Режа: Қонни таркиби ва хусусиятлари Қонни қайта ишлаш ва ундан олинадиган маҳсулотлар. Ичакларни қайта ишлиш

14 Мавзу: Қон ва ичакларни қайта ишлаш техналогияси


Режа:

1. 
   Қонни таркиби ва хусусиятлари
   
2. 
   Қонни қайта ишлаш ва ундан олинадиган маҳсулотлар.
   
3. 
   Ичакларни қайта ишлиш.
   
4. 
   Ичакларни консервациялаш,сақлаш ва ишлатиш.
   

Қишлоқ хўжалик ҳайвонларини сўйиш ва қайта ишлаш жараёнида йиғиштириб олинган қон юқори қийматли хом ашё ҳисобланиб, саноатда кўпгина мақсадларда қайта ишланади. Яъни: тиббиёт сохасида ферро – гемотоген, суюқ гемотоген ва болалар учун гемотоген; озиқ-овқат маҳулотлартдан тиниқ ва қорамтир альбуминлар ва қонли колбаса; ҳайвонлар озиқасидан қон уни; саноат учун техник маҳсулот қора альбумин ва кўпик ҳосил қилгичлар тайёрланади.

Қондан юқорида айтиб ўтилган маҳсулотларни ишлаб чиқарилишига асосий сабаб, унда оқсил моддаларини кўплигидир.
Қонни таркибида оқсилни миқдори ўртача 16-18 % ташкил қилади. Бу кўрсаткич ўртача семизликдаги гўшт таркибидаги оқсилга тўғри келади.
Оқсил миқдори турли чорва ҳайвонларида қуйидагича :
Қорамоллар - 17,99 %
Қўйда - 16,37 %
Чўчқада - 18,88 %
Отларда - 23,36 %
Қонни морфологик таркиб – қуйидагилардан иборат: қон зардоби ва шакилли элементлардан эъборат. Қон шакилли элементларига эритроцитлар, лейкоцитлар ва тромбоцитлар киради.
Қонни кимёвий таркиби – оқсиллар, минерал моддалар (натрий, хлорли туз турида калий, кальций, магний, фосфор, темир, мис ва бошқалар), углеводлар, ёғлар, ферментлар, гармонлар, витаминлар ва биологик фаол моддалар.
Қон таркибида сув ҳар хил ҳайвонларда ҳар хил бўлиб ўртача 74,9 дан 82,16 % гача бўлади.
Қонни физик хусусиятлари- Қонни рН мухити – 7,3-7,4 га тенг, музлаш ҳарорати сувникидан 0,5^о паст.
Қонни қайта ишлаш ва йиғиштириш.
Қон йиғиштириш – озиқ овқат ва фармоцевтика мақсадлар учун ишлатиладиган қонни, найсимон пичоқ ва шланга ёрдамида маҳсус идишларга йиғилади.
Ҳайвон қонсизлантирилганда танасидан ҳамма қон чиқиб кетмайди. Вертикал ҳолда қон оқизилганда қорамоллардан 4,0 – 4,5%, чўчқа, қўй ва эчкилардан 3,0 – 3,5 % қон чиқади (тирик оғирлиги нисбатан).
Горизантал ҳолатда қонсизлантирилганда 18-20 % қон кам чиқади. Ҳайвонларни бундай қонсизлантириш 10-15 дақиқа давом этади.
Техник моддалар учун қон, ҳайвонларни қонсизлантириш вақтида оқаётган қонни новлар ёки ариқчалар орқали идишларга йиғилади.