Reja: Prujinalar va ularning shartli tasviri. Prujinaning ish chizmasi

136 – shakl 
137 –shakl 
Prujinalar va ularning shartli tasviri. 
Prujinalardan deformatsiya jarayonida hosil bo‘ladigan 
mexanik energiyalarning ta’sir kuchini yutish va uzatishda 
foydalaniladi. 
Prujinalar o‘zining konstruksiyasiga qarab: silindirik, 
vintsimon, konussimon vintli, spiralsimon, tarelkasimon, 
plastinkali bo‘ladi. Prujina o‘rami ko‘ndalang kesimda yumalok, 
kvadrat, to‘g‘ri to‘rtburchakli shakllardan iborat. Nagruzkalarni 
qabul qilish bo‘yicha siqilish, cho‘zilish, buralish va bukilish 
prujinalari mavjud. O‘ramining yo‘nalishiga karab prujinalar 
o‘ng va chap yo‘lli bo‘ladi. 
Prujinalarni shartli tasvirlash (GOST 2.401-68). Vintsimon 
prujinalarni tasvirlashda, uning har ikki tomonidagi tayach 

---

o‘ramlari bilan bir qatorda, bir-ikki o‘rami chizilib, qolgan 
o‘ramlari tasvirlanmaydi va ular o‘rniga o‘ram kesim markazlari 
orqali prujinaning butun uzunligi bo‘yicha faqat o‘q chiziq 
o‘tkaziladi
Soni to‘rttadan oshiq bo‘lgan tarelkasimon prujinalar 
paketini chizishda, har ikki tomonidan 2-3 prujinasi tasvirlanib, 
paketning shartli ko‘rsatilmagan qismining konturi ingichka 
tutash chiziqda tasvirlanadi. 
Spiral prujinalarning boshlang‘ich va oxirgi o‘ramlarigina 
tasvirlanib, qolgan qismlari shtrix-punktir chiziq bilan chiziladi
4-ilova 
Ko‘p qatlamli plastinkadan ressor turidagi prujinalarni 
prujina paketlarining tashqi konturi bo‘yicha tasvirlash qabul 
qilingan. 
CHizmada diametri yoki qalinligi 2mm va undan kam 
bo‘lgan vintsimon va plastinkasimon prujinalar o‘lchamlari 
0,6…1,5 mm li yo‘g‘on chiziq bilan tasvirlanadi. 
Tayanch so‘zlar-
prujina 
O‘z-o‘zini baholash (CHarxpalak) uslubi 
№ 
 
Prujinalar tasviri