Rеjа: Quruq qurilish qorishmalari, klassifikasiyasi

2. Bog‘lovchi, mayda to‘ldiruvchi, suv va qo‘shimchalarning rasional miqdorda olingan massaga qorishma deyiladi.
Qo‘llanilishiga ko‘ra qurilish qorishmalari quyidagilarga bo‘linadi:

• 
  Tyerma – g‘ishtli, butovoy toshli va boshqa elementli tosh konstruksiyalarni tyerish uchun;
  
• 
  Bezakli (shtukaturka) – elementlarni ichki va tashqi tayyor yig‘ma konstruksiya va detalli bino va inshootlar montajda yirik elementlar (panellar, bloklar va x. k.) orasidagi choklarni to‘ldirish uchun;
  
• 
  Maxsus – gidroizolyasion, akustik, tamponyajli va boshqalar.
  Qurilish qorishmalarini qo‘llashning asosiy afzalligi shundaki, uni g‘adir – budir asosga – g‘isht, g‘adir – budir betonga yupqa qatlam qilib, maxsus mexanik qayta ishlovsiz qo‘llash mumkin.
  -Quruq qurilish qorishmalari QMQ 31189 – 2003 bo‘yicha klassifikachiyalanadi: asosiy qo‘llanilishi, ishlatilgan bog‘lovchisi, to‘ldiruvchilar yirikligiga ko‘ra.
  

Asosiy qo‘llanilishi bo‘yicha qorishmalar quyidagi turlarga bo‘linadi:

– tekislovchi (surtish usuliga ko‘ra, shtukaturka va shpaklevka turlariga bo‘linadi);
– yuzaki (elimli va chokli);
– polga (suritish usuliga ko‘ra tekislovchi va etakchi; uskuna texnologiyasiga ko‘ra, zichlovchi, o‘z – o‘zidan zichlovchi va suritma);
– ta’mirbop (yuzaki va il’eksion);
– himoyalovchi (ingibir, sanir, biosid, olovga chidamli, korroziya himoyali sovuqqa chidamli, radiasion - himoyali);
– tyerma;
– montajli;
– bezakli;
– gidroizolyasion (yuzaki va ichki (in’eksion, kopillyar));
– issiqlik – izolyasion;
– gruntovkali;
Qo‘llanilgan bog‘lovchiga ko‘ra, quruq qurilish qorishmalari quyidagilarga bo‘linadi;
- sementli;

• 
  ohaklik;
  
• 
  gipsli;
  
• 
  polimyer;
  
• 
  murakkab.
  To‘ldiruvchi donalarining yirikligiga ko‘ra quyidagilarga bo‘linadi:
  – beton;
  – qorishma;
  – dispyers.
  2. Qorishmalar v quruq qurilish qorishmalar ishlab chiqarishda bog‘lo‘vchi moddalar, to‘ldiruvchilardantashqari qo‘shimcha moddalar ham keng qo‘llaniladi, ular qo‘shimchalar deyiladi. Ishlab – chiqarish bosqichlarida qo‘shimchalar sarflanuvchi enyergiya miqdorini kamaytiradi, qimmatbaho komponentlar sarfini, matyerial xajmini kamaytiradi, matyerial xususiyatini yaxshilaydi, struktura xosil
  

bo‘lishi va qotish jarayonlarini tezlatadi yoki sekinlashtiradi. Matyeriallar ekspluatasiyasi davrida avvalo qo‘shilgan qo‘shimchalar matyerial struktrasini mustaxkamlaydi, uning hayt davrini oshiradi.

Qo‘shimchalarning asosiy funksional vazifasi – bu aralashmadagi bir yoki bir necha komponentlar bilan reaksiyaga kirishishidir, shu bilan ular to‘ldiruvchilardan farq qiladi. Reaksiya natijasida aralashmada avval uchramagan yangi birikmalar paydo bo‘ladi. To‘ldiruvchi kabi kimyoviy tarkibiga ega, kukunsimon qo‘shimchalar ko‘p tarqalgan.
Ishlab chiqarish sharoiti va ahamiyatiga ko‘ra, qo‘shimchalar suv bilan birga, yoki quruq kukun (quruq qorishma) ko‘rinishida qo‘shiladi. Qo‘shimcha aniq talablarga javob byerishi kyerak – donali tarkibiga va quruq qo‘shimchalar qo‘shishi vaqtida aralashtirishi davomiyligiga ko‘ra, aralashmalarda yaxshi taqsimlanishi kyerak. Suvda eruvchan qo‘shimchalarni qo‘llaganda, eritish suvi bilan shaklli qorishmalarga qo‘shish – eng yaxshi taqsimotni byeradi. Bundan tashqari, ularga toksiklik, yong‘in, portlash va kimyoviy xavfsizlik bo‘yicha maxsus talablar mavjud.
http://fayllar.org