|
Excel dasturida iqtisodiy masalalarni yechish
Reja:
1. MS EXCEL dasturi. Umumiy ma`lumotlar
2. EXCEL menyu bandlari , funksiya va diagrammalar bilan ishlash
3. Excelda iqtisodiy masalalar (APP- amali programmalar paketi)
Kompyuterlarda ma’lumotlarni jadval ko’rinishda tasvirlash ,ularni tahlil qilish , hisob –kitob ishlarini olib borish uchun maxsus amamliy dasturlar –Super Calc, Excel yaratilgan bo’lib,ular electron jadvallar yoxud, jadval protsessori deb ataladi. Ayni vaqtda electron jadvallarning qollaniladigan sohalari ko’p, xususan, buxgalteriya, bank va soliq sohalari, iqtisodiy masalalarni yechishda qo’llanilib kelinmoqda.Ana shu dasturlardan bugungi kunda eng ommmaviy ravishda qo’llanilayotgan dastur MS.Excel dasturidir.
MS.Excel Microsoft Office paketiga kiruvchi hamda Windows operatsion qobiq dastur boshqaruvida ishlovchi ma’lumotli jadvalllarni tayyorlash va qayta ishlashga mo’ljallangan dasturdir.Excelda tayyorlangan har bir hujjat ixtiyoriy ism va .XLS kengaytmadan iborat fayl bo’ladi.Har bir faylda bittadan 255 tagacha elektron yacheykalar joylashishi mumkin.Ularning har biri ish varag’i deb yuritiladi.Microsoft Excelning asosiy ish maydoni bu “ish kitobi” bo’lib,u bir yoki bir nechta ish varaqlardan iborat bo’ladi.Ish varag’ida buxgalter kitobi kabi sonlar, matnlar, arifmetrik ifodalar, hisoblar qator va ustunlarda joylashgan bo’ladi. Excelning buxgalter ish kitobidan asosiy farqi barcha ishlarini unung o’zi bajaradi, lekin ma’lumotlarni kiritish foydalanuvchi zimmasiga qoladi. MS.Excel dasturida quyidagi ishlar ko’lami bajariladi:
Excelni yuklash
Jadval mavzusini kiritish
Ustun va satrlar kengligini aniqlash
Ustun nomini berish
Jadvalga ma’lumot yozish
Ma’lumotli jadvallarni fayl ko’rinishda diskka yozish
Diskdan faylni ekranga chiqarish
Jadvaldagi ma’lumotlarni tahlil qilish
Shriftlar bilan ishlash
Formula funksiyalar bilan ishlash
Jadval yacheykalarida hisob-kitob ishlarini bajarish
Ma’lumotni saralash
Jadvalni chop etish
Ustun va satrlardagi ma’lumotlarni o’chirish
Diagrammalar hosil qilish
Natijaviy hisobotlarni chop etish
Excel menyusi bilan ishlash
Exceldan chiqish
Qayd etilgan ishlar ko’lami Excelning asosiy imkoniyatlarini belgilaydi.Excel electron jadvali 16384 ta qator va 256 ustundan iborat.Qatorlar 1da 16384 gacha raqamlangan ,ustunlar esa lotin alifbosining bosh harflari (A,B,….,AA,AB,…..IV) bilan belgilangan.Qator va ustunlar kesishmasida elektron jadvalning tarkibiy asosiy elementi-yacheyka joylashgan. Har bir yacheykaga son ,matn yoki formula tarzidagi ma’lumotlar kiritiladi.Ustun kengligini va qator balandligini o’zgartirish ham mumkin.
Elektron jadvalning tanlangan yacheykasiga o’tish uchun aniq manzil ko’rsatilishi shart.
Zamonaviy kompyuterlarning dasturiy ta’minotining tarkibiy qismiga kiruvchi MICROSOFT OFFICE paketidagi asosiy vositalardan biri jadval protsessori deb ataluvchi EXCEL dastiridir.EXCEL WINDOWS operatsion qobiq boshqaruvida electron jadvallarni tayyorlash va ularga ishlov berishga mo’ljallangan .
Elektron jadvallar asosan iqtisodiy masalalarni yechishga mo’ljallangan bo’lsada,uning tarkibiga kiruvchi vositalar boshqa sohaga tegishli masalalarni yechishga ham, masalan, formulalar bo’yicha hisoblash ishlarini olib borish, grafik va diagrammalar qurishga ham katta yordam beradi.Shuning uchun Excel dasturini o’rganish muhim ahamiyat kasb etadi va har bir foydalanuvchidan EXCEL bilan ishlay olish ko’nikmasiga ega bo’lishni talab etadi.
Inson o’z ish faoliyati davomida ko’pincha biror kerakli ma’lumot olish uchun bir xil, zerikarli,ba’zida esa murakkab bo’lgan ishlarni bajarish gato’g’ri
keladi. MICROSOFT EXCEL dasturi mana shu ishlarni osonlashtirish va qiziqarli qilish maqsadida ishlab chiqilgandir.
Microsoft Excel electron jadvali hisoblash vositasi sifatida qaralib , iqrisodiy va moliyaviy masalalarni yechishda yordam beribgina qolmay,balki har kuni xarid qilinadigan oziq ovqatlar,uy-ro’zg’or buyumlari hamda bankgagi hisob raqamlari hisob-kitobvini olib borish yordam beruvchi tayyor dasturdir.
MICROSOFT EXCEL dagi barcha ma’lumotlar jadval ko’rinishda namoyon bo’lib, bunda jadval yacheykalarining ma’lumqismiga boshlang’ich va birlamchi ma’lumotlar kiritiladi.Boshqa qismlari esa har xil arifmetik amallar natijalaridan iborat bo’lgan axborotlardir.Elektron jadval yacheykalariga uch xil ma’lumotlarni kiritish mumkin:
Matnli ma’lumotlar sarlavha, belgi, izohlarni o’z ichiga oladi.Sonli ifodalar bevosita jadval ichiga kiritiladigan sonlardir.Formulalar kiritilgan sonli qiymatlar bo’yicha yangi qiytmatlarni hisoblaydigan ifodalardir. Formulalar har doim “=” belgisini qo’yish bilan boshlanadi.Formula yacheykaga kiritilganadan so’ng shu formula asosida hisoblanadigan natijalar yana shu yacheykada hosil bo’ladi.Agar shu formulada foydalanilgan sonlardan yoki belgilardan biri o’zgartirilsa, EXCEL avtomatik ravishda yangi ma’lumotlar bo’yicha hisob ishlarini bajaradi va yangi natijalar hoosil qilib beradi.Elektron jadvalning asosiy elementi yacheyka va diapazonlar.
Yacheyka – bu jadvaldagi manzili ko’rsatiladigan hamda bir qator va bir ustun kesishmasi oralig’ida joylashgan elementdir.Yacheyka kesishmalarida hosil bo’lgan ustun va qator nomi bilan ifodalanadigan manzili bilan aniqlanadi.Masalan, A-ustun, 4-qator kesishmasida joylashgan yacheyka A4 deb ataladi.
Bir necha yacheykalardan tashkil topgan guruh diapozon deb ataladi.Diapazon manzilini aniq ko’rsatish uchun uni tashkil etgan
yacheykalarning chap yuqori va o’ng quyi yacheykalar manzillari olinib,ular ikki nuqta bilan ajratilib yoziladi.Masalan:A1:A4
Ishchi jadvallarni ko’rib chiqishda yoki yacheykalarni bichimlashda ish olib borayotgan diapazonning manzilini bilish shart emas, lekin formulalar bilan ishlayotganda bu narsa juda muhimdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
