Reja: Kirish Geografik joylanishi, geologik tuzilishi va relyefi. Iqlimi. Ichki suvlari. Tuproqlari, o’simliklari va hayvonot dunyosi. Xulosa. Adabiyotlar. Kirish

KONGO CHO’KMASI VA ATROFIDAGI BALANDLIKLAR.

REJA:
Kirish

1.Geografik joylanishi, geologik tuzilishi va relyefi.

2. Iqlimi.
3.Ichki suvlari.
4.Tuproqlari, o’simliklari va hayvonot dunyosi.

Xulosa.
Adabiyotlar.

Kirish.
Kongo havzasi botig’i relyefida bir necha bosqichlar ajralib turadi. Kotlovinaning eng past nuqtasi Kongo daryosining o’rta oqimidagi balandligi 500 m dan yuqori bo’lmagan keng tekislikni xosil qiladi. Bu tekislikning asosiy qismi qadimgi ko’l allyuvisining qalin qatlamidan tarkib topgan. Daryolarning bo’ylarida esa yangi vujudga kelgan (yosh) allyuvial yotqiziqlar polasalari cho’zilgan. Tekislik yuzasi deyarliu yassi , chunki bu yer Atlantika okeaniga tomon oqib turgan ko’lning tubi bo’lgan. Leapold II va Tumba ko’llari ana ana shu ko’lning qoldiqlaridir. Mezazoy davridagi ko’l yotqiziqlari tagida tekislik doirasida qadimgi muzlik qatlamlari – qalin muzliklar faoliyati maxsuloti uchraydi. Bunday muzliklar paleozoy erasining oxirida janubiy yarimshardagi materiklarning katta maydonlarini qoplab yotgan. Konga mezozoy erasining ohirlarida ustining ko’tarilishi tufayli davirlarning erozyasi natejasida poydo bo’lgan . Konganing ana shu yo’l bilan paydo bo’lgan . Kongo cho’kmasi hamma tomondan 2000 m va undan ham baland bo’lgan tog’lar bilan o’ralgan janubida lunda yassi tog’liklari zinapoya shaklida ko’tarilgan , konga daryosi bilan zambezya daryolari havzalari orasida suvayirg’ich bo’lib xizmat qilgan bu yassi tog’lik kinglike bo’ylab cho’zilgan bo’lib sharqiy afrika tog’liklarining tik chekkalarining bilan chegaralangan Ana shu tog’lik bilan lunda yassi tog’liklari bilan qo’shilin ketgan tarmoqlari boshlangan shimolda baland platolar kongo havzasini Nil ,CHadko’li va niger havzalaridan ajratib turadi .Balandliklar polosasi cho’kmani g’arbdan chegaralab atlanatika okeani sohillaridagi pasttekisliklardan ajratib turadi. Kongo ana shu ko’tarilmalardan o’tib ,tor yosh epogenenetik vodiydan oqadi. Ana shu vodiyda daryo Afrikani tadqiq qilgan olim Livingiston nomi bilan atalgan o’lab sharsharalar hosil qilgan. Kotloviyanani o’rab turgan plato va qirar relyefi uchun tekis yuzalar haraktirli bo’lib u yer do’ng tepalar yoki vulqon konuslari o’rmon chegarasida ham yuqoriga ko’tarilib turadi . Tik zinapoyasimon yonbag’irlarini darasimon tor vodiylar kesib turadi. Bu esa afrika platformasini chekka qismlari relyefining yaqin vaqitlarda qaytadan yosharishi oqibatidir.