Reja: Kirish “index” mchJning mulkchilik shakli va faoliyatining iqtisodiy tavsifi

«INDEX” MChJning faoliyatiga ikki narsa xavf soladi. Birinchisi - eskirgan strategiyani tanlash. Ikkinchisi - strategik o’zgarishlarni o’z vaqtida amalga oshirmaslik, o’zgarishlarni orqaga surish, kompaniyaning ichki o’zgarishlari bilangina shug’ullanish.

Strategiya to’g’ri shakllantirilganda u kompaniyaning tashqi muhitiga o’naltirilgan bo’ladi.

Rahbarning tadbirkorlik sifatlari bu - yangi strategik imkoniyatlardan foydalanish, ya’ni raqobatchilarni yangiliklar sohasida orqada qoldirish va kompaniya faoliyatini takomillashtirish harakatlaridir.

“INDEX” MChJ mos yo’nalishlarni belgilashda quyidagilarga e’tibor berish zarur:

• 
  biznesni qanday kengaytirish mumkin;
  
• 
  iste’molchilarning ehtiyojlarini qanday yo’llar bilan qondirish mumkin;
  
• 
  raqobatchilarni qanday engish mumkin;
  
• 
  bozor o’zgarishlariga qanday javob berish mumkin;
  
• 
  biznesni funktsional bo’limlarini qanday boshqarish lozim;
  
• 
  strategik va moliyaviy maqsadlarga qanday erishish mumkin va boshqalar.
  

Strategiya asoslarini tashkil etuvchi ushbu muammolar har xil kompaniyalar uchun turlicha hal etiladi.

Chunki ular turli vaziyatlar bilan bog’liq. Kompaniya strategik erkin bo’lganligi tufayli turdosh yoki noturdosh tarmoqlarga kirib borishi, qo’shma kompaniyalar tuzishi, alyanslar va yangi tashkilotlar yaratishi mumkin.

Atrofdagilar uchun kompaniya strategiyasining bir qismi ko’rinib turadi, boshqa qismi esa begonalar uchun yashirindir.

Kompaniya strategiyaga mos yo’nalishni belgilashda foyda keltiradigan va uzoq vaqt davomida raqobatbardoshlikni ta’minlaydigan sohalarga qaratilgan bo’lishi hamda joriy va kelajak xavf-xataridan ogoh etishi maqsadga muvofiqdir.

Strategiyada hujum va himoya vositalari aniqlanadi. Kompaniya strategiyaga mos o’nalishlarining muvaffaqiyatli bo’lishi uchun u bozor imkoniyatlarini va tashqi xavf-xatarni hisobga oladi. Jozibador bozor imkoniyatlaridan samarali foydalanish uchun hujumkorlik harakatlarini va kompaniyaning raqobat mavqeini hamda uzoq muddatli foydaliligini himoya harakatlarini strategiyada aks ettirish talab etiladi.

Strategiyaga mos yo’nalishni belgilashda “INDEX” MChJ:

• 
  kompaniya past xarajatlar asosida samaradorlikka intilayaptimi?
  
• 
  kompaniya o’z raqobatchilaridan farqli o’z mahsulotini differensiyalayaptimi?
  
• 
  kompaniya o’z kuchini bozorning tor segmentiga o’naltirganmi?, - degan savollarga javob berish lozim.
  

Kompaniya bozorni keng egallaganligi, bozorlarni geografik tarqoqligi, iste’molchilar qatlamlari ham muhim ahamiyatga ega. Kompaniyaning strategik va moliyaviy ko’rsatkichlari:

• 
  bozor ulushi bo’yicha kompaniyaning tutgan o’rni;
  
• 
  kompaniya foydasining o’sishi yoki pasayishi;
  
• 
  kompaniyaning sof foydasi va investisiya daromadlari;
  
• 
  kompaniyaning kredit reytingi;
  
• 
  tovar sotishlari hajmining o’sishi yoki pasayishi;
  
• 
  kompaniyaning iste’molchilar o’rtasidagi obro’si va imiji;
  
• 
  kompaniyaning texnologik sardorligi va boshqalar.
  

Kompaniyaning iqtisodiy ko’rsatkichlari qanchalik yuqori bo’lsa kompaniya strategiyasi shunchalik muvaffaqiyatli hisoblanadi.

Har bir kompaniyaning tashkiliy tuzilmasi o’ziga xosdir, u oldingi tashkiliy tuzilmalarni inobatga olib, rahbarlar topshiriqlarni taqsimlashni oldingi siyosatini va ichki muhitini aks ettiradi. Bundan tashqari har bir strategiya alohida omillarga va faoliyatga asoslanadi. Shu sababli tashkiliy tuzilmaga individual yondashuv maqsadga muvofiq.

“INDEX” MChJda tuzilmani strategiyaga moslashtirishda quyidagi tavsiyalar foydalidir:

1. 
   Strategiyani tadbiq etish nuqtai-nazaridan tovar narxini yaratuvchi asosiy faoliyat turlarini va tayanch faoliyatlarni aniqlashi va ushbu faoliyatlar asosida tashkiliy tuzilmalarni yaratishi lozim.
   
2. 
   Agar strategiya bilan bog’liq hamma ishlarni bitta menejerning zimmasiga yuklash mumkin bo’lmasa, unda bo’limlarni faoliyatini alohida muvofiqlashtirishga to’g’ri keladi.
   
3. 
   Markazlashish va markazlashmaslik muvozanatini ta’minlash maqsadida har bir tashkiliy birlikni boshqaruvini amalga oshirish uchun vakolatlar doirasini aniqlash maqsadga muvofiq.
   
4. 
   Ikkinchi darajali ishlarni tashqi kompaniyalar bajarishini tahlil šiling. Ba’zi ishlarni kompaniyani o’zi emas, tashqi tashkilotlar bajarishi ma’qul bo’lishi mumkin.