Reja: O‘zbekistonda ko‘ppartiyaviylik tizimining shakllanishi va rivojlanishi

O‘zbekiston “Vatan taraqqiyoti” partiyasi (VTP) 1992 yilning 24 mayida tashkil topdi. VTPning dasturida belgilanganidek, partiya jamiyatning siyosiy tizimidagi faoliyatini parlament partiyasi sifatida tashkil etadi. Partiya o‘z siyosatini davlat hokimiyati va boshqaruv organlariga saylangan vakillari orqali o‘tkazadi. Buning uchun barcha darajadagi vakolatli hokimiyat organlari sayloviga o‘z nomzodlarini tavsiya etadi va ularni saylovchilar tomonidan qo‘llab-quvvatlanishi uchun kurashadi.
VTP tarkibida 2000 yilda Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Toshkent shahar, 12 viloyat, 220 dan ziyod shahar va tuman kengashlari faoliyat ko‘rsatdilar. Partiya a’zolarining soni qariyib 35 mingga etdi. Partiyaning markaziy matbuot nashri – “Vatan” ijtimoiy-siyosiy haftalik gazetasi 2000 yil aprelga qadar faoliyat ko‘rsatdi.
Mamlakatda O‘zbekiston Xalq demokratik va “Vatan taraqqiyoti” partiyalarining tashkil topishi bilan bir partiyaviylik tizimiga butunlay barham berildi. SHuningdek, jamiyatdagi ijtimoiy qatlamlarning qonun chiqaruvchi hokimiyatdagi manfaatlarini ifoda etadigan siyosiy oqimlar va tashkilotlar shakllandi. O‘zbekiston Konstitutsiyasidagi demokratik tamoyillar, shuningdek amalga oshirilgan huquqiy va siyosiy islohotlar mamlakatda yangi partiyalarning tuzilishiga keng imkoniyatlar yaratib berdi. 2000 yilning aprel oyida “Vatan taraqqiyoti” partiyasi “Fidokorlar” Milliy Demokratik partiyasi bilan birlashdi.
O‘zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi (SDP) 1995 yil 18 fevralda tashkil topdi. Partiya milliy xususiyatlarni inobatga olgan holda halqaro sotsial-demokratik harakatining asosiy negizi bo‘lgan “Adolat”, “Erkinlik”, “Birdamlik” shiorlarini qo‘llab-quvvatlashini va o‘z faoliyatini o‘zini o‘zi boshqarish, oshkoralik va shaffoflik, qonuniylik, ko‘ngillilik, partiya hayotida faol qatnashish, partiya saflariga kirish va undan chiqish erkinligi, partiya a’zolarining teng huquqliligi asosida olib borishini e’lon qildi.
O‘zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasining asosiy maqsadi:
-demokratik, huquqiy davlatni, ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyotiga asoslangan kuchli, adolatli fuqarolik jamiyatini barpo etishda hamda O‘zbekiston hududida yashayotgan barcha millat va elatlarning umumiy manfaatlariga mos keladigan, fuqarolarning qonun oldida tengligi, birdamligi, konstitutsiyaviy huquq va erkinliklari ta’minlangan ma’naviy jipslashgan jamiyatni shakllantirishda faol ishtirok etish.