Reja: Kirish. Budjetdan moliyalashtirishning mohiyati va uni amalga oshirish usullari

Download 93,6 Kb. bet 16/16 Sana 20.06.2022 Hajmi 93,6 Kb. #686422

Bog'liq
xisobot yangi

Qishloq vrachlik punktlari
7072	130	54		Jami xarajatlar		3 095,4		3 715,1		4 602,7		120,0%		123,9%
7072	130	54		1-guruh. Ish haqi va unga tenglashtirilgan xarajatlar		2 306,7		2 725,5		3 104,8		118,2%		113,9%
7072	130	54		2-guruh. Ijtimoiy soliqlar		558,8		667,5		755,3		119,5%		113,1%
7072	130	54		4-guruh. Boshqa xarajatlar		230,0		322,1		742,6		140,0%		230,6%
Boʻ-lim	Kichik boʻlim	Bob		Xarajat nomi		Kassa xarajatlari					Oʻzgarish foizda
						2019-y		2020-y		2021-y		2020-y 2019-yga nis.		2021-y 2020-yga nis.
				Tez yordam va kechiktirib boʻlmaydigan tibbiy yordam stansiyalari
7072	301	54		Jami xarajatlar		4 730,5		6 518,8		7 179,3		137,8%		110,1%
7072	301	54		1-guruh. Ish haqi va unga tenglashtirilgan xarajatlar		3 748,4		5 165,1		5 633,6		137,8%		109,1%
7072	301	54		2-guruh. Ijtimoiy soliqlar		924,0		1 290,8		1 383,0		139,7%		107,1%
7072	301	54		4-guruh. Boshqa xarajatlar		58,1		62,9		162,8		108,1%		258,9%
				Shahar tibbiyot birlashmasi
7073	101	54		Jami xarajatlar		15 533,3		19 488,2		21 624,3		125,5%		111,0%
7073	101	54		1-guruh. Ish haqi va unga tenglashtirilgan xarajatlar		10 615,7		12 427,0		13 990,8		117,1%		112,6%
7073	101	54		2-guruh. Ijtimoiy soliqlar		2 574,3		2 982,1		3 393,9		115,8%		113,8%
7073	101	54		4-guruh. Boshqa xarajatlar		2 343,2		4 079,1		4 239,6		174,1%		103,9%
				Tez hamda shoshilinch tibbiy yordam boʻlimi
7073	102	54		Jami xarajatlar		2 783,3		3 179,3		4 146,7		114,2%		130,4%
7073	102	54		1-guruh. Ish haqi va unga tenglashtirilgan xarajatlar		2 055,3		2 308,8		2 894,8		112,3%		125,4%
7073	102	54		2-guruh. Ijtimoiy soliqlar		502,5		554,4		692,1		110,3%		124,8%
7073	102	54		4-guruh. Boshqa xarajatlar		225,6		316,1		559,8		140,1%		177,1%
				Tez hamda shoshilinch tibbiy yordam boʻlimi
7073	201	54		Jami xarajatlar		5 107,0		5 473,3		6 514,5		107,2%		119,0%
7073	201	54		1-guruh. Ish haqi va unga tenglashtirilgan xarajatlar		3 576,1		3 759,7		4 205,8		105,1%		111,9%
7073	201	54		2-guruh. Ijtimoiy soliqlar		864,5		911,2		997,7		105,4%		109,5%
7073	201	54		4-guruh. Boshqa xarajatlar		666,4		802,4		1 311,1		120,4%		163,4%
				Sanitariya-epidemiologik markaz
7074	110	54		Jami xarajatlar		0,0		4 200,8		3 318,4		0,0%		79,0%
7074	110	54		1-guruh. Ish haqi va unga tenglashtirilgan xarajatlar		0,0		2 211,0		2 204,3		0,0%		99,7%
7074	110	54		2-guruh. Ijtimoiy soliqlar		0,0		535,2		532,2		0,0%		99,4%
Boʻ-lim	Kichik boʻlim	Bob		Xarajat nomi		Kassa xarajatlari					Oʻzgarish foizda
						2019-y		2020-y		2021-y		2020-y 2019-yga nis.		2021-y 2020-yga nis.
7074	110	54		4-guruh. Boshqa xarajatlar		0,0		1 454,5		581,9		0,0%		40,0%
				Epidemiyaga qarshi kurash tadbirlari
7074	140	54		Jami xarajatlar		0,0		6 394,1		3 074,7		0,0%		48,1%
7074	140	54		1-guruh. Ish haqi va unga tenglashtirilgan xarajatlar		0,0		5 115,3		2 459,5		0,0%		48,1%
7074	140	54		2-guruh. Ijtimoiy soliqlar		0,0		1 278,8		615,2		0,0%		48,1%
7074	140	54		4-guruh. Boshqa xarajatlar		0,0		0,0		0,0		0,0%		0,0%
				Sanitariya taʼlim va tibbiy statistika boʻlimi		0,0
7074	200	54		Jami xarajatlar		0,0		61,4		104,7		0,0%		170,6%
7074	200	54		1-guruh. Ish haqi va unga tenglashtirilgan xarajatlar		0,0		50,0		85,1		0,0%		170,1%
7074	200	54		2-guruh. Ijtimoiy soliqlar		0,0		11,4		19,7		0,0%		172,8%
7074	200	54		4-guruh. Boshqa xarajatlar		0,0		0,0		0,0		0,0%		0,0%

6-rasm

									8-ilova
Zomin tuman Sogʻliqni saqlash muassasalarining 2019-2021-yillarda tibbiyot muassasalarini rivojlantirish jamgʻarmasi boʻyucha budjetdan tashqari tushumlari va ularning sarflanishi toʻgʻrisida MAʼLUMOT
									mln.soʻmda
Boʻ-lim	Kichik boʻlim	Bob	Xarajat nomi	Yillar boʻyicha				Oʻzgarish foizda
				2019-y	2020-y	2021-y	2020-y 2019-yga nis.		2021-y 2020-yga nis.
			Sogʻliqni saqlash muassasalari
7070	0	54	Yil boshiga mablagʻ qoldigʻi	142,0	133,7	217,3
7070	0	54	Yil davomida tushgan tushumlar	1 431,2	3 032,7	2 920,0	211,9%		96,3%
7070	0	54	Yil davomida amalga oshirilgan kassa xarajatlari	1 439,5	2 949,0	3 034,1	204,9%		102,9%
7070	0	54	Yil oxiriga mablagʻ qoldigʻi	133,7	217,3	103,3

7-rasm

Zomin tuman tibbiyot muassasalarining budjetdan tashqari tibbiyot muassasalarini rivojlantirish jamgʻarmasiga tushumlari va ularning sarflanishi tahlil qilinganda (8-ilova, 7-rasm) yillarga nisbatan yuqori darajada oʻsish holatlari kuzatilmadi.

Ushbu gʻazna hisob varagʻiga tushumlar asosan qonunchilikda belgilangan budjet mablagʻlari hisobidan 5 foizgacha (4821600-xarajat moddasi) rejalashtirilgan tibbiyot tashkilotlarini moddiy ragʻbatlantirish va rivojlantirish fondini shakllantirish xarajatlari hisobiga tushgan. Ushbu tushumlar asosan tibbiyot xodimlarini moddiy ragʻbatlantirish hamda moddiy texnik bazasini mustahkamlash uchun moʻljallangan boʻlsada, tushumlarning katta qismi budjetdan ajratilgan mablagʻlarning yetishmagan qismi kreditor qarzdorliklarni qoplashga yoʻnaltirilgan, jumladan:
2019-yilda budjetda rejalashtirilgan mablagʻlar hisobidan 1 140,3 mln.soʻm tushgan boʻlsa, shundan 804,3 mln soʻmi, yaʼni 70,5 foizi kreditor qarzdorlikni qoplash hamda budjetdan ajratilgan mablagʻlarning yetishmagan qismini qoplash maqsadida kommunal xizmat xarajatlariga sarflangan (TMRJ hisoboti ilova hujjatlarda).
2020-yilda budjetda rejalashtirilgan mablagʻlar hisobidan 1 304,9 mln.soʻm tushgan boʻlsa, shundan 1 512,8 mln soʻm, yaʼni 5 foizgacha rejalashtirilgan mablagʻlardan tashqari, turli tashkilotlar tomonidan berilgan homiylik mablagʻlari hamda pullik xizmatlardan tushgan tushum mablagʻlarining ham bir qismi kreditor qarzdorlikni qoplash hamda budjetdan ajratilgan mablagʻlarning yetishmagan qismini qoplash maqsadida kommunal xizmat xarajatlariga sarflangan (TMRJ hisoboti ilova hujjatlarda).
2021-yilda esa budjetda rejalashtirilgan mablagʻlar hisobidan 2 002,7 mln.soʻm tushgan boʻlsa, shundan 464,8 mln soʻmi, yaʼni 23,2 foizi kreditor qarzdorlikni qoplash hamda budjetdan ajratilgan mablagʻlarning yetishmagan qismini qoplash maqsadida kommunal xizmat xarajatlariga sarflangan (TMRJ hisoboti ilova hujjatlarda).

Xulosa.
Amaliyot jarayonida budjet tashkilotlarini smeta asosida rejalashtirish va moliyalashtirish tartiblarini oʻrgandik, bu borada bugungi kunda olib borilayotgan islohotlarning mazmun-mohiyatini ochib berishga harakat qildik, budjet tashkilotlarini budjetdan tashqari manbalar shakllanishini oʻrganib chiqib, quyidagi xulosalarni shakllantirishga muvaffaq boʻldik.
- bizning fikrimizcha, davlat, mamlakatdagi bozor munosabatlarining qay darajada shakllangan va rivojlangan boʻlishiga qaramay, ijtimoiy sohalarni boshqarishi, ularning faoliyatini tashkil etishi va moliyalashtirishda ishtirok etishi zarur, ularning normal darajada faoliyat qilishi uchun davlat barcha huquqiy, tashkiliy va iqtisodiy shart-sharoitlarni yaratib berishi shart:
- budjetdan moliyalanadigan sohalarga mablagʻlarni toʻliq hajmda safarbar etish imkoniyatini taʻminlash maqsadida davlat daromadlarining barqarorligini taʻminlash va xarajatlarning aniq hisob-kitobini olib borish lozim;
- ijtimoiy sohalardagi taʻlim, sogʻliqni saqlash muassasalari tomonidan koʻrsatilayotgan xizmatlarning sifat standartlarini oʻrnatish va ularga amal qilinishini nazorat qilishni yoʻlga qoʻyish lozim, aks xolda xizmatlar narxining oshib borishi bilan ularning sifati oʻrtasidagi bogʻliqlik uzilib bormoqda, malakali xizmat qimmat turishi bilan birga, sifat standartiga ham javob berishi kerak, deb hisoblaymiz;
- aholining nochor, ijtimoiy muhofazaga muhtoj qatlamlariga bepul xizmatlar koʻrsatilishini davlat bundan keyin ham oʻz zimmasiga olishi, bu xizmatlarning toʻliq moliyalashtirilishiga erishishi lozim;
- budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari mablagʻlarni jalb qilishga boʻlgan harakati ularning asosiy faoliyatiga, tashkilotning missiyasini bajarishga putur etkazmasligi kerak, shuni unutmaslik lozimki, budjet tashkiloti notijorat asosida faoliyat yurituvchi muassasa, shuning uchun unda marketing masalalari oʻylab, jamiyatning talab va ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda hal etilishi kerak;
- aksariyat aholi ongida taʻlim, va ayniqsa, sogʻliqni saqlash xizmatlarining bepul taqdim etilishi kerak, degan stereotiplar mustahkam oʻrnashgan, bu esa budjet tashkilotlarini pullik asosga oʻtkazish jarayonida aholi tomonidan noroziliklarga olib kelmoqda, lekin bozor iqtisodiyoti talablari, qolaversa, “pullik narsa qadrli boʻladi” degan naqldan kelib chiqib, budjetning chegaralanganligi sharoitida budjet tashkilotlarining ortib borayotgan ehtiyojlarini faqat davlat mablagʻlari hisobiga qoplashning obyektiv tarzda imkoni yoʻqligini tushunib etish vaqti keldi;
- hozirgi kunda budjet tashkilotlarining barcha budjetdan tashqari daromadlari barcha soliqlar va majburiy toʻlovlardan ozod etilganligini eʻtirof etgan holda, budjet tashkilotlarining tijorat faoliyatlarini davlat bundan keyin ham ragʻbatlantirib borishi maqsadga muvofiq;
- budjet tashkilotida shunday muhitni yaratish kerakki, budjet tashkiloti tomonidan koʻrsatilayotgan xizmatlar natijasidan unda ishlayotgan koʻp sonli xodimlarning shaxsiy manfaatlari emas, tashkilot manfaatlari ustuvor boʻlishi lozim, deb hisblaymiz.
Ushbu xulosalarimizdan kelib chiqqan holda istiqbolda budjet tashkilotlarini mablagʻlarini shakllantirish va ulardan samarali foydalanishni tashkil etish boʻyicha quyidagi tavsiyalarni berishni lozim topdim:
Birinchidan, davlat budjetini shakllantirish va uning mablagʻlaridan foydalanish ustidan operativ nazoratni taʻminlash maqsadida oʻz faoliyatlari bilan bogʻliq munosabatlar doirasida budjet tizimini boshqarish organlari doirasida integrallashgan axborot tizimlarini yaratish lozim.
Ikkinchidan, sogʻliqni saqlash tizimidagi muassasalarni aralash moliyalashtirish tizimiga erishish, ixtiyoriy tibbiy sugʻurtani keng joriy qilish, mavjud maxsus sugʻurta tashkilotlari orqali shartnomalar asosida sogʻliqni saqlash muassasasini qoʻshma moliyalashda ishtirokini ragʻbatlantirish va yoʻlga qoʻyish lozim.

Foydalanilgan manbalar roʻyxati.
1. Oʻzbekiston Respublikasining Budjet kodeksi (2013-yil 26-dekabr, OʻRQ-360-son qonuni).
2. Oʻzbekiston Respublikasining “2020-yil uchun Oʻzbekiston Respublikasining Davlat budjeti toʻgʻrisida”gi 2019-yil 9-dekabrdagi
OʻRQ-589-sonli Qonuni.
3. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “2022-2026-yillarga moʻljallangan Yangi Oʻzbekistonning taraqqiyot strategiyasi toʻgʻrisida” 2022-yil 28-yanvaridagi PF-60-son Farmoni.
4. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Tibbiyot xodimlari mehnatiga haq toʻlashning takomillashtirilgan tizimini tasdiqlash toʻgʻrisida” 2005-yil 21-dekabrdagi 276-sonli qarori.
5. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Mehnat bozorida mehnat munosabatlarini tartibga solishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida” 2019-yil 6-sentyabrdagi 743-son qarori.
6. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Mehnatga haq toʻlash yagona tarif setkasini yanada takomillashtirish toʻgʻrisida” 2019-yil
16-sentyabrdagi 775-son qarori.

Download 93,6 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: