Reja: Ko`payishning ahamiyati

Kataral omfalitda – kindik qoldig`i tushgandan so`ng, kindik yarasining uzoq vaqt namlanib turishi, atrofining qizarishi kuzatiladi.
Yiringli omfalitda – kindik yarasidan yiring chiqib turadi.
Gangrenoz omfalitda - kindik va uning atrofidagi to`qimalarda nekrotik o`zgarishlar kuzatiladi.Tana harorati yuqori, kuchli intoksikatsiya, chaqaloq ahvoli og`ir bo`ladi.
Asoratlar. Sepsis, pnevmoniya, kamqonlik.
Tibbiy yordam. 1. Kataral omfalitda–kindik yarasiga brilliant ko`ki surtiladi, steril bog`lam qo`yiladi.
2.Yiringli va gangrenoz omfalitda:
- Antibiotiklar – oksatsillin, sefamizin (bittasi) kuniga 3 marta, 7-10 kun;
- gammaglobulin-1,5 ml haftada 2 marta, jami 3 ta (iloji bo`lsa antistafilakokk gammaglobulin);
- plazma – 30-50 ml haftada 1 marta, jami 3 marta (iloji bo`lsa antistafilakokk plazma);
- kindik yarasidagi yiringlagan va nekroz bo`lgan to`qima jarrohlik usulida tozalanadi va steril bog`lam qo`yiladi, bog`lam har kuni almashtirib turiladi.
Omfalitni oldini olish. 1.Ona gigiyena qoidalariga rioya qilishi lozim. Chaqaloqni yo`rgaklaganda qo`lini sovunlab yuvishi, barmoqlariga spirt (yod) so`rtishi.
2.Kindik yarasiga spirt yoki brilliant ko`ki surtib, steril bog`lam qo`yishi kerak.
Sepsis. Sababi. Stafilakokk, streptakokk, pnevmokokk, ko`k yiringli tayoqcha nomli mikroblarning kindik, teri yarasidan, tomoq, quloq, o`pka ichak yallig`lanish o`choqlaridan qonga o`tishidan yuzaga keladigan, o`ta og`ir, hayot uchun xavfli kasallikdir.
Belgilari. Tana harorati 38-40є va bundan ham baland bo`lishi mumkin. Ranggi oqargan, kindik va terisida yiringli yaralar. Tomoq, quloq, o`pka, ichakning yallig`lanish kasalliklarining belgilari namoyon bo`lib turadi. Yurak urishi kuchsiz, jigar va taloq kattalashgan.
Tibbiy yordam. 1. Sepsisning yuzaga kelishiga sabab bo`lgan kasalliklarni aniqlash va davolash;
2.Antibiotiklar: sefamizin, oksatsillin, metitsillin kuniga 3 marta, 8-10 kun davomida. Antibiotikning biri 3-4 kunda haroratni tushurmasa, boshqasiga almashtiriladi;
3.Antistafilakokk plazma, antistafilakokk gammaglobulin (omfalitga o`xshash).
4.Donor qonini quyish.Haftada bir marta, jami 3 marta.
Oldini olish. 1. Sababida aytilgan kasalliklarning oldini olish, ular paydo bo`lganda esa o`z vaqtida davolash.
2. Chaqaloqni parvarish qilishda gigiyena qoidalariga amal qilish.

Asosiy adabiyotlar:

1. 
   Bemorlarni uyda va shifoxonada parvarish qilish. F.G`. Nazirov. Toshkent-2003.
   
2. 
   Odam anatomiyasi. E.Qodirov. Toshkent-2003.
   
3. 
   Anatomiya. A.S.Gusev. Moskva-1970.
   
4. 
   Hamshiralik ishi asoslari. Q.Inomov. Toshkent-2007.
   
5. 
   Xirurgiya. A.J.Hamrayev. Toshkent-2002.
   
6. 
   Xirurgiya va reanimatsiya asoslari. A.J. Hamrayev. Toshkent-2002.
   
7. 
   Bolalar kasalliklari. A.N.Buraya. Toshkent-1988.
   
8. 
   Sog`lom va kasal bola parvarishi. A.N.Buraya. Toshkent-1988.
   
9. 
   Klinikagacha bo`lgan xirurgiya. R.M.Axmedov. Toshkent-2001.
   
10. 
    Инфекционные болезни. К.В. Бунин. Москва-1980.
    
11. 
    Первая медицинская помощь в чрезвычайных ситуациях. Э.Икрамов 44 Тошкент – 2003.
    
12. 
    Курс гражданской защиты. В.Ф.Зубков Тошкент-2004