Reja: Kirish. Asosiy qism: Umumjahon savdo tashkiloti va uning tarixi

JSTning tashkiliy tuzilmasi.

Tashkilotning rasmiy oliy organi JSTning vazirlar konferensiyasi boʻlib, u kamida ikki yilda bir marta yigʻiladi. JST mavjud bo'lgan davrda sakkizta shunday konferentsiya o'tkazildi, ularning deyarli har biri globallashuv muxoliflarining faol noroziliklari bilan birga keldi.
Vazirlar konferensiyasi JSTning oliy organi boʻlib, unga aʼzo davlatlar vakillari kiradi. Vazirlar konferentsiyasining yig'ilishlari Marrakesh kelishuvining 4-moddasiga muvofiq o'tkaziladi. savdo tashkiloti» 1994 yil 15 aprelda har ikki yilda yoki undan ko'p marta.
Bugungi kunga qadar 9 ta konferentsiya o'tkazildi:
1. Birinchi konferensiya - Singapur (1996 yil dekabr). Davlat faoliyatining ochiqligi bo‘yicha 4 ta ishchi guruh tuzildi. xaridlar; savdo (bojxona masalalari), savdo va investitsiyalarni rivojlantirish; savdo va raqobat. Bu guruhlar Singapur muammolari sifatida ham tanilgan;
2. Ikkinchi konferensiya – Jeneva (1998 yil may);
3. Uchinchi konferensiya - Sietl (1999 yil noyabr). Konferensiya boshlanishiga bir hafta qolganida muhokama qilinadigan masalalar roʻyxati boʻyicha kelishuvga erishilmagan, rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlar (qishloq xoʻjaligi) oʻrtasidagi kelishmovchiliklar kuchayib borayotgani ham yaqqol namoyon boʻldi. Konferentsiya muzokaralarning yangi bosqichining boshlanishi bo'lishi kerak edi, ammo rejalar yomon tashkilotchilik va ko'cha namoyishlari tufayli barbod bo'ldi. Muzokaralar uzilib, Dohaga ko'chib o'tdi (2001);
4. To‘rtinchi konferensiya – Doha (2001 yil noyabr). Xitoyning JSTga a’zoligi ma’qullandi;
5. Beshinchi konferensiya - Kankun (2003 yil sentyabr). Xitoy, Hindiston va Braziliya boshchiligidagi 20 ta rivojlanayotgan mamlakatlar rivojlangan mamlakatlarning "Singapur masalalarini" qabul qilish talabiga qarshi chiqdi va ularni milliy qishloq xo'jaligi ishlab chiqaruvchilarini (birinchi navbatda, Evropa Ittifoqi va AQShda) subsidiyalashni to'xtatishga chaqirdi. Muzokaralar muvaffaqiyatga olib kelmadi;
6. Oltinchi konferensiya – Gonkong (2005 yil dekabr). Konferensiya janubiy koreyalik fermerlarning ko‘plab noroziliklari bilan o‘tdi. Konferentsiya 2006 yilgacha qishloq xo'jaligi subsidiyalari bo'yicha Doha raundini yakunlashi kerak edi. Konferentsiya kun tartibi: Bojxona to'lovlarini yanada kamaytirish; Qishloq xo'jaligini bevosita subsidiyalashni to'xtatish talabi; ESHP bo'yicha Evropa Ittifoqi uchun alohida talab; Singapur muammolari - talab rivojlangan mamlakatlar sarmoya, raqobat, davlat sohasida yanada shaffofroq qonunchilikni joriy etish. xaridlar va savdoni osonlashtirish;
7. Ettinchi konferensiya – Jeneva (2009 yil noyabr). Ushbu konferentsiyada vazirlar JST tomonidan amalga oshirilgan ishlarni retrospektiv ko'rib chiqishdi. Jadvalga ko'ra, konferentsiya Doha raundi bo'yicha muzokaralar olib bormadi;
8. Sakkizinchi konferensiya – Jeneva (2011 yil dekabr). Yalpi majlisga parallel ravishda “Ko‘p tomonlama munosabatlarning ahamiyati savdo tizimi va JST”, “Savdo va taraqqiyot” va “Doha taraqqiyot kun tartibi”. Konferentsiya Rossiya, Samoa va Chernogoriyaning qo'shilishini tasdiqladi;
9. To'qqizinchi konferentsiya - Bali (2013 yil dekabr). Yamanning qo'shilishi ma'qullandi.
Tashkilotni bosh direktor boshqaradi, unga bo'ysunadigan tegishli kotibiyat. Kengashga bo'ysunuvchi davlatlarning savdo siyosati bo'yicha maxsus komissiyasi bo'lib, ularning JST bo'yicha o'z majburiyatlarini bajarishini nazorat qilish uchun mo'ljallangan. Umumiy ijroiya funktsiyalaridan tashqari, Bosh kengash JST doirasida tuzilgan shartnomalar asosida tuzilgan yana bir qancha komissiyalarni boshqaradi.
Ulardan eng muhimlari: Tovar savdosi bo'yicha kengash (GATT Kengashi deb ataladi), Xizmatlar savdosi bo'yicha kengash va Intellektual mulk huquqlarining savdo bilan bog'liq jihatlari bo'yicha kengash. Bundan tashqari, Bosh kengashga bo'ysunadigan ko'plab boshqa qo'mitalar va ishchi guruhlar mavjud bo'lib, ular JSTning yuqori organlarini rivojlanayotgan mamlakatlar, byudjet siyosati, moliyaviy va byudjet masalalari va boshqalar bo'yicha ma'lumotlar bilan ta'minlash uchun mo'ljallangan.
JSTga aʼzo davlatlar oʻrtasida kelib chiqadigan “Nizolarni hal etish qoidalari va tartiblari toʻgʻrisida”gi qabul qilingan kelishuvga muvofiq, nizolarni hal qilish uchun Nizolarni hal qilish organi (DSB) masʼuldir. Ushbu kvazi-sud instituti tomonlar o'rtasidagi nizolarni xolis va samarali hal qilish uchun mo'ljallangan. De-fakto, uning funktsiyalarini JST Bosh Kengashi amalga oshiradi, u ma'lum bir nizoni ko'rib chiqadigan hakamlik hay'atlarining hisobotlari asosida qarorlar qabul qiladi. JST tashkil etilganidan beri o'tgan yillar davomida DSB nufuzli JSTga a'zo davlatlar o'rtasidagi murakkab, ko'pincha siyosiylashgan savdo muammolarini hal qilishga ko'p marta majbur bo'ldi. So'nggi yillarda DSBning ko'plab qarorlari noaniq qabul qilinadi.
JSTga 159 ta a'zo, jumladan: 155 ta xalqaro tan olingan BMT a'zo davlatlari, 1 ta qisman tan olingan davlat - Xitoy Respublikasi (Tayvan), 2 ta qaram hudud - Gonkong va Makao, shuningdek Yevropa Ittifoqi(EI). JSTga a'zo bo'lish uchun davlat memorandumni taqdim etishi kerak, bu orqali JST savdo va iqtisodiy siyosat tashkilot haqida.
Jahon savdo tashkilotiga a'zo davlatlar: Avstraliya, Avstriya, Albaniya, Angola, Antigua va Barbuda, Argentina, Armaniston, Bangladesh, Barbados, Bahrayn, Beliz, Belgiya, Benin, Bolgariya, Boliviya, Botsvana, Braziliya, Bruney, Burkina-Faso, Burundi , Vanuatu, Buyuk Britaniya, Vengriya, Venesuela, Vetnam, Gabon, Gaiti, Gayana, Gambiya, Gana, Gvatemala, Gvineya, Gvineya-Bisau, Germaniya, Gonduras, Gonkong, Grenada, Gretsiya, Gruziya, Daniya, Jibuti, Dominika, Dominikan Respublikasi, DRC, Yevropa hamjamiyati, Misr, Zambiya, Zimbabve, Isroil, Hindiston, Indoneziya, Iordaniya, Irlandiya, Islandiya, Ispaniya, Italiya, Kabo-Verde, Kambodja, Kamerun, Kanada, Qatar, Keniya, Kipr, Qirg‘iziston, Xitoy, Kolumbiya, Kongo , Koreya Respublikasi, Kosta-Rika, Kot-d'Ivuar, Kuba, Quvayt, Latviya, Lesoto, Litva, Lixtenshteyn, Lyuksemburg, Mavrikiy, Mavritaniya, Madagaskar, Aomin, Makedoniya Respublikasi, Malavi, Malayziya, Mali, Maldiv orollari, Meksi , Mozambik, Moldova, Mo'g'uliston, Myanma, Namibiya, Nepal, Niger, Nigeriya, Niderlandiya, Nikaragua, Yangi Zelandiya, Norvegiya, BAA, Ummon, Pokiston, Panama, Papua-Yangi Gvineya, Paragvay, Peru, Polsha, Portugaliya, Rossiya, Ruanda, Ruminiya, Salvador, Samoa, Saudiya Arabistoni, Svazilend, Senegal, Sent-Vinsent va Grenadin orollari, Sent-Kitts va Nevis, Sent-Lyusiya, Singapur, Slovakiya, Sloveniya, Solomon orollari, Surinam, AQSh, Syerra-Leone, Tailand, Tayvan, Tanzaniya, Togo, Trinidad va Tobago, Tunis, Turkiya, Uganda, Ukraina, Urugvay, Fiji, Filippin, Finlyandiya, Fransiya , Xorvatiya, Markaziy Afrika Respublikasi, Chad, Chernogoriya, Chexiya, Chili, Shveytsariya, Shvetsiya, Shri-Lanka, Ekvador, Estoniya, Janubiy Afrika, Yamayka, Yaponiya.