Reja: Kirish. Asosiy qism: Umumjahon savdo tashkiloti va uning tarixi

Yangicha yondashuvlar va istiqbol yoʻli
JST — global platforma, undan mamlakat yaxshi foyda koʻradi. Oʻzbekistonning JSTga aʼzo boʻlishdagi -imkoniyatlarini qisqacha baholasak, bular — keyingi yillarda jiddiy islohotlarni boshidan kechirgan turizmning rivojlanishi, integratsiyalashuv imkoniyatlari ortishi, notarif cheklovlarning kamayishi, iqtisodiyotda toʻgʻridan-toʻgʻri xorijiy investitsiyalar ulushining oshishi, davlat monopoliyasining qisqarishida koʻzga tashlanadi. Lekin bu masalaning tashqi tarafi, shakli, xolos. Bizningcha, asosiy masala ichki tashkiliy-tuzilmaviy va texnologik tarafida — mazmunida boʻlib qolgan.
Xulosa shuki, Oʻzbekistonning xalqaro tashkilot vakillari bilan muzokaralari 2-3 yilga choʻzilishi ehtimoli mavjud. JSTga aʼzolik masalasi oson hal boʻlmaydi, oldinda juda murakkab bosqichlar turibdi.
Bir maqolada masalaning barcha jihatlarini batafsil yoritishning imkoni yoʻq. Mavzu va muammolar koʻlami shu qadar kengki, ularning birortasini koʻzdan qochirish yangi muammoni keltirib chiqarishi mumkin. Misol uchun, togʻ-kon, neft-gaz sanoati, energetika, temir yoʻl, havo yoʻllari sohalarida xususiylashtirish hali oxiriga yetkazilmaganligi jiddiy muhokama qilinishi lozim.
Eng muhim jihat shundaki, Oʻzbekiston, birinchi navbatda, oʻzining ichki iqtisodiy-ijtimoiy muammolarini hal qilishi kerak. Geoiqtisodiyot bilan ham jiddiy shugʻullanishga toʻgʻri keladi. Bir vaqtning oʻzida ikki tashkilot kuzatuvchisi sifatida ham JST, ham YEOII bilan hamkorlik qilinayotganligi rahbariyat oldida oʻta murakkab vazifalarning oqilona yechimini topishni koʻndalang qoʻyadi. Ushbu dolzarb masalalarning ijobiy yechimiga erishish uchun Oʻzbekistonning milliy taraqqiyot yoʻli va yuksak farovonlikka erishishiga xizmat qiladigan yangicha yondashuv hamda qarashlar belgilab olinadi, deb ishonamiz.
JSTga aʼzolik, avvalo, monopolist boshqaruvga barham beradi va erkin raqobat muhitini yaratadi.
Bunday dadil qadam esa yurtimiz istiqboli uchun, shubhasiz, muhim rol oʻynaydi.


Xulosa
O‘zbekistonning muzokaralar guruhi tarkibiga JST muzokaralarining asosiy predmeti bo‘lgan masalalarga mas’ul turli vazirlik va idoralar vakillari kiritilishi darkor. Shuningdek, iqtisodiyot va savdo bo‘yicha vazir yoki vazir o‘rinbosari darajasida bosh muzokarachi tayinlanishi lozim. Muzokaralar barcha tovar nomenklaturasi va xizmatlar sektori bo‘yicha olib boriladi. Shu bois, muzokaralar guruhida iqtisodiyotda O‘zbekiston uchun zarur bo‘lgan tizimli islohotlarning mazmun-mohiyati haqida to‘liq tushuncha bo‘lishi lozim. Tovarlar bo‘yicha muzokaralarda a’zo mamlakatlar tomonidan import uchun hammaga bir xilda bo‘lmagan aksiz solig‘ini bartaraf qilish talabi qo‘yilishi tayin. Bunga e’tibor qaratish kerak. Shuningdek, tariflar bo‘yicha metodologiyani taqdim etish lozim bo‘ladi. Xizmatlar bo‘yicha muzokaralar qiyinroq kechishi mumkin. Axborot texnologiyalari bozoriga kirishdagi cheklovlarga barham berishga to‘g‘ri keladi. Chunki, barcha sektor va tarmoqlarning rivoji uchun aynan axborot texnologiyalari juda zarur. Muzokaralarda talab qilinadigan yana bir jihat bu o‘z texnologiyasi va bilimini jalb qiluvchi investorlar uchun qulay ishbilarmonlik muhitini yaratish bilan bog‘liq. Moliya va bank sektori hamda sug‘urta sohasidagi tartib-tamoyillarning oshkoraligi muzokaralar paytida ko‘tariladigan masalalar qatoriga kiradi. Ko‘pgina xizmat turlarini litsenziyalash jarayo­nini litsenziya olish mezonlarining shaffofligi nuqtai nazaridan qayta ko‘rib chiqish talab etiladi. Shuni alohida ta’kidlash kerakki, muzokaralarning samarali va professional darajada kechishi uchun tegishli guruhlarning rahbarlari, xodimlari, mutaxassislari hamda bosh­qa jalb qilinganlar, shuningdek, xususiy sektor vakillariga mo‘ljallangan treninglar, o‘quv seminarlarini o‘tkazish maqsadga muvofiqdir.
Tashkilotga a’zo bo‘lib kirish va undan keyingi jarayonlarda turli xalqaro institutlar tomonidan ko‘rsatiladigan texnik ko‘mak sezilarli ahamiyat kasb etishi shubhasiz. Shu bois, bunday yordamlardan oqilona foydalanish kelgusida JST doirasida mamlakat savdo siyosatini amalga oshiruvchi savdo huquqshunoslari, iqtisodchilari va muzokarachilari kabi kadrlarni yetishtirish va tarbiyalash uchun zamin yaratadi.