Reja: Kirish “index” mchJning mulkchilik shakli va faoliyatining iqtisodiy tavsifi

3. “INDEX” MChJ ning strategik boshqaruv jarayonlari bilan tanishuv. Korxonalarda boshqaruv strategiyalari va strategik rejalashtirishni o’rganish

Amalyotimiznning eng kerakli va o’rganishda muhim ahamiyat kasb etadigan mavzulardan biri “INDEX” MChJ ning faoliyatidagi strategic boshqaruv va uni tashkil etish mexnizmlarini o’rganish bo’ldi. Bunda men “INDEX” MChJ boshhqaruvidagi hodimlarning egallab turgan lavozimi va boshqaruvdagi strategic qarorlar qabul qilishda qatanashish nuqtayi nazaridan o’rganib chiqdim.

Strategiya faqatgina menejerlar avvalroq o’ylab chiqqan harakatlar emas, balki kutilmagan vaziyatlarda kiritilishi lozim bo’lgan tuzatishlar hamdir. Strategiyani ishlab chiqish uchun tadbirkorlik iste’dodi va fikrlashning strategik tarzi bo’lishi kerak. Strategiyani ishlab chiqish mahorati menejerning tadbirkorlik iste’dodiga bog’liq.

Menejerning tadbirkorlik mahoratini belgilash mezoni uning yangi strategik imkoniyatlarni ko’ra bilishi va yangiliklarga o’chligidir. Tadbirkorlik iste’dodiga ega bo’lgan menejerlar odatda birinchi qaldirg’ochlar bo’ladilar. Ular yangiliklarni tez o’zlashtirib oladilar, tavakkalchi bo’ladilar va keskin yangi strategiyalar yaratadilar.

Kompaniya strategiyasiga tuzatishlar kiritish me’yoriy oddiy hol hisoblanadi. Ba’zan strategiyaga o’zgartirish kiritish zarur bo’lib qoladi. Kamdan-kam hollardagina kompaniya strategiyasi vaqt sinovidan o’ta oladi. Strategiyani qanday qilib yaxshilash mumkin, degan savol menejerni hech qachon tark etmasligi lozim. Shuning uchun strategiyani ishlab chiqish dinamik jarayondir.

Kompaniya strategiyasi mohiyatan qator savollarga javob beradi. Bu savollar quyidagilardan iborat:

-Ishni qanday rivojlantirish kerak?

-Mijozlarni qanday qilib qanoatlantirish mumkin?

-Raqiblardan qanday qilib o’zib ketsa bo’ladi?

-O’zgaruvchan bozor sharoitlariga qanday javob berish lozim?

-Kompaniyaning ayrim funktsional bo’limlarini qanday boshqarish kerak?

-Moliyaviy va strategik maqsadlarga qanday qilib erishish mumkin?

Strategik ko’rish va kompaniya missiyasini ishlab chiqish, maqsadlarni aniqlash va strategiyani tanlash, kompaniyaning rivojlanish yo’nalishini belgilashda asosiy vazifalardir. Kechikib tuzilgan strategik rejalar yoki o’z vaqtida kiritilmagan tuzatishlar hech qanday natija bermaydi.

Strategiyani amalga oshirish ishlari ma’muriy vazifalarga kiradi. U quyidagilardan iborat .

Yuqoridagi 4 ta vazifa bir necha bor qayta ko’rib chiqiladi, chunki yangidan yuzaga keladigan holatlar har xil tuzatishlar kiritishni talab qiladi. O’tgan tajribalar natijasi va kompaniyaning istiqbol maqsadlari shunday o’zgartirishlar kiritilishga sabab bo’lishi mumkin. Strategiyani muvaffaqiyatli amalga oshirish yo’llarini axtarish doimiy hisoblanadi. Strategiyani amalga oshirishda uning ayrim qismlari keraksiz bo’lgani bois o’zgartirish talab etiladi.

Yuqorida ko’rib o’tilgan strategik boshqarish vazifalarining har biri doimiy tahlil va qarorlar qabul qilishni talab etadi: ishni belgilangan yo’nalishda davom ettirish kerakmi yoki unga o’zgartirishlar kiritish kerakmi? Chunki strategik menejment doimiy harakatdagi jarayondir. Bu besh vazifa bir-biri bilan o’zaro uzviy bog’langan. Masalan, kompaniyaning missiyalariga bog’liq masalalar muayyan maqsadlar bilan bog’langan. Mazkur besh vazifa alohida holda amalga oshirilmaydi.

Kuchli raqobatchilik sharoitida har bir faoliyat yuritayotgan kompaniya va kompaniyalar faoliyati iqtisodiy faoliyatga asoslangan, shunung uchun kompaniya strategik boshqaruv jarayonida albatta marketingga juda katta ahamiyat beradi.

Marketingning firmaning iqtisodiy operatsiyalarida o‘ynaydigan roli 3-rasmda ko‘rsatilgan. Bu erda boshqaruvning to‘rt asosiy funksiyasi (tadqiqot va ishlab chiqish, ishlab chiqarish, marketing va moliya) o‘rtasidagi asosiy moliyaviy aloqalar keltirilgan. Strategik marketing - bu avvalo jismoniy shaxslar va tashkilotlar ehtiyojlarining tahlilidir. Marketing nuqtai nazaridan qaraganda xaridor tovarning o‘ziga emas, balki shu tovar yordamida yechiladigan muammoning hal qilinishiga muhtojdir. Yechimga turli texnologiyalar yordamida erishiladi, texnologiyalarning o‘zi esa tinimsiz o‘zgarib turadi. Strategik marketingning roli - berilgan bozorning evolyusiyasini kuzatib borish va qondirishga muhtoj ehtiyojlarni tahlil qilish asosida turli mavjud yoki kutilayotgan bozorlarni yoki ularning segmentlarini aniqlashdan iboratdir.