Reja: Magnit oqimi


Induksion tokning hosil bo’lishi



Download 451 Kb.
bet2/4
Sana20.04.2022
Hajmi451 Kb.
#566571
1   2   3   4
Bog'liq
1452092578 63107

Induksion tokning hosil bo’lishi
Faradey qonuni. Tajribalarni tahlil qilsak, birinchi tajribada shu narsa xarakterlidirki, A solenoidda tok magnit unga yaqinlashayotgan yoki undan uzoqlashayotgan paytdagina, ya`ni solenoid yaqinida magnit maydon o`zgargan vaqtda yoki solenoidning o`zi magnit maydonida ko`chgan vaqtda paydo bo`ladi xolos. Magnitning solenoidga nisbatan harakati yoki solenoidning magnitga nisbatan xarakati to`xtashi bilan solenoid yaqinidagi magnit maydon o`zgarmas bo`lib qoladi va solenoiddan tok o`tmaydi. Ikkinchi tajribadagi hodisa ham birinchidagiga o`xshashdir - bunda o`zgaruvchan magnit maydonni S solenoidda hosil bo`lgan yoki yo`qolayotgan tok hosil qiladi. Ikkala holda ham o`tkazgich konturi yaqinidagi magnit maydonning kattaligi o`zgaradi, demak, kontur bilan chegaralangan sirt orqali o`tuvchi magnit induksiya oqimi ham o`zgaradi.
Peterburg universitetining professori Lens induksion tokning yo`nalishi uchun quyidagi qoidani topdi: berk konturda hosil bo`lgan tok shunday yo`nalganki, bu tok kontur bilan chegaralangan yuz orqali o`tuvchi va uning o`zini hosil qiluvchi magnit oqimi induksiyasining o`zgarishini kompensatsiyalovchi xususiy magnit induksiya oqimini yaratadi Birinchi tajribada solenoidga magnitning shimoliy qutbini yaqinlashtirganimizda soleniodda soat strelkasiga teskari yo`nalgan tok paydo bo`ladi. Bu holda magnit hosil qilayotgan induksiya oqimi soleniodning ichiga qarab yo`nalgan bo`lib, magnit yaqinlashgan sari orta boradi. Solenoiddagi induksion tokning magnit maydoni tashqi magnit maydonni o`sishini kompensatsiyalaydi.

Magnitning shimoliy qutbi uzoqlashtirilganda solenoidda soat strelkasi yo`nalishidagi tok paydo bo`ladi. Tashqi maydonda magnit induksiya oqimi kamaya boradi. Solenoiddagi induksion tokning magnit maydoni solenoid ichiga qarab yo`nalgan bo`ladi demak, magnit maydonni kamayishini kompensatsiyalaydi.


3 . Lens qoidasi Ma`lumki o`zgaruvchan magnit induksiya oqimi ochiq konturda o`zgaruvchan E.YU.K. hosil qiladi. E.YU.K kattaligi bilan magnit induksiya oqimining o`zgarish tezligi orasidagi bog’lanishni ener-giyaning saqlanish qonuniga asosan aniqlash mumkin.
Agar qo`zg’aluvchan AC qismga ega bo`lgan berk konturga E.YU.K. i  ga teng bo`lgan B galvanik element ulangan bo`lsa, bu manbani dt vaqt ichida bajargan ishi
A = Idt ga teng bo`ladi.
Agar kontur magnit maydondan tashqarida turgan bo`lsa, bajarilgan butun ish Joul - Lens issiqligiga sarflanadi.
A1 = Q = I2 Rdt
Agar kontur bir jinsli magnit maydoniga joylashtirilsa, konturni AC qismiga o`ng tomonga qarab unga tik yo`nalgan F kuch ta`sir etadi va uni AC holatga siljitadi. Bunda bajarilgan mexanik ish
A2 = I . dF bo`ladi.
dF - konturning shtrixlangan ACACqismi orqali o`tayotgan magnit induksiya oqimi, I esa kontur harakat qilgan vaqtda shu konturda oqadigan tokning kuchi. Energiyaning saqlanish qonuniga asosan B galvanik elementni bajargan ishi:
A = A1 + A2 yoki Idt = I2 Rdt + IdF
tenglikni har ikkala tomonini Idt ga bo`lamiz.
 = IR + dF/dt bu tenglikdan

dF/dt ifoda kontur yuzi (shtrixlangan) orqali o`tuvchi induksiya oqimining o`zgarishi tufayli hosil bo`lgan qo`shimcha E.YU.K. ni ifodalaydi.

Elektromagnit induksiya qonunini (Faradey qonuni) ifodalaydi. Bu tenglikdagi manfiy ishoraning ma`nosi quyidagicha: induksiya oqimining ortishi (dФ/dt>0) konturni aylanib chiqishdagi manfiy yo`nalish bo`ylab ta`sir etuvchi E.YU.K. ni, induksiya oqimining kamayishi (dФ/dt<0) esa konturni aylanib chiqishdagi musbat yo`nalish bo`ylab ta`sir etuvchi E.YU.K. ni hosil qiladi.
Induksiya E.YU.K. ning SI tizimidagi birligini ko`raylik:
Ei = - dФ/dt = Vb/S = Tl . M2/S,
lekin Tl=N.M/A.M2 = J/A.M2=A.VS/A.M2=V.S/M2.
Shuning uchun [Ei] = V. S/M2 . M2/S = V kelib chiqadi.
Demak, kontur yuzi orqali o`tuvchi magnit oqim 1 Vb/S tezlik
bilan o`zgarsa, konturda vujudga kelayotgan E.Yu.K. 1 V ga teng bo`ladi.

Download 451 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish