Режа: Резина саноатининг ҳалқ хўжалигидаги роли

Биринчидан, резина қоришмаси ёпишқоқлигини ошириш, чунки ёпишқоқликни юқори бўлиши қоришмани таг қўйилма матога ёпишишга ундайди.
Иккинчидан, резина қоришмасини қаттиқлиги ва мустаҳкамлиги ошиши, уни чўзиш имкониятини ва листланган пластиналарни деформациясини камайтиради.
Учинчидан, листланган резина қоришмасини вулканости вулканланишини олдини олади.
Тўртинчидан, резина қоришмаси торайиши давомийлиги қисқаришини таъминлайди.
Каландрли эффект. Каландрлашда айниқса листлашда, каландрда резина қоришмасига ишлов берилиши натижасида каландрли эффект деб аталувчи анизотропия хоссаси (турли жинслилик) юзага келади.
Листлаш жараёнида мўлжалланган ҳолатдаги ташқи куч таъсири остида фақат молекулалар эмас, балки чўзилган ёки пластикли ингредиентларни алоҳида қисмлари ишлатилади. Оқибатда резина қоришмаси анизотропли бўлиб, уни механик хоссаси маълум даражада қўйилаётган ташқи куч йўналишига боғлиқ бўлади.
Каландрланмаган листни механик хоссасини бир хил бўлмаслиги узуна йўналишдаги вулканизатларни мустаҳкамлиги кўпроқ бўлиши каландрлашни перпендикуляр йўналишига қараганда нисбий узунлиги камроқ бўлиши билан ифодаланади. Раздир перпендикуляр йўналишга қараганда узуна йўналишда осон содир бўлади. Механик хоссани бир хил эмаслиги бир текисда тортмаслиги ва резина буюмини эскиришини тезлаштиришга олиб келади. Каландрли эффектни бутунлай йўқотишни имкони йўқ, бироқ агар анизотропли тўлдиргичлар, яъни магний оксиди, каолин, рух оксиди, толали тўлдиргичлар ишлатилмаса маълум даражада уни камайтириш мумкин.
Бундан ташқари каландрли эффект қуйидаги технологик қабулларни бажарилишида пасаяди:

1. 
   каландрлашнинг имкони янада юқори хароратини ишлатишда;
   
2. 
   каландрланган ярим тайёр маҳсулотларни эркин ҳолатда 50-60⁰ ҳароратда бир қанча вақт мобайнида ушлаб туришда;
   
3. 
   ярим фабрикат маҳсулотларни тарангсиз ўрашда.
   

Каландрда резина қоришмасини профиллаш. Резина қоришмасини профиллаш йўли билан юзаси фигурали кесим ёки релефсимон расмли лист шаклидаги ярим фабрикат маҳсулотлар чиқарилади. Профиллаш махсус профилловчи каландрларда олиб борилади. Листга маълум кесим шаклларини бериш учун каландр шунга мувофиқ юзаси фигурали профилловчи вал билан таъминланган бўлади.
Каландрда профиллаш йўли билан ҳар ҳил қисмларда юзасида релефли расми бор турли қалинликдаги оёқ кийим таг пластинаси (оёқ кийим таг ремени) олинади. Қуйидаги расмда (5-расм) калиш саноатида оёқ кийимнинг таг ременини профиллашда резина қоришмасининг харакати схемаси кўрсатилган.
Қуйидаги расмда (5-расм) калиш саноатида оёқ кийимнинг таг ременини профиллашда резина қоришмасининг харакати схемаси кўрсатилган.





5-расм. Оёқ кийим таг ременини профиллаш схемаси: а – профилловчи вал
Профиллаш жараёнининг туб моҳияти барча объектив қонуниятларга асосланганлиги билан каландрда резина қоришмасининг листлаш жараёнининг бир кўринишини ифодалайди.