Litsenziya bu - davlat yoki korxona, tashkilotlar tomonidan biron iqtisodiy faoliyatni bajarishga rozilik berish, ixtirolarga, texnik yangiliklarga, ishlab chiqarish tajribasi, ishlab chiqarish sirlari, tijorat axborotlaridan ma’lum muddatga foydalanish uchun beriladigan ruxsatnoma. Litsenziya beruvchi litsenziyalar, oluvchi litsenziat deyiladi. Sodda qilib aytganda, litsenziya - rasmiy ruxsatnomadir. Tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari bilan shug‘ullanish uchun davlat tomonidan vakil qilingan organlardan litsenziya olgandan keyingina ijozat beriladi. Litsenziya beruvchi organlar 3.3-jadvalda keltirilgan.
Kerakli xujjatlar va ariza berilgandan so‘ng, litsenziya berish haqida qaror qabul qilinadi. Agar litsenziya berish uchun kerakli qaror qabul qilishda ekspertiza talab qilinsa, bu ekspertizani vazifasi nazorat qilishdan iborat bo‘lgan davlat organlari amalga oshiradi. Ekspertiza xulosasi olingandan so‘ng, ariza va kerakli hujjatlar topshirilgach qaror qabul qilinadi. Bunda ekspertiza o‘tkazish uchun k etgan harajatlarni ariza beruvchi to‘laydi.
10-rasm. Kichik biznes xo‘jalik subyektlari faoliyatini sertifikatsiyalash.
Sertifikatsiya –bu mos kelish sertifikati yoki tamg‘asi yordamida mahsulot, ish yoki hizmati ma’lum me’yorlarga yoki texnik shartga mos kelishini aniqlash maqsadida qilinadigan harakatdir. Sertifikatsiyaga o‘tish- mahsulot beruvchi va ist’mol qiluvchi shaxslar o‘rtasida munosabatlarni takomillashuviga guvohlik beradi, mahsulotni iste’molga to‘la tayyorligiga kafolat berilishini ta’minlaydi. Sifatni boshqarish tizimlarini sertifikatlashtirish tovar va xizmatlar sifatini oshirishda katta ahamiyatga ega. Tovarlarni nisbati doimiy tarzda nazorat qilib boriladi. Tovarlarning yoki xizmatlarning sifatini baholashda ularning sifat ko‘rsatkichlarini me’yoriy xujjatlardagi normalarga mosligi tekshiriladi. Sertifikatsiya mahsulot, ish va xizmatlarning quyidagi hujjalarga asosan belgilangan talablarga muvofiq bo‘lishiga qarab o‘tkazilishi mumkin: xalqaro va xorijiy standartlarga binoan; davlat standartlariga asosan; iste’molchi tanlangan boshqa me’yoriy texnik xujjatlar bo‘yicha.
Xulosa
O‘zbekiston Respublikasida sifatni nazorat qilish va boshqarishni mamlakat miqyosida O‘zbekiston Respublikasi standartlashtirish, sertifikatlashtirish va metrologiya agentligi amalga oshiradi. Bundan tashqari mamlakatimizda 90 ga yaqin sertifikatlashtirish va 300 ga yaqin sinov laboratoriyalari faoliyat ko‘rsatmoqda.
Bizning fikrimizcha, yuqorida ko‘rib chiqilgan tartibda standartlashtirish va sertifikatsiyalashtirish kichik biznes qatnashchilarida juda ko‘p vaqt va mablag‘ni talab qilmoqda. Hozirgi kunda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va Senatining majlislarida boshqa bir qancha qonunlar bilan bir qatorda mahsulotlarni standartlashtirish va sertifikatsiyalash bo‘yicha qonun va me’yoriy hujjatlarni qayta ko‘rib, tadbirkorlarni faoliyatini samaradorligini oshirish maqsadida yanada soddalashtirilmoqda.
Asosiy adabiyotlar
Shodibekova D. A. “Kichik biznesni boshqarish” (o‘quv qo‘llanma). – 2 –nashr, qayta ishlangan – T.: O’zbеkistan yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg’armasi nashriyoti, 2010. 280 bet.
Болтабоев М.Р., Қосимова М.С.,Эргашходжаева Ш.Ж., Ғойипназаров Б.К.,Самадов А.Н., Ходжаев Р.С. Кичик бизнес ва тадбирокрлик. – Т.:ADIB NASHRIYOTI, 2011.- 264 б.
Ўз бизнесингизни яратинг. Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари ўқувчиларини кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик соҳасига ўргатишҳамда уларнинг тадбиркорликка оидкўникмаларни шакллантиришга ёрдам беришга мўлжалланган Ўқув-услубий мажмуа.
Do'stlaringiz bilan baham: |