Reja: Kirish Asosiy qism: Angliyada XVI asr boshlaridagi iqtisodiy rivojlanish.
Angliya XVI va XVII asrlarda yuzaga kelgan ijtimoiy-siyosiy holat.
Angliyada absolyutizmning kuchayishi.
Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
Kirish XVI asrda Angliya kichik davlat edi. Angliyaning Irlandiyadagi mulki ahamiyatsiz ko‘rinishda edi, Shotlandiyaning ham bir qismi unga tegishli edi. XVI asr boshlarida mamlakat aholisi taxminan 3 million kishini tashkil etgan bo'lsa, asr oxirida u 4 millionga ko'paydi. Ammo Angliyaning poytaxti, 200 mingga yaqin aholisi bo'lgan London shahri YYevropada eng yirik shaharlardan biri edi. 16-asr Angliyada Tyudorlar sulolasihukmron edi. Tyudorlar davrida, mamlakatda islohotlar bo'lib o'tdi, qirol hokimiyati kuchaydi, dengiz hukmronligi qo'lga kiritildi.
Asr boshlarida Angliya shaharlarida mamlakat aholisining 10%i ham yashamas edi. Buyuk geografik kashfiyotlar natijasida Angliya YYevropa va Amerika o'rtasidagi savdo yo'llari chorrahasida bo'ldi. Bu mamlakat iqtisodiyotiga katta o'zgarishlar olib keldi. Ishlab chiqarish kuchaydi. Angliyada ham, xorijda ham manufakturalar paydo bo'lishi bilan ingliz juniga talab ortib bordi. Qishloq xoʻjaligida oʻsish jarayoni boshlandi, yer egalarining qoʻychilikka oʻtishi boshlandi.
Angliyada reformatsiya Genrix VIII Tyudor (1509-1547) davrida boshlandi. 16-asrning ikkinchi yarmi. Angliya tarixida "Yelizavetta davri" deb ataladi. Anne Boleyn va Genrix VIII ning qizi Yelizavetta (1558-1603) Anglikan cherkovining shakllanishini yakunladi. Uning hukmronligi ostida Irlandiya nihoyat ingliz mustamlakasiga aylandi.
Ikki qirolicha Yelizavetta va Meri Styuart o'rtasidagi raqobat natijasida Angliya va qo'shni Shotlandiya o'rtasidagi munosabatlar murakkablashdi. Agar Yelizavettaning taxtga bo'lgan huquqlari juda shubhali bo'lsa, u holda Rim papasi Shotlandiya qirolichasi, katolik Meri Styuartni Angliyaning yagona qonuniy hukmdori deb hisoblamoqchi edi. Biroq, Yelizavetta bu jangda g'alaba qozondi va raqibining qatl etilishiga erishdi.
Meri Styuartning o'g'li Shotlandiya qiroli Jeyms Yelizavettga onasining qatl qilingani uchun urush bilan tahdid qildi. Urushdan qochish uchun farzandsiz ingliz malikasi uni merosxo'ri sifatida tan oldi. 1603 yildan ingliz taxtini Shotlandiya Styuart sulolasi egallagan.
Yelizaveta I davrida Angliya Amerikaga kirib borish uchun Ispaniya bilan urush boshladi. 1585 Qirollik xizmatidagi ingliz qaroqchisi Uolter Raleigh Shimoliy Amerikada birinchi ingliz koloniyasiga asos solib, uni qirolicha Virjiniya sharafiga (ingliz tilidan Virgin - bokira) nomladi. Dastlab, koloniya ispan kemalarini ovlagan qaroqchilar uchun boshpana edi.O'sha paytdagi ingliz qaroqchilari orasida mashhur Frensis Dreyk (1543-1596) edi.
Ispaniya qiroli Filipp II qaroqchilarni qo'llab-quvvatlagan va katolik Meri Styuartni qatl qilgan ingliz malikasini jazolashga qaror qildi. Ispaniyaning “Yengilmas Armada”si va Frensis Dreyk boshchiligidagi ingliz floti oʻrtasidagi jang 1588-yilda Pas-de-Kaleda boʻlib oʻtgan va ispanlarning magʻlubiyati bilan yakunlangan. Ispaniya bu zarbadan hech qachon o'zini qayta tiklay olmadi. Angliya Yevropadagi yetakchi dengiz kuchlaridan biriga aylandi, va "dengiz malikasi" maqomini oldi.