Musiqa tanlovlari va festivallari — xonanda, sozanda, kompozitor, bastakor, musiqa jamoalari
va boshqalarning ijodiy musobakalari va konsert tadbirlari. Odatda, oldindan eʼlon qilingan
shartlar asosida oʻtkaziladi. Yunonistonda miloddan avvalgi 590-yillarda paydo boʻlgan (Pifiya
oʻyinlari). Hozirgi koʻrinishda 19-asrning boshida yuzaga kelgan (1803, Parijdagi "Nafis sanʼatlar
akademiyam"). Ilk xalqaro musiqa tanlovi 1856-yil Bryus-selda oʻtkazilgan. Hozirda Amerika,
Yevropa va Osiyo mamlakatlarida yuzlab xalqaro Musiqa tanlovlari va festivallari va f. muntazam
ravishda oʻtkazilmoqda. Ularda bir qator Oʻzbekiston ijrochilari qatnashib gʻalaba qozongan,
oʻzbek professional musiqa ijrochiligi yutuklarini namoyon etishgan (Us t a Olim Komilov, M.
Qoriyoqu-bov, Tamaraxonim, T. Jalilov, A. Ismo-ilov (naychi), T. Alimatov, B. Aliyev, Q.
Dadayev, A. Ismoilov (gʻijjakchi), Oʻ. Rasulov, M. Yoʻlchiyeva, N. Sattorova, S. Niyozov, A.
Ibrohimov va boshqalar). Yevropacha ijrochilik tanlovlarida 3. Haknazarov, I. Jalilov, M.
Toshmatov, A. Sultonov, U. Polvonov, G. Alimova va boshqa, kompozitorlik ijodiyotiga oid
koʻriktanlovlarda R. Abdullayev, S. Absalomov, D. Omonullayeva, M. Otajonov, U. Musayev, D.
Yanov-Yanovskiy va boshqa gʻoliblikka erishgan. Sharq, jumladan, Oʻrta Osiyo xalq,lari
madaniyatida Musiqa tanlovlari va festivallari va f. kddimdan rivojlanib, hozirgacha uzining
anʼanaviy shaklida saqlanib kelgan: mas, qozoq oqinlari, oʻzbek baxshilari, qoraqalpoq jirovlari,
qirgʻiz manaschilarining aytis (aytishuv)lari va boshqa Oʻzbekistonda 20-asrning 2-yarmidan turli
musiqachi va qoʻshiqchilarning koʻpgina tanlovlari oʻtkaziladi: mas, "Sanʼat bayrami", "Marhabo,
talantlar!", xalq cholgʻulari, puflama va urma cholgʻular, anʼanaviy ijrochilik va bastakorlar
asarlari buyicha, baxshilar, toʻymarosim qoʻshiqlari, folklor-etnografik ansambllari, "Alla"
ijrochilari (2003-yildan H. Oxunova nomida) Respublika tanlovlari va boshqa Ular ayniqsa
mustaqillik davrida keng rivoj topdi. Oʻzbekistonning barcha hududlarida oʻtkaziladigan "Qoʻshiq
bayrami" (1992-yildan), Yu. Rajabiy nomidagi maqom ijrochilari (1983-yildan, Toshkent),
Maʼmurjon Uzoqov nomidagi (1997-yildan, Margʻilon shahri, 2001-yildan J. Sultonov va M. Uzokrv
nomida), F. Mamadaliyev va O. Yusupov nomidagi (2001-yildan, Andijon), Hoji Abdulaziz
Abdurasulov nomidagi (1997-yildan, Samarqand), Komiljon Otaniyozov nomidagi (1997-yildan,
Xorazm) xonandalar tanlovlari va boshqa "Asrlar navosi" koʻhna milliy sozlar (tan-bursato, nay va
dutor) ijrochilarining Respublika tanlovi (1998, Buxoro), "Oʻzbekiston — Vatanim manim" (1996,
Toshkent), "Yangi taronalar" milliy estrada qoʻshiq va kuylari Respublika tanlovi (1998, Jizzax;
2002, Guliston); "Aziz ona yurtim navolari" milliy estrada qoʻshiklari Respublika tanlovi, "Boysun
bahori" xalqaro folklor jamoalari ochiq festivali (2002-yildan, Boysun shahri) va boshqa
Toshkentda 1995-yildan qar yili oʻtkazilayotgan "Ilhom-XX" Xalqaro zamonaviy musiqa, 1998-
yildan har ikki yilda oʻtkazilayotgan Xalqaro simfonik musiqa festivallari, 1997-yildan har ikki
yilda oʻtkazilayotgan "Sharq taronalari" (Samarqand) Xalqaro musiqa festivali doirasidagi
ijrochilar tanlovi va musiqashunoslar anjumani ham jahon miqyosida tan olinmoqda
Proyektning ko’rinishi
Dunyo xalqlari oʻrtasida hamkorlik va hamjihatlikni mustahkamlash, musiqa
sanʼati anʼanalarini asrash va rivojlantirish, madaniyatlararo muloqotni
kuchaytirishga qaratilgan ezgu maqsadlarni oʻzida mujassam etgan, YUNЕSKO
xalqaro tashkiloti tomonidan musiqa olamining yirik forumi sifatida eʼtirof
etilgan “Sharq taronalari” xalqaro musiqa festivalining nufuzini yanada
oshirish maqsadida:
1. Oʻzbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi, Oʻzbekiston kompozitorlari va
bastakorlari uyushmasi hamda Samarqand viloyati hokimligining Samarqand
shahrida “Sharq taronalari” xalqaro musiqa festivalini (keyingi oʻrinlarda
Festival deb yuritiladi) oʻn ikkinchi marta 2019-yilning 26 — 30-avgust
Do'stlaringiz bilan baham: |