Reja: Nuqta harakatining berilish usullari. Nuqtaning tezligi va tezlanishi


Nuqta harakatining berilish usullari



Download 0,81 Mb.
bet2/13
Sana23.05.2022
Hajmi0,81 Mb.
#608589
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
Mavzu Qattiq jismning tekis parallel harakati

Nuqta harakatining berilish usullari.

Nuqta harakati quyidagi uchta usul yordamida beriladi:


1) Vektor usuli,
2) Koordinatalar usuli,
3) Tabiiy usul.
Nuqta harakatining vektor usulda berilishi. M nuqta qandaydir Oxyz koordinatalar sistemasiga nisbatan harakatlanayotgan bo’lsin. Vaqtning istalgan paytida nuqtaning holatini M nuqta va koordinata boshi O ni tutashtirishdan hosil bo’lgan radius–vektor orqali aniqlash mumkin (1-rasm). M nuqta harakatlanayotganida vaqtga bog’liq ravishda radius–vektorning moduli ham, yo’nalishi ham o’zgarib boradi. Demak, radius–vektor t vaqtning vektorli funksiyasidan iborat bo’ladi, ya‘ni
(1)
(1) tenglamaga nuqtaning vektor shaklidagi harakat tenglamasi deyiladi. Radius- vektorlarning uchlarini tutashtirishda hosil bo’lgan chiziqqa vektorlar godografi deyiladi. Vektorlar godografi harakatlanuvchi nuqtaning traektoriyasi bo`lib hisoblanadi.
Vektorni analitik usulda berish uchun uning koordinata o`qlaridagi proeksiyalari berilgan bo’lishi lozim. vektorning to’g’ri burchakli Dekart koordinata o`qlaridagi proeksiyalari quyidagicha belgilanadi:

bu yerda: х,y,z- М nuqtaning koordinatalari.
Agar koordinata o`qlarining birlik vektorlarini va - deb belgilasak radius–vektor uchun quyidagi ifodani hosil qilamiz:
(2)
(2) tenglik harakatning vektorli va Dekart koordinatalari orqali aniqlash usullari orasidagi bog’lanishni ifodalaydi.
Nuqta harakatining koordinatalar usulda berilishi. Nuqtaning fazodagi holatini uning x,y,z Dekart koordinatalari orqali aniqlash mumkin. Nuqta harakatlanganda uning koordinatalari vaqtga bog’liq ravishda o’zgaradi, ya‘ni x,y,z koordinatalar vaqtning bir qiymatli funksiyasidan iborat bo’ladi:
(3)
(3) tenglamalarga nuqta harakatining Dekart koordinatalaridagi tenglamalari deyiladi. Bu tenglamalar yordamida nuqtaning harakati koordinatalar usulida berilganda harakat qonunini aniqlaydi. Agar nuqta faqat bitta tekislikda harakatlansa, nuqtaning harakat tenglamalari bittaga kamayadi, ya‘ni
(4)
Agar nuqta to’g’ri chiziq bo’ylab harakatlanayotgan bo`lsa, u holda Ox o`qini shu to’g’ri chiziq bo’ylab yo’naltiramiz. Nuqtani harakat tenglamasi bitta tenglama bilan ifodalanadi:
(5)
(5) ga nuqtaning to’g’ri chiziqli harakat tenglamasi deyiladi.

Download 0,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish