Reja: Kirish I bob. Informatika fanini o’qitishda rivojlantiruvchi ta’lim tehnologiyalari. 1-&

I BOB. INFORMATIKA FANINI O’QITISHDA RIVOJLANTIRUVCHI TA’LIM TEHNOLOGIYALARI.

1.1-&.O’quvchilarni intelektual qobilyatini rivojlantirish – barcha rivojlantiruvchi ta’lim texnologiyalarini asosi.

Pedagogik texnologiya kafolatli ta‘lim-tarbiya maqsadga erishish bilan axamiyatli va dolzarbdir. Shuning uchun maqsadning aniqligi, unga mos mazmun, maqsadga bosqichma-bosqich erishishda tarbiyalanuvchining va tarbiyachi faoliyatining uyg‘unligi pedagogik texnologiyaning talabidir. An‘anaviy ta‘lim-tarbiya tizimida ham maqsad pedagogning asosiy muammosi bo‘lib kelgan. Chunki quruvchi oldindan nimani qurayotganini bilganidek, tarbiyachi ham kimni tarbiyalamoqchi , nimani shakllantirmoqchi ekanini bilishi shart. Informatika o’qituvchilarini maqsadi esa fanni mukammal o’rgatish, zamoniviy bilimlarni berish, o’quvchilarni dunyoqarashini kengaytirish, ota-onaga, vatanga, yaqinlariga muhabbat ruhida tarbiyalashdan iborat. Nafaqat informatika balki boshqa fan o’qituvchilarini maqsadi ham shundan iborat.Avvalo jamiyat va davlat buyurtmasidan kelib chiqadigan ta‘lim-tarbiyaning umumiy maqsadiga asoslaniladi. Bugungi kunda O‘zbekistonda kadrlar tayyorlash Milliy dasturi ta‘lim-tarbiya tizimini tubdan islox qilishdek tashkiliy tadbirlarda bevosita ta‘lim-tarbiya vazifalarini qo‘yadi. Masalan informatika fanini o’qitishda o’quvchilarni kompyuter savodhonligini oshirish bu asosiy vazifa emas.To’g’ri o’quvchilarni kompyuter savodhonligini oshirish, bilim va malakalarini o’stirish kerak.Lekin shu bilan birga ularni turli hil innovatsion hurujlar ta’siridan ham himoya qilishimiz, kompyuterdan, internetda foydalanish madaniyatini ham tushuntirib o’tishimiz zarur.Ya’ni ta’lim va tarbiyani birdek olib borishimiz zarur.

Informatika fanini o’qitishda maqsadga bosqichma-bosqich erishilganiga qarab, u muvofiqlashtiriladi, maqsadga to‘la erishish uchun o‘ziga xos texnologik yo‘l qo‘llanadi, yangi-yangi o‘quv maqsadlari qo‘yiladi.
Maqsadga to‘la erishish uchun natijani bosqichma-bosqich baxolash zarur bo‘ladi. Bugungi kunda test nazoratini joriy etilishi, bu didaktik vazifani amalga oshirishga qo‘l keladi. Ma‘lumki, testda ta‘lim maqsadi, erishiladigan mezon o‘z aksini topadi. Shuning uchun har bir bosqichda test orqali natijani aniqlash maqsadga muvofiqdir. Buning uchun ta‘lim maqsadini testga tushirish muhim masaladir.
Informatika fanini o’qitishda takrorlovchi bosqich texnologik jarayonda alohida o‘rin tutadi. Takrorlashda ta‘limning umumiy maqsadi umumiydan ma‘lum aniq maqsad belgilanishi va har bir bosqichda o‘quvchining o‘zlashtirishi dajarasini aniqlash shunga asosan ta‘lim jarayoni muvofiqlashtiriladi, boshqariladi.
Informatika fanini o’qitishda takrorlash texnologiyasi.
Masalan, darsning tuzilishini texnologik jihatdan tahlil qilinadigan bo‘lsak:
A) o‘quvchilar bilan o’tgan mavzuni takrorlashni tashkil etish;
B) didaktik maqsad haqida axborot berish;
V) zaruriy bilim-malakalarni rag‘batlantirish;
G) ma‘lum ta‘sir etadigan o‘quv materialini ko‘rsatish(ko’rgazmalardan foydalanish);
D) o‘quvchilar javobini aks sadosini (reaktsiyasi) rag‘batlantirish;
E) o‘zaro xamkorlikni ta‘minlash;
J) olingan mustaxkam bilim malakani rag‘batlantirish;
Z) o‘quvchilar faoliyatini baholash; kabilar.
Informatika fanini to‘la o‘zlashtirish uchun yangi metodika bilan o‘qitadi.
Har bir o‘quvchi oxirida, fanni o‘zlashtirib bo‘lganda baholanadi.O‘quvchilar qiyosiy baholanmaydi, balki o‘quv matni etalon, mezoni bilan baholanadi.
“Etalon darajasiga” erishgan o‘quvchi “a‘lo” baxo oladi. A‘lo baholar cheklanmaydi.Har bir o‘quvchiga istagancha yordam ko‘rsatadi.Xar bir o‘quvchi fanni o‘zlashtirish jarayonida diagnostik kuzatiladi.Agar o‘quvchi ma‘lum topshiriqdan qiynalsa boshqa yo‘l qo‘llaniladi.Shunisi xarakterliki, pedagogik texnologiyaning printsipi kafolatli to‘la o‘zlashtirish ekan unda o‘quv materialini bosqichma-bosqich o‘zlashtirish, izchillik metodikasi asos bo‘ladi. Aslida sharq, aniqrog‘i, O‘zbekiston maktablarida o‘rta asrlardan boshlangan metodikadir. Tarixdan ma‘lumki, fanning o‘zlashtirishda izchillik va uzluksizlik printsipiga asoslanilgan. Ya‘ni har bir fan o‘rganib bo‘lingandan keyin musobaqa metodi orqali bilimlar tekshirilgan va to‘la o‘zlashtirgandan so‘ng undan keyingi fanga (yoki bosqichga) o‘tilgan.