Reja: Maqsadlar, vazifalar, dars mazmuni

Kompyuterga asoslangan hisoblagichlar

Ko'pgina avtomatlashtirish tizimlari kompyuterlar va noutbuklardan mashinalarning turli parametrlarini va ishlab chiqarish ma'lumotlarini kuzatishda foydalanadi. Hisoblagichlar ishlab chiqarilgan qismlar soni, ishlab chiqarish partiyasi raqami va ishlatilgan material miqdorini o'lchash kabi parametrlarni hisoblashi mumkin.
Mexanik hisoblagichlar
Elektronika keng tarqalishidan ancha oldin, hodisalarni hisoblash uchun mexanik qurilmalar ishlatilgan. Ular sifatida tanilgan hisoblagichlar. Ular odatda o'qga o'rnatilgan bir qator disklardan iborat bo'lib, ularning chekkalarida noldan to'qqizgacha raqamlar belgilangan. Diskning har bir o'ng tomoni har bir voqea bilan bitta o'sish bilan harakat qiladi. Eng chap tomondan tashqari har bir diskda bitta aylanma tugagandan so'ng keyingi diskni chap tomonga bir o'sish bo'yicha harakatlanadigan protrusion mavjud. Bunday hisoblagichlar sifatida ishlatilgan odometrlar velosipedlar va mashinalar uchun va magnitafonlar, yonilg'i quyish moslamalari, ishlab chiqarish mashinalarida ham, boshqa mashinalarda ham. Eng yirik ishlab chiqaruvchilardan biri Veeder-Root kompaniyasi bo'lib, ularning nomi ko'pincha ushbu turdagi hisoblagich uchun ishlatilgan.^[5]
Qo'l ushlangan hisoblagichlar asosan mollarni yig'ish va tadbirlarda qatnashadigan odamlarni hisoblash uchun ishlatiladi.
Elektromexanik hisoblagichlar jami yig'ish uchun ishlatilgan tabulyatsiya mashinalari ma'lumotlarni qayta ishlash sanoatida kashfiyot bo'lgan.

Nazorat uchun savollar

1. Hisoblagich ta'rifini keltiring.
2. Hisoblagichning vazifasi va unig turlari.
3. Reversiv va ayruvchi hisoblagichlar bir biridan nima bilan farg giladi ?
4. Qanday qurilmani chastotali bo`luvchilar deydi?
5.Chastota bo`luvchilarining hisoblagichlardan farqi nimada?
6. Chastota bo`luvchilarni qanday turlari mavjud?

23-Mavzu: Asenkron hisoblagichlar

Reja:

1. 
   Asenkron hisoblagichlar
   
2. 
   Hisoblagichlarni yig'ish
   
3. 
   Subtrativ hisoblagichlar