangi 
leksik ma’noli so’z yasalishiga qaratiladi. Masalan: 
ish – ishchi, ishli, ishchan, ishla).
Yasalgan so’z qaysi so’z turkumiga kirishini aniqlash so’z yasovchi qo’shimcha yordamida 
har xil so’z turkumiga oid so’zlar yasash mumkinligi haqidagi tasavvurni chuqurlashtiradi. 
So’z yasovchi qo’shimchani ongli o’zlashtirish uchun quyidagi mashqlar guruhidan 
foydalanish yaxshi natija beradi: 
Birinchi guruh mashqlar
ga har xil so’z yasovchi qo’shimcha qo’shish bilan hosil bo’lgan 
bir xil o’zakli so’zlarning ma’no jihatdan farqini qiyoslashga oid vazifalar kiradi. Masalan, 
gul
 
so’zidan 
-chi, -zor
 so’z yasovchi qo’shimchalari bilan yangi so’z yasang. Hosil bo’lgan so’zlarni 
ma’nosi va tarkibiga ko’ra qiyoslang. Ularda nima o’xshash? So’zning qaysi qismi ularni 
ma’nosiga ko’ra farqlayapti? Yangi so’zlarni qatnashtirib gap tuzing. 
Ikkinchi guruh mashqlar
ga bir so’z yasovchi qo’shimchani har xil so’zlarga qo’shishdan 
hosil bo’lgan so’zlarda so’z yasovchi qo’shimchaning ma’nosini qiyoslashga oid vazifalar kiradi. 
Bunday mashqlarning maqsadi so’z yasovchi qo’shimchaning
ma’nosi haqidagi bilimni 
elementar tarzda umumlashtirish hisoblanadi. Masalan, 

Download 406,96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish